[ویکی اهل البیت] آداب سخن گفتن. اسلام به پیروان خود اجازه نمی دهد که به هر صورتی سخن بگویند و در تعالیم اسلامی در مورد چگونگی سخن گفتن دستورات و توصیه هایی بیان شده است که می توان از آنها با عنوان آداب سخن گفتن یاد کرد.
قرآن زبان را به عنوان یکی از نعمت هایی که به انسان داده شده است بر می شمارد: «أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَینَینِ، وَلِسانًا وَ شَفَتَینِ». (سوره بلد/8ـ9)
برخی از آیات قرآن که در آنها از در مورد سخن گفتن و آداب آن صحبت به میان آمده است به شرح زیر است:
در کتاب "آیین گفتگو در فرهنگ دین" آداب زیر برای سخن گفتن بیان شده است:
قال الصادق (ع): الکلام اظهار ما فی القلب من الصفاء و الکدر و العلم و الجهل، و قال أمیر المؤمنین (ع): المرء مخبوء تحت لسانه. فزن کلامک و أعرضه علی العقل و المعرفة: فان کان للَّه و فی اللَّه فتکلم به، و ان کان غیر ذلک فالسکوت خیر منه. و لیس علی الجوارح عبادة أخف مؤنة و أفضل منزلة و أعظم قدرا عند اللَّه من کلام فیه رضی اللَّه عز و جل و لوجهه و نشر آلاء اللَّه و نعماته علی عباده، ألا تری أن اللَّه لم یجعل فیما بینه و بین رسله معنی یکشف ما اسر الیهم من مکنونات علمه و مخزونات وحیه غیر الکلام، و کذلک بین الرسل و الامم، فثبت بهذا انه أفضل الوسائل و الطف العبادة.
حضرت صادق (ع) فرمود: کلام ظاهر ساختن آن چیزیست که در قلب باشد، از صفاء و کدورت و دانائی و نادانی. و امیر المؤمنین (ع) فرموده است:
هر مردی پوشیده شده است در زیر زبان خود. پس سخن خود را پیش از گفتن بیازمای و آن را با میزان خرد و دانش بسنج. پس اگر برای خدا و در راه خدای متعال است سخن بگوی، و اگر نه از سخن خودداری کرده و ساکت باش، و بدان که سکوت به خیر و فائده تو است. و در میان عبادات و طاعاتی که از اعضاء و جوارح انسان سر می زند، عبادتی که چون سخن گفتن از جهت مایه سبکتر و از لحاظ منزلت سنگینتر و از نظر ارزش نزد خداوند متعال بیشتر و بالاتر باشد، پیدا نمی شود، البته آن کلامی که در آن خشنودی و رضای پروردگار بوده و برای او گفته شود، و یا به عنوان ذکر رحمت و نشر نعمتهای او، و بیان صفات عظمت و جمال او باشد.
قرآن زبان را به عنوان یکی از نعمت هایی که به انسان داده شده است بر می شمارد: «أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَینَینِ، وَلِسانًا وَ شَفَتَینِ». (سوره بلد/8ـ9)
برخی از آیات قرآن که در آنها از در مورد سخن گفتن و آداب آن صحبت به میان آمده است به شرح زیر است:
در کتاب "آیین گفتگو در فرهنگ دین" آداب زیر برای سخن گفتن بیان شده است:
قال الصادق (ع): الکلام اظهار ما فی القلب من الصفاء و الکدر و العلم و الجهل، و قال أمیر المؤمنین (ع): المرء مخبوء تحت لسانه. فزن کلامک و أعرضه علی العقل و المعرفة: فان کان للَّه و فی اللَّه فتکلم به، و ان کان غیر ذلک فالسکوت خیر منه. و لیس علی الجوارح عبادة أخف مؤنة و أفضل منزلة و أعظم قدرا عند اللَّه من کلام فیه رضی اللَّه عز و جل و لوجهه و نشر آلاء اللَّه و نعماته علی عباده، ألا تری أن اللَّه لم یجعل فیما بینه و بین رسله معنی یکشف ما اسر الیهم من مکنونات علمه و مخزونات وحیه غیر الکلام، و کذلک بین الرسل و الامم، فثبت بهذا انه أفضل الوسائل و الطف العبادة.
حضرت صادق (ع) فرمود: کلام ظاهر ساختن آن چیزیست که در قلب باشد، از صفاء و کدورت و دانائی و نادانی. و امیر المؤمنین (ع) فرموده است:
هر مردی پوشیده شده است در زیر زبان خود. پس سخن خود را پیش از گفتن بیازمای و آن را با میزان خرد و دانش بسنج. پس اگر برای خدا و در راه خدای متعال است سخن بگوی، و اگر نه از سخن خودداری کرده و ساکت باش، و بدان که سکوت به خیر و فائده تو است. و در میان عبادات و طاعاتی که از اعضاء و جوارح انسان سر می زند، عبادتی که چون سخن گفتن از جهت مایه سبکتر و از لحاظ منزلت سنگینتر و از نظر ارزش نزد خداوند متعال بیشتر و بالاتر باشد، پیدا نمی شود، البته آن کلامی که در آن خشنودی و رضای پروردگار بوده و برای او گفته شود، و یا به عنوان ذکر رحمت و نشر نعمتهای او، و بیان صفات عظمت و جمال او باشد.
wikiahlb: آداب_سخن_گفتن