بیمه

[ویکی فقه] بیمه (تأمین)، نوعی تعهّد و پیمان میان دو شخص حقیقی یا حقوقی است که به موجب آن یک طرف متعهّد می گردد در ازای پرداخت مبلغی از سوی طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او یا بخشی از آن را جبران نماید.متعهّد را «بیمه گر»، طرف تعهّد را «بیمه گذار» و وجه پرداختی از سوی طرف تعهّد به متعهّد را «حقّ بیمه» یا «وجه بیمه» گویند.عنوان بیمه از عناوین جدید است که به فقه راه یافته و ضمن مسائل مستحدثه از آن بحث شده است.
بیمه از عقود و قراردادهای عقلایی است که در موضوعات مختلف کاربرد دارد؛ لیکن در اینکه عقدی مستقل است و چنانچه تحت هیچ یک از عناوین معهود همچون: صلح، ضمان و هبۀ مشروط داخل نشود، محکوم به صحّت می باشد، یا تنها در صورتی حکم به مشروعیت آن می شود که مندرج در یکی از عناوین معهود باشد، اختلاف است.منشأ اختلاف یاد شده این است که آیا تنها معاملاتی محکوم به صحّت هستند که در عصر شارع (زمان نزول وحی) متعارف و رایج بوده اند، مانند بیع، اجاره و صلح و یا هر معامله ای که در هر زمان بین عقلا رواج یابد به شرط برخورداری از شرایط کلّی صحّت، صحیح است، هرچند تحت هیچ یک از عناوین معهود در عصر شارع مندرج نباشد بنابر قول نخست، قرارداد بیمه تنها در صورتی صحیح است که با یکی از عناوین معاملات مانند صلح، ضمان و هبۀ مشروط انطباق داشته باشد؛ لیکن بنابر قول دوم، عقدی مستقل است و حکم خاصّ خود را دارد.
انواع بیمه
بیمه دارای انواع بسیاری است از قبیل بیمۀ عمر، بیمۀ بهداشت و درمان، بیمۀ حوادث، بیمۀ بیکاری و بیمۀ شخص ثالث. در احکام، تفاوتی میان انواع بیمه نیست.
ارکان بیمه
ارکان بیمه عبارتند از:۱. ایجاب از ناحیۀ بیمه گذار و قبول از ناحیۀ بیمه گر. عکس آن نیز صحیح است.۲. مورد بیمه از جان و مال.۳. وجه بیمه.
شرایط عقد بیمه
...

عقدی که به موجب آن یک طرف (بیمه گر) متعهد می شود که دربرابر پرداخت وجه از طرف دیگر (بیمه گزار)، در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت او را جبران یا وجه معینی بپردازد. وجهی را که بیمه گزار به بیمه گر می پردازد، حق بیمه و آن چه را بیمه می شود، موضوع بیمه می نامند. در روزگاران باستان بابِلی ها نوعی بیمه برای جبران خسارت داشته اند. بیمۀ دریایی در اروپا در اواسط قرن ۱۴م تقریباً عمومیت داشت. بیمۀ عمر در ۱۵۸۳ در انگلستان مرسوم شد. سایر بیمه ها (مانند بیمه آتش سوزی و سرقت) بعدها متداول گردید. از اواسط قرن ۱۹ بعضی دولت ها پا به میدان گذاشتند و بیمه های اجتماعی را پایه گذاری کردند. بیمۀ اتکایی نوعی بیمه است که بیمه گر اصلی با بیمه گر دیگر قرارداد می بندد تا با پرداخت وجه کمتری خطر جبران خسارت را بیمه کند. در این حالت هر دو بیمه گر منافعی عاید خود می کنند. بیمۀ بهداشت اول بار در ۱۸۸۳ توسط بیسمارک صدراعظم آلمان آغاز و بعد از جنگ جهانی اول در سایر کشورها متداول شد. بیمۀ زمان بیکاری، بیمۀ عمر و بیمۀ کارگران انواع مهم بیمه اند.

بیمه (فقه). عقدی که به موجب آن یک طرف (بیمه گر) تعهد می کند که در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر (بیمه گزار) در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارد بر او را جبران کند یا وجه معینی بپردازد. بیمه در فقه سابقه چندان ندارد. میرزای قمی، در جامع الشتات و همچنین سید محمد کاظم یزدی، عقد بیمه را غیر شرعی و باطل می دانستند. بیشتر فقیهان پیشین امامیه هر نوع عقد جدیدی را که در زمان شارع، معهود نبود، باطل می دانستند. اما غالب فقیهان معاصر، به صحت عقود جدید ازجمله بیمه، فتوا داده اند. برخی از این فقیهان، بیمه را عقد مستقلی شمرده اند، و برخی عقیده دارند که بهتر است عملیات بیمه در قالب یکی از عقود متعارف اسلامی مانند هبۀ معوّضه یا صلح اجرا شود.