نهضت سربداران خراسان

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «نهضت سربداران خراسان» ترجمه کریم کشاورز از یکی از آثار خاورشناس روسی «ای. پ. پطروشفسکی» که در سال 1341ش به فارسی ترجمه شده است. به گفته مترجم این کتاب نخستین اثر مرتب و مستقلی است که درباره خروج سربداران خراسان منتشر شده و بدین سبب به ترجمه آن اقدام شده است .
رساله «مجمل فصیحی درباره سربداران» به انتهای کتاب ضمیمه شده است. این اثر نوشته فصیح احمد بن جلال الدین محمد خوافی (847-777ق) با تصحیح و حواشی محمود فرخ (1339ق) است.
کتاب با مقدمه ای از مترجم آغاز شده است. متن اثر با چند عنوان مقدماتی به بررسی وضع ایران در دوران انقراض هلاکوئیان، ویژگی های کلی نهضت های قرن چهاردهم میلادی و معتقدات این نهضت ها پرداخته است. سپس به صورت خاص به نهضت سربداران پرداخته و منابع و مآخذ تاریخ نهضت سربداران، زمینه های این نهضت و ویژگی های کلی آن و در پایان از انقراض این نهضت و انعکاس آن در مازندران و گیلان و کرمان سخن گفته است.
مترجم در مقدمه اش بر کتاب درباره دلیل و اهمیت ترجمه این اثر می نویسد: «شایسته توجه است که پیروزی شاهزاده دیمتری دانسکوی در جنگ کولیکوف بر ضد مامای خان مغول- که آغاز رهایی روسیه از چنگ مغولان بود- در سپتامبر سال 1380م وقوع یافت و حال آنکه سربداران خراسان 37 سال پیش از آن تاریخ در 16 ذیقعده سال 754ق (13 دسامبر سال 1353م) به سلطه مغولان هلاکوئی در ایران پایان بخشیدند. درباره این خروج تاریخ مستقلی در زبان فارسی وجود ندارد. آقای ای. پ پطروشفسکی که یکی از ایرانشناسان به نام کشور همسایه ما- اتحاد شوروی- می باشد رساله ای در این موضوع گردآورده اند» .
نویسنده در اولین عنوان کتاب در مورد وضع ایران در دوران انقراض دولت هلاکوئیان سخن می گوید و اشاره می کند که بین سال های 1330 و 1380م (731- 782ق) در تاریخ ایران بر اثر افزایش فشار بزرگان چادرنشین مغول و ترک و تشدید بهره کشی امیران و ملوک الطوایف از روستاییان، آتش جنگ های داخلی شعله ور شد. پس از مرگ ایلخان ابوسعید جنگهای داخلی و مبارزه ملوک الطوایف به خاطر کسب قدرت درگرفت و در این گیرودار روستاییان و شهریان از غارت و چپاول و تجاوز لشکریان و برخی از امیران فئودال سخت زیان دیدند. جنگ و ستیز از سال 1330 (731ق) تا سال 1350 (751ق) میلادی بلاقطع در سرزمین ایران و کشورهای هم مرز آن درگیر بود و این خود روزگار مردم را بدتر کرد ولی موعد ورود ایشان را بعرصه مبارزه پیش انداخت .

پیشنهاد کاربران

بپرس