استانه سامرا

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] آستانه سامرا. «آستانه سامرا» در شهر سامرا در 120 کیلومتری شمال بغداد و در شرق دجله قرار دارد. مدفن شریف امام هادی علیه السلام و امام حسن عسکری علیه السلام، جد و پدربزرگوار حضرت مهدی علیه السلام و نیز مقبره نرجس خاتون مادر امام زمان علیه السلام و حکیمه خاتون عمه پدر آن حضرت (و شاهد ولادت ایشان) در آنجا قرار دارد. در ضلع غربی آستانه، سرداب معروف به «غَیبَةُالمَهْدِی» علیه السلام، محل غایب شدن حضرت مهدی علیه السلام واقع شده است.
شیعه و اهل سنّت، اتفاق نظر دارند که امام هادی علیه السلام پس از شهادت، در خانه خود به خاک سپرده شد و پس از شهادت امام عسکری علیه السلام پیکر مطهر ایشان نیز در کنار مرقد مطهر پدربزرگوارشان دفن گردید. از آنجایی که در اطراف آن پادگان نظامی بود، شیعیان و دوستداران خاندان عصمت و طهارت به صورت پنهانی به زیارت آن دو امام می شتافتند.
این بارگاه ملکوتی و مکان مقدس، در طول تاریخ همواره مورد توجه و علاقه دوستداران خاندان وحی بوده و هم اکنون به عنوان یکی از مهم ترین زیارتگاه های شیعیان، هزاران عاشق شیفته را همه روزه در خود جای می دهد.
فرهنگ نامه مهدویت، خدامراد سلیمیان، ص14.

دانشنامه آزاد فارسی

آستانه سامرا. آستانۀ سامرّا
(یا: آستانۀ عسکریین) مدفن امام هادی (ع) امام دهم و امام حسن عسکری (ع) امام یازدهم شیعیان، واقع در شهر سامرا در عراق. در این آستانه افزون بر امام دهم و یازدهم شیعیان، حکیمه (دختر امام جواد (ع)) و نرجس (همسر امام حسن عسکری (ع))، حسین فرزند امام هادی (ع)، جعفر کذّاب (برادر امام عسکری (ع)) و ابوهاشم جعفری نیز مدفونند. در ضلع غربی آستانه سرداب معروف به غیبة المهدی (عج)، محل غیبت کبرای امام دوازدهم شیعیان، قرار دارد. بعد از وفات امام هادی (ع) ایشان را در وسط حیاط خانۀ خود دفن کردند و پس از رحلت امام حسن عسکری (ع) پیکر ایشان را نیز در کنار قبر پدرشان به خاک سپردند. چون اطراف خانه پادگان نظامی بود شیعیان مخفیانه و از پنجره ای که به این خانه باز کرده بودند، قبور مبارک را زیارت می کردند و این وضعیت تا زمان غیبت کبری همچنان ادامه داشت. بعد از آن ناصرالدولۀ آل حمدان و سپس معزّالدولۀ آل بویه عمارتی بر مرقد شریف بنا کردند. عضدالدولۀ دیلمی دستور داد تا ساختمان های موجود را تخریب و براساس طرحی حساب شده بار دیگر آستانه را بازسازی و خانه هایی را در اطراف آن احداث کنند. ساختمان کنونی آستانه همان ساختمان عضدالدوله است. سپس، طی سالیان آستانه را تعمیر و مرمّت کردند و بر رونق آن افزودند. در عهد صفویه توسط شاه اسماعیل هدایای گران بهایی از قبیل فرش های ابریشمین نفیس، قندیل های طلا و نقره و جز آن به آستانه اهدا و خادمانی با مستمری برای نگهداری آستانه گمارده شدند. در سلطنت شاه سلطان حسین فتنۀ بزرگی از سوی سلاطین عثمانی در سامرا رخ داد که در آن بیشتر شیعیان سامرا قتل عام شدند و آستانه نیز دستخوش آتش سوزی عمدی یا سهوی شد. شاه سلطان حسین جمعی را به آن جا فرستاد و خرابی ها را ترمیم و ضریحی از فولاد به حرم مطهّر اهدا کرد. در سلطنت نادرشاه افشار و دورۀ قاجاریه نیز اقداماتی از این دست صورت گرفت. آستانۀ عسکریین در قلب شهر سامرا قرار دارد و از زیارتگاه های مهم شیعیان است. ضریح نقره و طلای آن توسط هنرمندان ایرانی ساخته شده و گنبد طلایی آن از بزرگ ترین گنبدهای جهان است. سقف و دیوارهای حرم و رواق ها در نیم قرن اخیر به دست هنرمندان ایرانی و با هزینۀ حاج علی نقی کاشانی آینه کاری، و دو گلدستۀ آستانه نیز در ۱۳۸۷ق توسط حاج علی اصفهانی کهربایی طلاپوشی شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس