مهستان
/mahestAn/
لغت نامه دهخدا
مهستان. [م َ هَِ ] ( اِخ ) ده کوچکی است از دهستان گله زن بخش خمین شهرستان محلات. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 1 ).
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
مهستان : مهستان، نخستین مجلس رسمی ایرانیان.
مهستان : مهستان، نخستین مجلس رسمی ایرانیان.
یکی از تاریخی ترین تصمیمات مهستان، برکناری مهرداد سوم از سلطنت به دلیل آنچه بی رحمی و اعمال خشونت و انتخاب اُرد ( برادرش ) برای جانشینی وی در منابع تاریخی ذکر شده، است.
... [مشاهده متن کامل]
تاسیس نهادی با عنوان یا کارکرد �مجلس� در دستگاه های دیوانی یا ساختارهای حاکمیتی ایران، پیشینه ای ۲ هزار ساله دارد. هرچند تاسیس مجالس حکومتی به سلسله هخامنشیان پهلو می زند اما �مهستان� نخستین مجلس رسمی ایران است که در منابع تاریخی مقابل نام مهرداد یکم ( ششمین پادشاه اشکانی ) ثبت شده؛ دورانی که به زعم برخی مورخان، اوج اقتدار اشکانیان به حساب می آمد.
نخستین جلسه با حضور مهرداد یکم
به گزارش خبرگزاری ایلنا، در این منابع نوروز سال ۱۳۷ پیش از میلاد مسیح، زمان برگزاری نخستین جلسه این شورا با حضور مهرداد یکم ذکر شده است. البته مهستان تاثیرات فراوانی از مجالس نیمه رسمی مشابهی که در زمان هخامنشیان در ایران وجود داشت، پذیرفته بود.
این مجلس حدود اختیارات پادشاه، شاهزادگان و فرماندهان را مشخص می کرد و مرکب از روحانیون و بزرگان حکومت بود که مهرداد یکم از آن برای تجدیدنظر در برخی قوانین استفاده می کرد. وی سپس مجلس دیگری را با حضور شاهزادگان و نجبا و بدون حضور روحانیان تشکیل داد. گفته می شود در این مجلس خانواده های معروف پارتی مانند سورن، کارن و اسپهبدان هم عضویت داشتند.
مهستان یا مُغستان؟
مجلس مهستان در آثار برخی مورخان غیرایرانی، �مُغستان� نیز نامیده شده است. حسین پیرنیا از مورخان برجسته کشورمان ملقب به موتمن الملک در کتاب �تاریخ ایران باستان� اظهار داشته از آنجایی که این مجلس تنها با حضور مغ ها برگزار نمی شده، اطلاق واژه مغستان به آن صحیح نیست.
تاسی توس، سناتور و مورخ روم باستان که به عنوان سفیر در برخی کشورها فعالیت می کرده، در نوشته هایش به نقش مجلس مهستان در تصمیمات حکومتی اشکانیان و اهمیت این مجلس نیز پرداخته است.
اختیارات نامحدود
ژوستن، دیگر مورخ نامدار رومی، حدود اختیارات مجلس مهستان را نامعقول ارزیابی کرده است. وی یکی از دلایل تضعیف و نهایتاً فروپاشی اشکانیان را اختیارات نامحدود این مجلس و تندروی های اشراف و نجبا دانسته است.
پادشاه در انتخاب اعضای مجلس بزرگان، تنها حق نظارت داشته و نتیجه انتخابات و صحت آن را تایید می کرده و اعیان، اشراف و نجبا بوده اند که اعضای این مجلس را انتخاب می کرده اند. این ترتیب و شیوه اداره، نزدیک به ۵ قرن در حکومت اشکانیان بر مجلس مهستان حکمفرما بود و اعضای آن همچنان از بزرگان و اشراف پارتی انتخاب می شد.
مشروعیت بخشی برای مداخله
در مجلس شاهزدگان نیز اعضای خاندان سلطنتی عضویت داشتند. مجلس مهستان از ترکیب مجلس شاهزادگان و بزرگان به وجود می آمد که مشروعیت لازم را برای مداخله اشراف در امور مهم سلطنتی فراهم می کرد. از آنجا که این مجلس در انتخاب شاهان اشکانی دخالت داشت اعیان، اشراف و خاندان های ممتاز همواره مورد احترام و توجه ویژه پادشاهان اشکانی بودند.
این مجلس به دلیل اهمیت و حدود اختیاراتی که داشت، در اوایل حکومت ساسانیان هم با نام �مگوستان� نیز باقی مانده بود اما از آنجا که نوع حکومت ساسانیان نسبت به اشکانیان مذهبی تر بود، روحانیان ( مغان ) بیشتری در آن حضور داشتند.
تاریخی ترین تصمیم مهستان
اکثر مورخان ایرانی و غیر ایرانی از تاثیر بی چون و چرای مجلس مهستان بر تصمیمات حکومتی اشکانیان نوشته اند؛ در این حال، مورخان رومی هم این مجلس را با سنای روم مقایسه کرده اند.
با استناد به منابع تاریخی، در زمان هایی که مجلس مهستان از پادشاه و یا کلیت حکومت حمایت می کرد، امکان مداخله و سوءاستفاده دشمنان اشکانیان به حداقل می رسیده است. یکی از تاریخی ترین تصمیمات مهستان، برکناری مهرداد سوم از سلطنت به دلیل آنچه بی رحمی و اعمال خشونت و انتخاب اُرد ( برادرش ) برای جانشینی وی در منابع تاریخی ذکر شده، است.
مهستان : مهستان، نخستین مجلس رسمی ایرانیان.
یکی از تاریخی ترین تصمیمات مهستان، برکناری مهرداد سوم از سلطنت به دلیل آنچه بی رحمی و اعمال خشونت و انتخاب اُرد ( برادرش ) برای جانشینی وی در منابع تاریخی ذکر شده، است.
... [مشاهده متن کامل]
تاسیس نهادی با عنوان یا کارکرد �مجلس� در دستگاه های دیوانی یا ساختارهای حاکمیتی ایران، پیشینه ای ۲ هزار ساله دارد. هرچند تاسیس مجالس حکومتی به سلسله هخامنشیان پهلو می زند اما �مهستان� نخستین مجلس رسمی ایران است که در منابع تاریخی مقابل نام مهرداد یکم ( ششمین پادشاه اشکانی ) ثبت شده؛ دورانی که به زعم برخی مورخان، اوج اقتدار اشکانیان به حساب می آمد.
نخستین جلسه با حضور مهرداد یکم
به گزارش خبرگزاری ایلنا، در این منابع نوروز سال ۱۳۷ پیش از میلاد مسیح، زمان برگزاری نخستین جلسه این شورا با حضور مهرداد یکم ذکر شده است. البته مهستان تاثیرات فراوانی از مجالس نیمه رسمی مشابهی که در زمان هخامنشیان در ایران وجود داشت، پذیرفته بود.
این مجلس حدود اختیارات پادشاه، شاهزادگان و فرماندهان را مشخص می کرد و مرکب از روحانیون و بزرگان حکومت بود که مهرداد یکم از آن برای تجدیدنظر در برخی قوانین استفاده می کرد. وی سپس مجلس دیگری را با حضور شاهزادگان و نجبا و بدون حضور روحانیان تشکیل داد. گفته می شود در این مجلس خانواده های معروف پارتی مانند سورن، کارن و اسپهبدان هم عضویت داشتند.
مهستان یا مُغستان؟
مجلس مهستان در آثار برخی مورخان غیرایرانی، �مُغستان� نیز نامیده شده است. حسین پیرنیا از مورخان برجسته کشورمان ملقب به موتمن الملک در کتاب �تاریخ ایران باستان� اظهار داشته از آنجایی که این مجلس تنها با حضور مغ ها برگزار نمی شده، اطلاق واژه مغستان به آن صحیح نیست.
تاسی توس، سناتور و مورخ روم باستان که به عنوان سفیر در برخی کشورها فعالیت می کرده، در نوشته هایش به نقش مجلس مهستان در تصمیمات حکومتی اشکانیان و اهمیت این مجلس نیز پرداخته است.
