استارا

و خوشبختانه به یاد مونده نمونه های بسیار از این ترکیب و فرهنگ در سراسر دنیا داریم مانند آکاش به معنی آسمان در زبان هندی و از ریشه شیش به معنی بالا هست و در زبان مائوری ته رنگ به معنی آسمان و reng رنگ به معنی بالا هست در زبان پارسی هم آس به همین معنی هست و از همین قاعده پیروی می کنه بسیار واژه در یک فرهنگ جهانی و بزرگ به سر میبرند مانند آسمان ستاره ، زمین ، زمان ، و . . . . این گونه واژه یا از یک فرهنگ به دیگر زبانها سرایت کرده یا قاعده و دانش ساخت واژه در بیشتر زبانها و فرهنگ ها با هم یکی شده مادر ساختاری که برای زاییدن زمین و زن به کار برده میشود و هر سه واژه از یک ریشه هستند

ولی چیزی را که به گمان بسیار باید درست دانست تالشی و پهلوی بودنِ بنیادِ این واژه است، شاید در زمان کنونی این شهر بیشتر ترکنشین شده باشد ولی در سده های گذشته شهری تالش نشین و با همین نام آستارا بوده چنانکه آستارا در شروان ( جمهوری آذربایجان ) هم تالشی است.
تاریخنگار و گیتاشناس سده هشتم مستوفی قزوینی در نزهه القلوب که به سال 740ه به نگارش در آورده درباره سرزمین کنار رودهای کر و ارس* می نویسد:
"" از کنار آب دریا ولایت گشتاسفی است [ که ] گشتاسف بن لهراسب [ آن را ] ساخت و نهری بزرگ از آب کر و ارس [آن را] بریده است و از آن جویها برداشته و بر آن دیها ( روستاها ) ی فراوان ساخته. حاصلش غله ، برنج ، اندک پنبه و میوه بود مردمش سفیدچهره اند و بر مذهب امام شافعی. زبانشان پهلوی بجیلانی باز بسته است . . . ""
همانگونه که در این نوشته نمایان است این مرز وبوم ( گشتاسفی ) که آستارا هم بخشی از آن است به زبان پهلوی وابسته به گیلانی شناسانده شده که همانا زبان تالشی است.
مستوفی در این کتاب، زبان مردم شهرهای مراغه و زنجان را هم پهلوی یاد می کند.
* رود کُر رودی ست که پس از گذشتن از شروان ( جحهودی آذربایجان ) ، با رود ارس به همدگر پیوسته و به دریای مازندران می ریزد.

آستر ( لای زیرین لباس )
آستارا ( آست آرا به معنی منطقه پست و پایین ) در مقابل ارتفاعات حیران
همه در معنای پایین و زیر چیزی است.

