کبوده

کبوده (سربیشه). کبوده
کبوده روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی ایران است که با جمعیت دوازده خانوار در فاصلهٔ ۲۴ کیلومتری مرکز شهرستان و 54 کیلومتری مرکز استان واقع شده است.
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت روستای کبوده در سال ۱۳۹۵ برابر با بیست و پنج خانوار و ۵۵ نفر بوده است. [ ۱]
روستای کبوده به علت کوهستانی بودن و همجواری با کوه سفید و کوه سیاه دارای آب و هوای معتدل کوهستانی بوده که از زمستانهای سرد و تابستانهای خنک برخوردار است. ارتفاع این روستا از سطح دریا برابر ۲۱۲۵ متر است. روستای کبوده دارای پوشش گیاهی انبوه در دشت ها و کوهستان ها است. چشمه های متنوع و زیادی در اطراف کبوده وحود دارد. تعداد سه سد خاکی که یکی از انها اب دائمی دارد در روستای کبوده ساخته شده است.
قنات کبوده واقع در روستای کبوده می باشد. طول این قنات ۴۰۰ متر است، تعداد ۲۲ میله چاه دارد و عمق مادرچاه این قنات ۸ متر می باشد. دبی این قنات ۱ لیتر بر ثانیه است.
تعداد مالکان این قنات ۱۰ نفر و اراضی تحت کشت آن ۲ هکتار است. [ ۲]
وجود مناطق کوهستانی زیاد باعث شده که در گذشته مردم این منطقه برای دفاع از خود، قلعه مرتفع و مستحکمی ساخته و باقی بگذارند. از نظر پیشینه تاریخی، ساخت قلعه کبوده حدوداً بالغ بر سه قرن پیش می باشد. قلعه کبوده در مرکز روستا بنا شده که مصالح بکار رفته در آن از خشت و سنگ می باشد، دیوار و باروج آن را به طور محکم ساخته اند و پایه آن را سنگ چین نموده اند. فضاهای داخلی قلعه از شرق به غرب شامل ۲ قسمت می باشد که قسمت اول، محل زندگی مردم، انبار آذوقه و محل نگهداری احشام است و قسمت دوم، محل زندگی نظامیان و نگهبانان و محل نگهداری تدارکات نظامی بوده است. قلعه مجموعاً دارای ۴ برج می باشد. مصالح به کار رفته در ساخت قلعه بیشتر سنگ و خشت است. همچنین بر بلندای حصار و برج ها، منافذی ( تیرکش ) وجود دارد که از آنها جهت دیده بانی و دفاع استفاده می شده .
مزار پیر زالو در ضلع شمال شرقی روستای کبوده و در دامنه کوه سیاه قرار دارد.
از معادن فعال سنگ ساختمانی مرمریت است که در فاصله یک کیلومتری روستای کبوده شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی قرار داشته و هم اکنون نیز فعالیت دارد. کد شناسایی معدن چهل دختران ۲۹۴۱۲۱۹۰ است که از طرف سازمان معادن اعلام شده. این معدن، معدنی است خصوصی که نام بهره بردار آن شرکت اکتشافی استخراجی گرگین می باشد. سنگ های ساختمانی مرمریت استخراج شده از این معدن را بیشتر با نام بیرجند می شناسند و گاهی هم با نام خود چهل دختران در بازار به خرید و فروش گذاشته می شوند. رنگ این نوع سنگ سفید فله ای و مصارف آن در ساختمان سازی است.

کَبوده
در شاهنامۀ فردوسی ، از چوپانان اَفراسیاب که تَژاو او را، پس از گذشتن ایرانیان به سرداری طوس از کاسه رود، برای جاسوسی به لشکرگاه ایران فرستاد؛ اما با شیهه ای که اسب او کشید، بهرام از طلایه داران سپاه ایران ، او را در سیاهی شب نشانه گرفت و از اسب به زیر افکند. کبوده زنهار خواست و وعده داد جایگاه تژاو را به بهرام نشان دهد، اما بهرام او را کشت و به لشکرگاه ایران افکند.

کبوده (گیاه). رجوع شود به:صنوبر