اذرباد مارسپندان

آذرباد مارسپندان. آذَرْباد مارِسْپَنْدان
(یا: آتورپات مِهرِسپَندان؛ آذربَد مهرسپندان) موبد موبدان ساسانی (۲۹۰ـ۳۷۱م). برپایۀ متون مذهبی پهلوی زَردُشتیان، او یکی از موبد موبدان بزرگ دوران ساسانی و در ردیف مقدسان زردشتی است که زردشتیان او را در نیایش های خویش درود می فرستند. او را زردشت ثانی هم نامیده اند. آذرباد را از مردم گیلان و معاصر شاپور دوم ساسانی (۳۱۰ـ۳۷۹م) پنداشته اند. او اوستا را بار دیگر گردآوری و مرتب کرد. شماری، کتاب های زند و پازند اوستا را به وی نسبت داده اند. برای آذرباد مارسپندان معجزات و کراماتی برشمرده اند؛ از آن جمله برای اثبات حقانیت دین زردشتی نُه من روی گداخته بر سینه اش ریختند و او نسوخت. زردشتیان آذرباد مارسپندان را دارای اصل و نسب اساطیری و بیست و دومین نسل منوچهر نبیرۀ فریدون می پندارند. در کتاب دینکرد، آذرباد در هزارۀ پولادین از هزاره های اورمزد، احیاگر دین و سنت زردشت است. کتابی موسوم به اندرزنامۀ آتورپات مارسپندان به وی منسوب است که گویا برای پسرش زردشت مارسپندان نوشته است؛ و کتابی دیگر به نام واچَک چَند آذربادمارسپندان دارد. وِست، مستشرق بریتانیایی، می نویسد که او در ۳۲۰م موبد موبدان دربار ساسانی شد و پس از مرگش، پسرش زردشت مارسپندان جانشین وی شد. مقام موبد موبدان در خانواده آذرباد موروثی بود.