اختیارات نامحدود
ژوستن، دیگر مورخ نامدار رومی، حدود اختیارات مجلس مهستان را نامعقول ارزیابی کرده است. وی یکی از دلایل تضعیف و نهایتاً فروپاشی اشکانیان را اختیارات نامحدود این مجلس و تندروی های اشراف و نجبا دانسته است.
پادشاه در انتخاب اعضای مجلس بزرگان، تنها حق نظارت داشته و نتیجه انتخابات و صحت آن را تایید می کرده و اعیان، اشراف و نجبا بوده اند که اعضای این مجلس را انتخاب می کرده اند. این ترتیب و شیوه اداره، نزدیک به ۵ قرن در حکومت اشکانیان بر مجلس مهستان حکمفرما بود و اعضای آن همچنان از بزرگان و اشراف پارتی انتخاب می شد.
مشروعیت بخشی برای مداخله
در مجلس شاهزدگان نیز اعضای خاندان سلطنتی عضویت داشتند. مجلس مهستان از ترکیب مجلس شاهزادگان و بزرگان به وجود می آمد که مشروعیت لازم را برای مداخله اشراف در امور مهم سلطنتی فراهم می کرد. از آنجا که این مجلس در انتخاب شاهان اشکانی دخالت داشت اعیان، اشراف و خاندان های ممتاز همواره مورد احترام و توجه ویژه پادشاهان اشکانی بودند.
این مجلس به دلیل اهمیت و حدود اختیاراتی که داشت، در اوایل حکومت ساسانیان هم با نام �مگوستان� نیز باقی مانده بود اما از آنجا که نوع حکومت ساسانیان نسبت به اشکانیان مذهبی تر بود، روحانیان ( مغان ) بیشتری در آن حضور داشتند.
تاریخی ترین تصمیم مهستان
اکثر مورخان ایرانی و غیر ایرانی از تاثیر بی چون و چرای مجلس مهستان بر تصمیمات حکومتی اشکانیان نوشته اند؛ در این حال، مورخان رومی هم این مجلس را با سنای روم مقایسه کرده اند.
با استناد به منابع تاریخی، در زمان هایی که مجلس مهستان از پادشاه و یا کلیت حکومت حمایت می کرد، امکان مداخله و سوءاستفاده دشمنان اشکانیان به حداقل می رسیده است. یکی از تاریخی ترین تصمیمات مهستان، برکناری مهرداد سوم از سلطنت به دلیل آنچه بی رحمی و اعمال خشونت و انتخاب اُرد ( برادرش ) برای جانشینی وی در منابع تاریخی ذکر شده، است.
مهستان
همان گونه که می دانیم در پارسی کِهْ به معنای کوچک و مِهْ به معنای بزرگ است ؛
از سویی پسوند ستان دستِ کم در دو کلمهٔ تابستان و زمستان پسوند زمان است و در بیشتر کلمات پسوند مکان است مانند گلستان ؛
پس تلفظ درست این کلمه مِهِسْتانْ به معنی جای بزرگان است .
همان گونه که می دانیم در پارسی کِهْ به معنای کوچک و مِهْ به معنای بزرگ است ؛
از سویی پسوند ستان دستِ کم در دو کلمهٔ تابستان و زمستان پسوند زمان است و در بیشتر کلمات پسوند مکان است مانند گلستان ؛
پس تلفظ درست این کلمه مِهِسْتانْ به معنی جای بزرگان است .
این نام همریشه با واژه های میهن و میهمان است که همه این واژها به چم بزرگ و ارجمند است
مهستان از:مهست:بزرگ ترین - مهمترین - برگزیده ترین. . . . و:ان=علامت جمع درفارسی تشکیل شده که ( م ) و ( ه ) هردو باصدای زبرادامیشوندMAHASTANبه معنی بزرگترین ها - مهم ترین ها - برگزیده ترین ها که توضیح کامل
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
این واژه ئ زیبای فارسی در لغتنامه ئ ارجمند دهخدا ذکرشده. این واژه باتغییرصدای ( ه ) باخوانش MAHESTANیک غلط مصطلح است که معنی قابل توجهی ندارد ( شایدبعنوان جایگاه ماه وحتی گاه جایگاه محبوب ومعشوق ماه چهره بکارگرفته شود که معنای صحیح واژه راندارد وآنرا تخریب میکند