فرغانه

/farAqane/

فرهنگ اسم ها

لغت نامه دهخدا

فرغانه. [ ف َ ن َ / ن ِ ] ( اِ ) نام شعبه ای است از موسیقی که آن را نهاوندک میخوانند. ( برهان ).

فرغانه. [ ف َ ن َ ] ( اِخ ) نام کوهی است که مردم گیاه در آن کوه میشود ( کذا ) و آن رستنیی باشد که عربان یبروح الصنم خوانند. ( برهان ). رجوع به مدخل بعد شود.

فرغانه. [ ف َ ن َ ] ( اِخ ) ناحیه ای است آبادان و بزرگ ، با نعمتهای بسیار و اندر وی کوه بسیار است و دشت و شهرها و آبهای روان. و در ترکستان است. آنجا برده بسیار افتد ترک. و اندر کوههای وی معدن زر و سیم است بسیار و معدن مس و سرب و نوشادر و سیماب و چراغ سنگ و سنگ پادزهر و سنگ مغناطیس و داروهای بسیار. و از او طبرخون خیزد و گیاههایی که اندر داروهای عجب به کار شود. و ملوک فرغانه در قدیم از ملوک اطراف بودندی و ایشان را دهقان خواندندی. اخسیکت قصبه فرغانه است و مستقر امیر است و عمال. اثکث ، تشوخ ،طماخس ، نامکاخس ، سوخ ، اوال ، بغسکین ، خواکند، رشتان ،زند، رامش ، قبا، اوش ، اورست ، فرسیاب ، اوزگند، ختلام ،کشوکث و پاب از شهرهای فرغانه است. ( حدود العالم ). ولایتی است از ملک ماوراءالنهر مابین سمرقند و چین که آن را اندگان گویند و معرب آن اندجان است. ( برهان ).شهر و ناحیتی وسیع است به ماوراءالنهر متصل به بلاد ترکستان در زاویتی از ناحیه هیطل از سوی مطلعالشمس بر جانب راست کسی که قاصد بلاد ترک بود. بسیارخیر و فراوان رستاق است و گویند در آن چهل منبر ( مسجد جامع ) بوده است. بین آن و سمرقند پنجاه فرسخ مسافت است و از ولایات آن خجند است... ( معجم البلدان ) :
هرچه به عالم دغا و مسخره بوده ست
از حد فرغانه تا به غزنی و قزدار...
نجیبی.
سپاه سپنجاب و فرغانه را
دگر مرزداران فرزانه را...
نظامی.
گفتم ز کجایی تو؟ تسخر زد و گفتا: من
نیمیم ز ترکستان ، نیمیم ز فرغانه.
مولوی.

فرهنگ فارسی

ناحیه ایست کوهستانی در کنار مرزهای شمالی افغانستان امروزی و شوروی . سرچشمه بعض شعب رودهای جیحون و سیحون از آنجاست . این ناحیه یکی از حاصلخیزترین و سرسبزترین نواحی آسیای مرکزی است که سابقا جزو منطقه ماورائالنهر بود و آن به [ بهشت آسیا ] موسوم گشته . اکنون جزو ترکستان ( از جمهوریهای شوروی ) است . در قدیم اخسیکت از شهرهای معروف فرغانه بود .
شعبه ایست از نهاوند نهاوندک .
ناحیه ایست آبادان و بزرگ با نعمت های بسیار و اندر وی کوه بسیار است و دشت و شهرها و آبهای روان .

دانشنامه عمومی

فَرغانه ( به ازبکی: Farg‘ona viloyati؛ به روسی: Ферганский вилоят، به تاجیکی  : вилояти Фарғона ) شهری است در کشور ازبکستان با جمعیت ۲۱۴٬۰۰۰ نفر. این شهر مرکز استان فرغانه در خاور ازبکستان است و در گوشهٔ جنوبی درهٔ فرغانه قرار گرفته است. فَرغانه ۴۲۰ کیلومتر با تاشکند، پایتخت کشور، فاصله دارد.
کانال فَرغانه، از بزرگ ترین طرح های اقتصادی و اجتماعی اتحاد شوروی در آسیای میانه بود که در دهه ۱۹۳۰ میلادی با کمک اهالی محل در ۴۵ روز ساخته شد. کانالی که دشت های اطراف در تاجیکستان و ازبکستان را آبیاری و آنها را به آبادی های شکوفا تبدیل کرد. اما از زمان استقلال این دو جمهوری به بعد، با بدتر شدن روابط بین آنها و عدم همکاری دو کشور، این کانال نیز با کم آبی و موانع دیگری روبه رو شده است تا جایی که دولت ازبکستان اقدام به مین گذاری در امتداد مناطق مرزی این کانال کرده است. [ ۱]
این شهر در سال ۱۸۷۶با نام «مرغیلان نو» در مسافه ۱۲ کیلومتری از شهر مرغیلان، تأسیس شده و در سال ۱۹۲۴ نام این شهر از روی وادی فَرغانه، شهر فرغانه گذاشته شد.
در مورد ریشه واژه فرغانه نظرات مختلفی وجود دارد. محققین بر این باورند که کلمه «فرغانه» در ۱۳ قرن پیش به خط سغدی به صورت «پارگانا»، «پراگانا» و در هندو - سانسکریت «منطقه کوچک» نوشته شده است. در فارسی به معنی «دره میان کوه» و «دره بسته» است.
قسمت شمالی منطقه فرغانه توسط دشتهای کاراکالپاک و یازیوان و از سمت جنوب توسط رشته کوه آلای احاطه شده است. منطقه فرغانه در یک منطقه لرزه خیز قرار دارد. آب و هوای معتدل قاره ای، با زمستان های معتدل و گاهی بسیار سرد است. میانگین دما در ژانویه ۳. ۲ - درجه سانتیگراد و در ژوئیه ۲۸+ درجه سانتیگراد است. کمترین دما ۲۷. ۹ - درجه سانتیگراد بود. حداکثر دما ۴۲+ درجه سانتیگراد است. وزش باد شدید در قسمت غربی دره تاثیر منفی بر اقلیم دارد. میزان بارندگی سالانه از ۱۰۰ میلی متر در غرب ( در اطراف خوقند ) تا ۱۷۰ میلی متر در شرق و در دامنه کوه تا ۲۷۰ میلی متر، عمدتاً در بهار متغیر است. سیردریا از مرز شمال غربی دره می گذرد. اسفارا، ساه، شوهیمردون، اسفایرامسوی از رشته کوه آلای سرچشمه می گیرند. عمدتاً خاک های علفزار - باتلاقی، مراتع شنی در قسمت شمالی دره هستند. نمک های مختلف در سرزمین های جمهوری سوسیالیستی شوروی مرکزی در فرغانه رشد می کردند. واحه های صنوبر، توت و الماس در واحه ها و جنگل های سوزنی برگ و کاج در دره های رودخانه وجود دارد. گونه های جانوری در جنگل های سیردریا توگای زندگی می کنند. ماهی هایی مانند مارینکا، هالتر، کپور، آمازونکا، در مخازن موجود است.
عکس فرغانهعکس فرغانهعکس فرغانهعکس فرغانهعکس فرغانهعکس فرغانه
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

من یکی رافه بذم خشک و بفرغانه شذم
مورد گشتم تر و شذ قامت چون نارونا
ربنجی

بپرس