قالین

فرش پشمی کرکدار که از قدیم در ایران بافته می شد قسمی فرش پرزدار منقش و گرانبها : آنچه می باید که از آمل و طبرستان حاصل شود و آن را بوسهل اسمعیل حاصل گرداند : زرنیشابوری هزار هزار دینار و جامه های رومی و دیگر اجناس هزار تا و محفوری و قالی هزار دست ... توضیح ۱ قالی در دسته بندی هنرهای تصویری در رده منسوجات قرار دارد . عوامل تشکیل دهنده قالی عبارتند از : رنگ آمیزی و هماهنگی رنگها نقشه و نظم موزون نقشها و زمینه و بافت . توضیح ۲ قالی با الیاف حیوانی و نباتی تهیه می گردد . به عبارت دیگر مواد اصلی قالی پنبه یا کتان و پشم یا ابریشم است ... نخستین مرحله ایجاد قالی ریسندگی است و آن مرحله تهیه نخ برای بوجود آوردن تارها و پودهاست . پس از این مرحله مرحله کار بافندگی است و از اینجاست که دار نخهای رنگین نقشه و قالیباف پا در میان می گذارند . دار بر زمین استوار می گردد و نخهای رنگین بدان آویزان می شوند و قالی باف در پای آن می نشیند و نقشه را پیش روی خود می گذارد و قالی را می بافد . یا قالی باغی . نوعی قالی است که نقش آن پر گل و گیاه است . این نوع در مغرب ایران بیشتر بافته می شود . یا قالی شکاری . در نقش آن از مناظر شکار استفاده می شود . این نوع قالی از اواخر قرن شانزدهم م . تقریبا مقارن با زمان سلطنت شاه تهماسب تحت تاثیر مینیاتور بوجود آمده . در این نوع انواع پرندگان و حیوانات شکاری با شکارچی پیاده یا سواره که تیر و کمان یا بازی در دست دارد دیده می شود . قالی شکاری در زمان شاه عباس تکمیل شد و در این زمان نقشهای آن در نهایت درجه مسبک گردید . از معروفترین و بهترین نمونه های قالی شکاری قالیی است که متعلق به امپراتوری اتریش بود و آن نیز در زمان صفویه بافته شده است . یا قالی گلدانی . نوعی قالی که در وسط آن طرح گلدانی است و گلها بی آنکه سر بدر آورند حول و حوش گلدان را پر می کنند از قرن ۱۸ م این نوع طرح بسادگی و خشونت گراییده و معمولا مانند طرحهای کاشی جزئیات تزیینی خود را از دست داده است نوع مزبور معمولا در شمال غربی ایران بافته شده است . یا قالی لهستانی . تار و پود این نوع قالی از پشم بسیار نازک ابریشم زرین و سیمین است . سیاحان قرن ۱۷ م . در آثار خود از قالیهایی که با گلابتون زرین و سیمین بافته شده اند نام می برند و می نویسند که در کاخهایی پذیرایی شده اند که با فرشها مشرف بوده است و بر پشتی هایی تکیه زده اند که از قالیها بسی نفیس تر بوده متاسفانه این نوع قالیها بمرور زمان رنگ خود را می بازد . بدیهی است قالیهای مزبور نرم تر از قالیهایی که با پشم بافته می شوند هستند . قالیهای لهستانی را در گذشته به دستور شاهان برای اهدائ بسلاطین خارجی می بافته اند و به همین دلیل است که این گونه فرشهای ابریشمی و زربفت را غالبا در موزه های سلطنتی اروپا می بینیم نمونه ای از این قالی هم اکنون در موزه ویکتوریا آلبرت انگلستان وجود دارد . این نوع قالیها را از آن جهت لهستانی می گویند که در گذشته تصور می کردند قالیهای مزبور بوسیله بافندگان ایرانی در لهستان بافته میشوند . یا قالی میر . نقشه آن بوته هایی ترمه یی است . این بوته ها متن قالی را فرا گرفته و از جهت شباهت باسم گلابی و بادامی معروف است . حاسیه آن نقشه ای از خطوط راه راه است . دو نقش مو دارد . این نوع قالیها در سربند بافته شده .

لغت نامه دهخدا

فرهنگ فارسی

پیشنهاد کاربران

بپرس