نام آستارا در ارتباط با واژهٔ ستاره است. محمدابراهیم باستانی پاریزی، ایران شناس معاصر، این فرضیه را مطرح کرده که آستارا از نام اِسْتِراب، ستارهٔ آب و آبادانی، منسوب به آناهیتا، ایزدبانوی آب ها در ایران باستان اخذ شده است. آناهیتا معادل ایشتار یا ایستار در تمدن بابِل می باشد. یک استدلال دیگر، به این صورت است که به علت پوشیدگی مداوم آسمان منطقه از ابر و مه، اغلب شب ها، مردم قادر به مشاهده ستارگان در آسمان نبودند و هر زمان که ستاره ای در آسمان می دیدند، فریادِ �آی! ستاره� برمی آوردند که در اثر کثرت تلفظ، به �آستارا� تبدیل شده است. در زبان تالشی، ستاره به صورت های �سارَه� ( تالشی: sāra ) ، �آسْتورَه� ( تالشی: āstora ) ، �اِسْتارَه� ( تالشی: ēstāra ) ، �اوسْتووَه� ( تالشی: ostova ) ، و �آسْتووَه� ( تالشی: āstova ) گفته می شود.
نام آستارا دارای منشأ تالشی و شکل تغییریافتهٔ �اُستورو� ( تالشی: ostoro ) با جزءهای �اُ� �ستو� �رو� است. در زبان تالشیِ گویشِ آستارا، به ترتیب واژهٔ �اُ� ( تالشی: o ) یا �اُوْ� ( تالشی: ov ) به معنی آب؛ واژهٔ �سْتو� ( تالشی: sto ) یا �سِتو� ( تالشی: sēto ) به معنی کناره، کرانه، لبه، و بلندای کنار رودخانه یا دریا؛ و واژهٔ �رُو� ( تالشی: ro ) به معنی راه است و معنای کلی آن، راه کنار آب است. علت نا م گذاری آن، ساحلی بودن مسیری بود که در گذشته از لنکران آغاز شده و با عبور از آستارا، به سمت انزلی می رفت.
نام آستارا دارای منشأ تالشی و شکل تغییریافتهٔ �هوسته رو� ( تالشی: hosta ro ) با جزءهای �هوسته� �رو� است که معنای راهی که باید در آن آهسته حرکت کرد را دارد. علت اطلاق این نام، بارش زیاد و باتلاقی بودن مسیرهای حرکت بوده که باعث می شده است که بومی های منطقه به این صورت به یکدیگر هشدار بدهند. هشدار به جهت مواظبت از خطر حیوانات نیز دلیل دیگری است که برای این فرضیه بیان شده است.
به دلیل صعب العبور بودن راه های ارتباطی آستارا با مناطق مجاور و نیاز به استفاده از قاطر جهت حرکت، نام �اَسْتَرْ رو� ( به معنای راهی که با قاطر قابل پیمودن است ) خطاب شده که در گذر زمان، ابتدا به �اَسْتَرو� و سپس به �آستارا� تغییر یافته است.
نام آستارا دارای منشأ ترکی با جزءهای �آس� �تا� �آرا� است.
اشرف حریری ( ۱۳۹۳–۱۳۰۴ ) در خصوص ریشهٔ لغوی نام آستارا، بر فرضیهٔ نخست تأکید دارد. حریری با اشاره به نگارش نام آستارا در صفوةالصفا به صورت �استارآباد�، توجه به فرهنگ انجمن آرای ناصری ( ۱۲۸۸ ه‍. ق/۱۸۷۱ م. ) که آستارا را �شهر ستاره� معنا کرده، و نیز استناد به ابراهیم پورداوود ( ۱۳۴۷–۱۲۶۴ ) که �آستارا� را یک واژهٔ اَوِسْتایی به معنای �گسترهٔ آب� دانسته، معتقد است که این واژه ابتدا به نام ایزدبانوی عشق و شادی ( ایستار ) بوده و سپس نام شاهزادگان، و در نهایت نام شهرها و بنادر شده است. به نوشتهٔ حریری، نام شهرهای �آستراخان� ( یا آستاراخان ) و �اِسْتارْباد� ( نام قدیمیِ استرآباد=گرگان ) هم ریشه با آستارا هستند. [۴۲] نعمت اللهی نیز شباهت نام های آستارا و استارباد را مورد توجه قرار داده است. یزید بن مهلب، حاکم عراق ( ح. ۹۹–۹۶ ه‍. ق ) که همزمان به امارت خراسان نیز منصوب شده و مأمور فتح طبرستان شده بود، شهر استارباد را در جای قصبه ای به نام �اَسْتَرَکْ�[پ] بنا کرد که نام استارباد نیز از همان گرفته شده است. [۴۴]
فرهنگ جغرافیایی ایران ( ۱۳۳۰ ) ، فرضیهٔ سوم را به عنوان ریشهٔ احتمالی نام آستارا ذکر کرده که مورد استناد دانشنامهٔ ایران نیز قرار گرفته است. [۴۵] با این حال، بهروز نعمت اللهی ( ؟۱۳۸–۱۳۱۵ ) پس از انجام بررسی های میدانی در نقاط شهری و روستایی آستارا که مشروح آن را در تاریخ جامع آستارا و حکام نمین گزارش کرده است، می نویسد که هرگز مشاهده یا شنیده نشده که مردم آستارا، نام این شهر را به صورت �هوسته رو� یا �اَسْتَرو� به زبان بیاورند در حالی که تالش زبانانِ آستارا، نام این شهر را به صورت �اُستوراو� تلفظ می کنند؛ بنابراین وی با اثبات فرضیهٔ دوم، فرضیه های سوم و چهارم را رد می کند. نعمت اللهی همچنین فرضیهٔ پنجم را به دلیل عدم تطابق با زبان بومی منطقه، غیر قابل اعتنا می داند. [۴۶] ضیاء طُرُقْدار با تأیید دیدگاه نعمت اللهی، معتقد است که بهترین فرضیه برای معنای نام آستارا، فرضیهٔ دوم می باشد.

داریم و اینکه ترکی تو اونجا صحبت میشه دلیل بر ترک بودنشون نیست هرچند ما بحث قومیتی نمیخوایم راه بندازیم ولی کمی مطالعه باعث میشه شما بیشتر اشنا بشید کتاب از استارا تا فومن اقای طرقدار