بافت همبند

بافت پیوندی یا بافت همبند ( به انگلیسی: Connective tissue ) نوعی بافت اصلی جانوری که از جمله کارهای آن حفاظت و پشتیبانی از بافت های دیگر است. به طور خلاصه، سلول های بدن در چهار نوع بافت پایه به نام های پوششی، [ ۱] پیوندی، ماهیچه ای و عصبی سازماندهی می شوند. [ ۲] فراوان ترین بافت در بدن انسان، بافت پیوندی است. غضروف ها، استخوان ها و خون انواعی از بافت پیوندی محسوب می شوند. این بافت علاوه بر حفاظت و پشتیبانی از بافت های دیگر، باعث ارتباط ساختارهای بدن نیز می گردد. مشارکت در تبادل مواد غذایی و ترمیم بافتی از وظایف دیگر بافت پیوندی است.
بافت پیوندی را می توان به سه نوع بافت تقسیم کرد که عبارتند از:[ ۳]
• بافت پیوندی سست[ ۴]
نرم و انعطاف پذیر بوده و شامل میزان زیادی از ماده بین سلولی است. سلول های ماست سل، فیبروبلاست، چربی و اندوتلیال عروق خونی، جز سلول های بافت همبند سست هستند.
• بافت عناصر خونی[ ۵]
شامل سلول های خون، مغز استخوان و بافت لنفی است.
• بافت پیوندی نگهدارنده محکم[ ۶]
شامل غضروف، استخوان و بافت پیوندی متراکم است. [ ۷] کلاژن به میزان زیادی در بافت همبند متراکم وجود دارد که در ساختمان تاندون ( جهت اتصال عضله به استخوان ) و همچنین رباط ( جهت اتصال استخوان به استخوان ) دیده می شود. بافت پیوندی متراکم، در بسیاری از ارگان ها و ساختارهای بدن مانند کلیه و قلب نیز به کار می رود، مثلاً با ایجاد لایه ای از این بافت، کپسولی را برای آن ها ایجاد می کند.
بافت همبندی از دو قسمت مهم تشکیل می گردد که عبارتند از:[ ۸]
۱. سلول های پیوندی
سلول های بافت پیوندی به صورت عمومی عبارتند از:
• فیبروبلاست
• ماکروفاژ
• ماست سل
• پلاسماسل
• سلول چربی
۲. ماتریکس خارج سلول بافتی ( Matrix ) [ ۹]
ماتریکس از رشته ها ( Fibers ) و ماده زمینه ای غلیظ ( یک جز نسبتاً بی شکل ) ساخته می شود ( برخی از مؤلفان «ماتریکس» را تنها برای ماده غلیظ[ ۱۰] به کار می برند ) . [ ۱۱]
• رشته های بافت پیوندی
بافت پیوندی دارای سه نوع فیبر یا رشته است:
الف ) رشته کلاژن ( Collagenic fiber ) : این رشته که از پروتئینی به نام کلاژن ساخته می شود، در پوست، رباط ها، تاندون ها و بسیاری از ساختارهای دیگر بدن وجود دارد. کلاژن یک پروتئین سفت و غیر زنده بوده، اما در عین حال به میزان بسیار زیادی در بافت ها مشاهده می شوند.