سرنج

سُرَنج یا سرب تترا اکساید ( به انگلیسی: Lead tetraoxide ) با فرمول شیمیایی Pb۳O۴ یک ترکیب یونی با شناسه پاب کم ۱۶۶۸۵۱۸۸ است؛ که جرم مولی آن ۶۸۵٫۶ g/mol و شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای بنفش و نارنجی است.
سرنج گردی سمّی و سرخ رنگ است که از حرارت دادن مردارسنگ به دست می آید و در نقاشی، تذهیب، سفالگری، شیشه سازی، ترقه های خطرناک ( اکلیل سرنج ) و نیز به عنوان ضدزنگ برای رنگ کردن اشیای آهنی به کار می رود. [ ۲]
سرنج ماده ای اکسیدکننده، سرطانزا، سمی و منفجره است. هنگام حمل و نقل آن باید بسیار دقت شود. از دیگر کاربردهای این ماده استفاده به عنوان رنگدانه در نقاشی هاست. به دلیل خطرناک بودن ماده امروزه کمتر از آن به عنوان رنگ استفاده می شود؛ و مکانیزم انفجار اکلیل سرنج به طور خلاصه به این گونه است: از آنجا که آلومینیوم به عنوان کاهنده تمایل زیادی برای واکنش با کاتیونهای اکسنده سرب ( Pb ( II ) و Pb ( IV ) ) دارد و برای واکنش با این کاتیونها با سرنج وارد واکنش می شود و در این واکنش اکسایش - کاهش، آلومینیوم به آلومینیوم اکسید و سرنج به سرب تبدیل می شود. [ نیازمند منبع] این واکنش به شدت گرماده بوده و در محیط بسته با انفجار همراه است.
3Pb3O4+8Al= 4Al2O3+9Pb

سُرَنج (red lead)
پودری قرمز رنگ، با فرمول Pb۳O۴. در ۵۰۰ درجۀ سلسیوس به اکسید سرب (II) تجزیه می شود. این ماده معمولاً به اکسید سرب معروف است و خاصیت اکسیدکنندگی دارد. این ماده از حرارت دهی اکسیدسرب (II) تا ۴۰۰ درجۀ سلسیوس به دست می آید و دارای این خاصیت نامعمول است که براثر حرارت دیدن سیاه رنگ می شود، درحالی که وقتی سرد است، رنگش قرمز متمایل به نارنجی است. این ترکیب غیر استوکیومتری است و معمولاً اکسیژنی کمتر از فرمول عام شیمیایی خود دارد. ترکیبی کووالانت است و دارای گروه های اُکتاهدرالیPb(IV)O۶ است که با اتم های (Pb II)به یکدیگر پیوند خورده اند و هر یک با سه اتم اکسیژن به هم متصل اند. سرنج در شیشه سازی کاربرد دارد، امّا استفاده از آن در صنایع رنگ سازی به شدت محدود شده است و علت آن سمی بودن سرب است. این ماده در اصل اکسید سرب (IV) دی سرب II است.