ارام احمد

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] آرام احمد. «احمد آرام»، مترجم پراثر، دانشنامه نگار و از شخصیت های فرهنگی ایران معاصر است. سال تولد او با اختلاف ذکر شده، اما به تصریح خود وی، حدود نوروز 1281ش است. او در محله ای در جنوب تهران به دنیا آمد.
پدرش تاجر بازار و مشروطه خواه بود و آرام مدتی نزد وی تحصیل کرد. سپس در مدرسه های ترقی، علمیه و دارالفنون به تحصیلات خود ادامه داد و با زبان های عربی، فرانسوی و انگلیسی آشنا شد.
در دانشگاه، هم زمان در دو رشته حقوق و طب به تحصیل پرداخت، اما هیچ کدام را به پایان نرساند و معلمی را بر حقوق دان، یا طبیب شدن ترجیح داد. در دبیرستان های تهران، اصفهان، شیراز، مدرسه فلاحت در کرج و مدرسه عالی بازرگانی در تهران، به ویژه به تدریس در مباحث علوم پرداخت و سال ها مدرس فیزیک بود. چندین سال در اصفهان، شیراز و عراق اقامت داشت و از نخستین کسانی بود که برای سروسامان بخشیدن به وضع نامطلوب منابع درسی، با همکاری چند تن دیگر، نخستین کتاب های علوم را برای تدریس در دبیرستان ها تدوین و به انتشار آن ها کمک کرد. وی تا 1335ش در خدمت وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) بود و به تدریس و تصدی مشاغل مختلف اشتغال داشت. بازرسی آموزشی، مدیریت کل و نیز مدت کوتاهی معاونت وزیر، از جمله سمت های او بود.
وی در نیمه دهه 1320ش به حزب توده ایران پیوست و به فعالیت سیاسی پرداخت، اما پس از وقایع آذربایجان، همراه با انشعابیون به رهبری خلیل ملکی از آن حزب جدا شد و در دی ماه 1326 ظاهرا بر اثر اختلاف نظری در باب اتخاذ روش انشعابیون در برابر سیاست های اتحاد شوروی و حزب توده، از همکاری با گروه های چپ کلا کناره گرفت و تا پایان عمر در سیاست مداخله نکرد. وی طرفدار سیاست و روش مستقل از حزب کمونیست شوروی بود. با گذشت زمان، گرایش های مذهبی اش تقویت و تشدید یافت، به گونه ای که بخش درخور توجهی از ترجمه هایش در زمینه معتقدات دینی و اسلامی گردید.
آرام از اعضای مؤثر در دایرة المعارف فارسی (به سرپرستی غلامحسین مصاحب) بود. مصاحب را او به ناشر دایرة المعارف فارسی معرفی کرد. وی سمت معاون سرپرست و عضویت هیئت تحریریه (شورای ویرایش) را به عهده داشت. جز این ها، مدتی هم با دانشنامه های دیگر، از جمله در ترجمه برخی مقالات با دانشنامه جهان اسلام همکاری داشت.
وی سال های بسیار و تقریبا تا پایان عمر، در منزل به کار ترجمه مشغول بود و حتی ترجمه را برای خود «واجب شرعی» می دانست، زیرا به نظر او ترجمه منابع مهم از زبان های دیگر، برای تحول علمی و فرهنگی در ایران لازم بود. وی حدود 70 سال به ترجمه اشتغال داشت و بیشتر از زبان انگلیسی و گاه از عربی و فرانسوی ترجمه می کرد. حوزه ترجمه او تخصصی نبود و هر اثری را که مفید و مؤثر تشخیص می داد، به فارسی ترجمه می کرد. از جمله آثار وی عبارتند از:

دانشنامه آزاد فارسی

آرام احمد. آرام، احمد (تهران ۱۲۸۳ـ امریکا ۱۳۷۷ش)
آرام، احمد
مصحّح، مترجم و پژوهشگر ایرانی. پس از تحصیل دورۀ ابتدایی و سه سال اول دورۀ متوسطه، به مدرسۀ دارالفنون رفت. هم زمان به تحصیلاتش در رشتۀ حقوق و پزشکی ادامه داد، اما پس از سه سال تحصیل در رشتۀ حقوق و پنج سال در رشتۀ پزشکی، تحصیلات خود را رها کرد. از ۱۳۰۲ش به تدریس پرداخت. از همان ابتدای خدمت، به تألیف کتاب های درسی فیزیک، شیمی، جغرافیا و ریاضیات روی نهاد. بعدها، در وزارت آموزش و پرورش، عهده دار سمت های دیگری نیز شد. پس از بازنشستگی در ۱۳۳۳ش، یکسره به ترجمۀ کتاب های علمی و فرهنگی پرداخت. در ضمن با غلامحسین مصاحب نیز در دایرة المعارف فارسی همکاری کرد. به زبان های فرانسه، انگلیسی و عربی تسلّط داشت. کیمیای سعادت را تصحیح کرد (۱۳۱۷ش) و در اواخر عمر قرآن را به فارسی برگرداند. بیش از ۱۴۰ اثر از این سه زبان به فارسی برگردانده است. از آثار و ترجمه های اوست: علم و فرزانگی؛ مشرق زمین، گاهوارۀ تمدن؛ یونانیان و بربرها؛ تاریخ علم، و شش بال (جورج سارتون)؛ منطق اکتشاف علمی؛ ساختار انقلاب علمی؛تاریخ نجوم در اسلام؛تاریخ اسلام کیمبریج؛سه حکیم مسلمان؛انتقال علوم یونانی به عالم اسلام؛ ابوریحان بیرونی؛ خدا و انسان در قرآن؛ انقلاب بزرگ؛ علم در اسلام؛ لغت های قرآن مجید؛ فقر تاریخیگری، از کارل پوپر.

پیشنهاد کاربران

بپرس