ایه اذن واعیه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه اذن واعیة. به آیه ۱۲ سوره حاقه ، (که از آیات مرتبط با فضایل امام علی علیه السّلام ) «آیه اذن واعیة» گفته می شود: (لنجعلها لکم تذکرة و تعیها اذن واعیة)؛ «تا آن را وسیله تذکری برای شما قرار دهیم، و گوشهای شنوا آن را نگهداری می کنند».
تعیها از ماده «وعی» (بر وزن سعی) در اصل به معنای نگهداری چیزی در قلب است، سپس به هر ظرفی وعاء گفته شده، چون چیزی را در خود نگه می دارد، و در آیه مورد بحث این صفت برای گوش ها ذکر شده است، گوش هایی که حقایق را می شنوند و در خود نگه می دارند. یا به تعبیر دیگر گاه انسان سخنی را می شنود، و فورا آن را از گوش بیرون می افکند همانطور که در تعبیرات عامیانه می گوئیم: از این گوش شنید و از گوش دیگر بیرون کرد، ولی گاه روی آن اندیشه می کند و در دل جای می دهد، و آن را چراغ راه زندگی خود می شمرد. این چیزی است که از آن تعبیر به وعی می شود.

[ویکی فقه] آیه اذن واعیه. به آیه ۱۲ سوره حاقه ، (که از آیات مرتبط با فضایل امام علی علیه السّلام ) «آیه اذن واعیة» گفته می شود: (لنجعلها لکم تذکرة و تعیها اذن واعیة)؛ «تا آن را وسیله تذکری برای شما قرار دهیم، و گوشهای شنوا آن را نگهداری می کنند».
تعیها از ماده «وعی» (بر وزن سعی) در اصل به معنای نگهداری چیزی در قلب است، سپس به هر ظرفی وعاء گفته شده، چون چیزی را در خود نگه می دارد، و در آیه مورد بحث این صفت برای گوش ها ذکر شده است، گوش هایی که حقایق را می شنوند و در خود نگه می دارند. یا به تعبیر دیگر گاه انسان سخنی را می شنود، و فورا آن را از گوش بیرون می افکند همانطور که در تعبیرات عامیانه می گوئیم: از این گوش شنید و از گوش دیگر بیرون کرد، ولی گاه روی آن اندیشه می کند و در دل جای می دهد، و آن را چراغ راه زندگی خود می شمرد. این چیزی است که از آن تعبیر به وعی می شود.
سخن پیامبر
در بسیاری از کتب معروف اسلامی اعم از تفسیر و حدیث آمده است که پیغمبر گرامی اسلام به هنگام نزول این آیه فرمود: «سالت ربی ان یجعلها اذن علی: من از خدا خواستم که گوش علی را از این گوشهای شنوا و نگه دارنده حقایق قرار دهد»، و به دنبال آن علی علیه السّلام می فرمود: «ما سمعت من رسول الله صلی الله علیه و آله وسلّم شیئا قط فنسیته، الا و حفظته: من هیچ سخنی بعد از آن از رسول خدا نشنیدم که آن را فراموش کنم، بلکه همیشه آن را به خاطر داشتم». در غایة المرام شانزده حدیث در این زمینه از طرق شیعه و اهل سنت نقل شده است، و محدث بحرانی در تفسیر البرهان از محمد بن عباس نقل می کند که در این باره سی حدیث از طرق عامه و خاصه نقل شده است.و این فضیلتی است بزرگ برای علی علیه السّلام که صندوقچه اسرار و وارث تمام علوم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بود، و به همین دلیل بعد از او در مشکلاتی که برای جامعه اسلامی در مسائل علمی پیش می آمد موافقان و مخالفان به او پناه می بردند، و حل مشکل را از او می خواستند که در کتب تاریخی به تفصیل آمده است.
مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، جلد۲۴، صفحه ۴۴۳.
۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ۱۳۰۵، تفسیر نمونه، جلد۲۴، صفحه ۴۴۳.
...

[ویکی اهل البیت] آیه اذن واعیه. «اذن واعیه» به معنای گوش شنوا و فراگیرنده، عنوانی است که برای آیه 12 سوره حاقه/ 69 قرار داده شده است.
«لِنَجْعَلَهَا لَکُمْ تَذْکِرَ ةً وَتَعِیَهَا أُذُنٌ وَاعِیَةٌ»
آیات پیشین به نابودی قوم نوح و رهایی گروندگان به نوح اشاره دارد و در این آیه می گوید: این نابودی و نجات را وسیله عبرت و تذکری برای شما قرار دادیم تا «گوش های شنوا» آن را دریابد و بفهمد.
مفسران شیعه و سنی، در ذیل این آیه گفته اند: حضرت رسول صلی الله علیه و آله پس از نزول این آیه، خطاب به امام علی علیه السلام فرمود: ای علی! از خدا خواسته ام که گوش تو را «واعیه» (شنوا) گرداند و علی علیه السلام گفت: پس از آن، هرگز چیزی را فراموش نکردم.
بر پایه روایتی دیگر، پیغمبر صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام فرمود: خداوند به من فرمان داد که تو را به خود نزدیک کنم و دور نسازم و آموزشت دهم تا آن را حفظ کنی و بر خدا است که آنچه را می شنوی، حفظ نمایی؛ آنگاه این آیه نازل شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس