ثامسطیوس

لغت نامه دهخدا

ثامسطیوس. [ م ِ ] ( اِخ ) خطیب و حکیمی از مفسرین کتب ارسطاطالیس. او کاتب یولیانس مرتد بود. او راست : شرح قاطیغوریاس ( مقولات ) ارسطو. تفسیر تمام انالوطیقای اولی در سه مقاله. تفسیر انالوطیقای ثانی. دو شرح بر کتاب الکون و الفساد ارسطو صغیر و کبیر. بعض مواضع طوبیقا. بحثی راجع به بوئطیقا. شرح تمام کتاب السماء و العالم و آنرا یحیی بن عدی نقل یا اصلاح کرده است. تفسیر مقاله لام کتاب الحروف ( الهیات ) ارسطو. تفسیر چند مقاله کتاب اخلاق ارسطو. شرح تمام کتاب النفس ارسطو. کتاب اًلی یولیانوس فی التدبیر. کتاب النفس در دو مقاله. رسالة الی یولیانس الملک. و هم ثامسطیوس اصول و کلیات. ( جوامع ). مقاله اول کتاب راجع به طبیعیات اسکندر افرودیسی را تفسیر کرده است. دکتر لکلرک در تاریخ طب عرب گوید مترجمین کتب ثامسطیوس به عربی یا سریانی حنین بن اسحاق و اسحاق بن حنین و ابوبشر متی و یحیی بن عدی بوده اند. شروح قاطیغوریاس او را حنین بن اسحاق شرح کرده. تفسیر انالوطیقای ثانی او را نیز به عربی ترجمه کرده اند زیرا که ترجمه به لاطینی از آن در دست است که بی شک از عربی نقل شده است. و ابوالفرج ( ابن العبری ) گوید ثامسطیوس در نامه خود به یولیانوس نوشت که تنوع ادیان درپیشگاه خدایان امری پسندیده است و با این گفته او را از قتل و آزار مسیحیان بازداشت... و ظاهراً یحیی بن عدی شروح او را بر کتاب ما بعدالطبیعه ارسطو به عربی ترجمه کرده باشد چه ابن الندیم گوید آن را به خط یحیی بن عدی دیدم - انتهی. ( نقل به اختصار ). مؤلف نزهةالارواح آورده است که او در میان حکمای یونان روش معلم خود ارسطو را اختیار کرد و به سمت وزارت برقرار گردید و کتب استاد خود را به بهترین و نیکوترین وجهی ترجمه کرد و بطوریکه شیخ ابوعلی رحمةاﷲ تقریرات و شروح ثامسطیوس را بر سایر شروح ترجیح میدهد و معتبر میداند . از ثامسطیوس سی و پنج خطابه در دست است که بیست خطابه آن دارای فوائد تاریخی و اجتماعی است. مولد او میان سالهای 310 و 320 م. و وفات وی در حدود 395 در قسطنطنیه بوده است.
مآخذ: ابن الندیم کتاب الفهرست ص 355 ابن ابی اصیبعة عیون الانباء ج 1 ص 23، 29، 36، 200 ج 2 ص 101، 206 قفطی ، تاریخ الحکماء ص 35، 36، 37، 38، 39، 40، 41، 42، 107، 172، 174، 245، 300، 323، 356. ترجمه شهرزوری ص 191. ( کشف الظنون ).

ثامسطیوس. [ م ِ ] ( اِخ ) طبیبی از یونان قدیم. یحیی نجومی زمان او را فترت بین افلاطون و اسقلبیوس ثانی گفته است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ثامِسطیوس (ثمسطیوس)، شارح برجسته آثار ارسطو ، فیلسوف، مدرس، خطیب توانا و سیاستمدار پرنفوذ بود.
وی پیش از ۳۲۰ میلادی (احتمالاً در ۳۱۷) در سرزمین اجدادیش، پافلاگونیا در آسیای صغیر، به دنیا آمد.
پدر
پدرش، ائوگنیوس، معلم فلسفه بود و بیش تر به آرای ارسطو می پرداخت، هرچند که با آرای فیثاغورس ، افلاطون ، زنون اهل کیتیوم و اپیکور نیز آشنایی داشت.ثامسطیوس در جلسات درس پدرش در شهر قسطنطنیه حاضر می شد.
تحصیلات
خود او در ۳۴۵ میلادی تدریس فلسفه را آغاز کرد و تا ۳۵۵ میلادی ریاست مدرسه ای را به عهده داشت.وی در تدریس دارای بیانی بلیغ بود و طالبان زیادی از راههای دور به قسطنطنیه می آمدند تا محضر درس او را در یابند.در ۳۵۵ میلادی رسماً به سمت استاد فلسفه بر گزیده شد.
مناصب
...

[ویکی نور] ثامِسطیوس یا ثمسطیوس (Themistios)، شارح آثار ارسطو، فیلسوف، مدرس، خطیب و سیاستمدار یونان باستان است. بسیاری از شرح‎های او بر آثار ارسطو و مقالاتش به عربی، عبری و لاتین ترجمه شده است. فیلسوفان بزرگ اسلامی نیز از او و آرایش در کتاب‎هایشان یاد کرده‎اند. او تفسیر ویژه‎ای از عقل فعال دارد.
وی پیش از 320م (احتمالاً در 317) در سرزمین اجدادیش، پافلاگونیا در آسیای صغیر، به دنیا آمد. پدرش، ائوگنیوس، معلم فلسفه بود و بیشتر به آرای ارسطو می‎پرداخت. وی در 388م در قسطنطنیه درگذشت.
در 355م از جانب امپراتور قسطنطین دوم به عضویت مجلس سنای قسطنطنیه و سپس به خدمت امپراتور در آمد و از سوی سنا چندین بار موظف به ابلاغ خطابه‎های تبریک و سپاس به حضور امپراتوران شد. گفته می‎شود در این سِمَت سفرهای رسمی متعددی و از جمله در 357م به رم، داشت.
امپراتور والنس او را به‎عنوان مربی فرزند خود برگماشت و امپراتور تئودوسیوس اول تربیت پسرش، آرکادیوس را به او سپرد. این امپراتوران هرچند مسیحی بودند، از مشاورت وی که بر آیین پیشینیان باقی بود، بهره می‎بردند. ثامسطیوس با امپراتور یولیان، معروف به یولیان مرتد، پیوندی نزدیک داشت. یولیان که پیرو مذهب مسیحی آریوس (آریانیسم) بود درصدد برآمد که برای ضربه زدن به متعصبان مسیحی به کمک ثامسطیوس، دین باستانی یونانیان را احیا کند اما ثامسطیوس با بهره گرفتن از نفوذ خود کوشید تا به‎جای دامن زدن به تفرقه‎ها، میان مسیحیان و غیر مسیحیان آشتی و مدارا برقرار کند و ازاین‎رو نزد مسیحیان محبوبیت و احترامی به‎مراتب افزون‎تر از لیبانیوس یافت که مدتی با او دوستی نزدیک و پرشوری داشت.
از میان آبای کلیسا، گرگوریوس نازیانزوسی با وی دوستی داشت و او را با عبارت سلطان بلاغت ستود. ثامسطیوس احتمالاً از 383 تا 384م به منصب بالای پیشوایی شهر و ریاست مجلس سنا رسید.
هرچند ثامسطیوس با آرای فیثاغورس، افلاطون، زنون اهل کیتیوم و اپیکور نیز آشنایی داشت. در جلسات درس پدرش در شهر قسطنطنیه حاضر می‎شد. خود او در 345م تدریس فلسفه را آغاز کرد؛ و تا 355م ریاست مدرسه‎ای را به عهده داشت. در 355م رسماً به سمت استاد فلسفه برگزیده شد. وی در تدریس دارای بیانی بلیغ بود و طالبان زیادی از راه‎های دور به قسطنطنیه می‎آمدند تا محضر درس او را دریابند.

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:تمیستیوس (ح ۳۱۷ـ۳۸۸م)

پیشنهاد کاربران

بپرس