اداب السلوک

[ویکی فقه] آداب السلوک. آدابُ السُّلوک، عنوانی برای برخی از کتاب های عرفانی و اخلاقی که عده ای از عارفان و دانشمندان مسلمان به نگارش آن پرداخته اند.
بعضی از نویسندگانی که ذیلِ این عنوان کتابی دارند، بدین شرح اند:۱. بیابانکی سمنانی ، علاءالدوله احمد بن محمد بن احمد (د ۷۳۶ق/۱۳۳۶م)، از عارفان و بزرگان صوفیه.کتاب او به زبان فارسی است و نسخه ای از آن که از روی دستخط نویسنده تهیه شده و تاریخ ذیقعده ۹۹۳ق/ اکتبر ۱۵۸۵م دارد، در کتابخانه ملی تهران موجود است.علاءالدوله در این رساله نشان می دهد که چگونه ترک دنیا گفت و به جامه درویشان درآمد و راه حق پویید.نیز بیان می کند که سالک باید چه کند تا به مقام های والای عرفانی دست یابد.وی آداب سالکان را یکایک بیان می کند و از تجارب خویش در این آداب سخن ها می گوید.
کتابخانه ملی، فهرست خطی، ج۵، ص۲۳۲.
۲. رشتی ، سیدکاظم بن قاسم حسینی (د ۱۲۵۹ق/۱۸۴۳م)، پیشوای معروف شیخیّه.کتاب او به زبان عربی است درباره چگونگی سلوک یعنی روش تفکر و آداب و اعمال مقرب کننده سالک به ذات حق که با استشهاد به مأثورات شرعی و تأویلات آن ها به نثری روان نگاشته شده و مؤلف در پایان، روش برخی از صوفیان را نکوهیده است.نسخه های خطی این کتاب از روزگار نویسنده است و از آن میان نسخه ای با تاریخ شعبان ۱۲۴۵ق/ ژانویة ۱۸۳۰م و نسخه دیگری با تاریخ ۱۲۵۹ق/۱۸۴۳م در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می شود.
شبر
۳. شُبَّر ، سیّد عبدالله بن محمدرضا بن محمد بن احمد بن علی علوی حسینی موسوی (د ۱۲۴۲ق/۱۸۲۶م)، از مجتهدان طراز اول شیعی.کتاب او نیز به زبان عربی است.وی در دیباچه آن می گوید: برخی پنداشته اند که راه رسیدن به خدا تنها مکاشفه و تحمل رنج ریاضت های مخترعه و خواندن اذکار و اوراد مبتدعه است با اعراض از آداب و احکام شرعی .برخی دیگر نیز گمان برده اند که راه به سوی حق تعالی تنها ادای همه اعمال ظاهری است هرچند عامل بدانها دارای رفتارهای بد و گرفتار آفات قلبی مانند حسد و خودپسندی و خودنمایی و کینه باشد.مؤلف تقریباً به جمع میان عمل به احکام ظاهری و کوشش برای رسیدن به خلوص قلبی و طهارت نفسانی معتقد است و طیّ ۲۰ فصل، به اختصار، عقاید درست و طاعات و معاصی «جوارحی و جوانحی» و آداب و احکام را طبق نصوص شریعت برشمرده است.
آستان قدس، فهرست، ج۶،ص۳۶۷ـ ۳۶۸.
...