آشوراده دهی در مرکز
شبه جزیره میان کاله در
شهرستان بندرترکمن،
استان گلستان است.
آشوراده تنها جزیرهٔ ایرانی
دریای خزر است. این جزیره که در سده های گذشته در پی عملکرد و فعالیت گروه های انسانی با حفر کانال از توده اصلی خشکی خود (شبه جزیره میانکاله) جدا افتاده است. آشوراده در سال ۱۳۵۴ جز نخستین مناطق زیست کره جهان معرفی و ثبت شد. در همین حال در
کنوانسیون جهانی رامسر در زمره تالاب های مهم دنیا قرار گرفت و سومین اهمیت این منطقه عضویت آن در
پناهگاه حیات وحش است که در تمامی ایام سال میزبان انواع پرندگان است. ۴۰٪
خاویار ایران در نزدیکی این جزیره به دست می آید.
داده های جدول از: امور حقوقی و امور مجلس، بازدید: اکتبر ۲۰۰۸.
و fallingrain
Memar, Parya, „New urban Settlements in the ecological context; Miānqāla and its new settlement in the south eastern coasts of Caspian Sea“. In: Sustainable Development of Emerging Settlement Patterns, Berlin 2006: pp. 88–102,
این جزیره تا سال های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه وری و ماهی گیری مشغول بوده اند اما در سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل مردم جزیره، آنجا را ترک کردند. و هم اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.
لفظ «آشوراده» در زبان ترکمنی به معنای «جزیرهٔ آشور» است؛ و دارای دو بخش آشیر (آشور) و آدا (جزیره) {آشیرآدا = آشوراده} است.
ترکمن ها به این جزیره «مال آشیر» هم می گویند زیرا در زمان های قدیم از ساحل بندر ترکمن دام های خود را جهت چراندن به جزیره می رساندند و در این لفظ «مال» به معنای «دام» و «آشیر» به معنای مصدری «رساندن» است.
محدوده «آشوراده» در اثر بالا آمدن سطح آب
دریاچه خزر توسط کانال طبیعی «خزینی» به صورت جزیره آشوراده از شبه جزیره میانکاله جدا شده است. به این ترتیب، جزیره آشوراده از شمال به
دریاچه خزر، از شرق به تنگه ای باریک موسوم به «تنگه چپق اوغلی» و از غرب به کانال طبیعی خزینی و ادامه شبه جزیره میانکاله و از جنوب به خلیج گرگان منتهی می شود.
قلعه آشوراده مربوط به اوایل دوره قاجار است و در شهرستان ترکمن، بخش مرکزی، جزیره آشوراده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۳۰۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری