ایه ظهار

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه ظهار. آیه ظهار به آیه ۲ مجادله،در باره تشبیه زن خود به یکی از محارم به قصد طلاق اطلاق می شود.
به آیه ۲ سوره مجادله «آیه ظهار» می گویند.
مجادله/سوره۵۸، آیه۲.
«ظهار» در لغت به معنای «پشت» و در اصطلاح عبارت خاصی است که با آن، زن بر مرد حرام می شود. ظهار یکی از سنت های جاهلی است که در آن مرد، همسر خود را به یکی از محارم یا مادر خود تشبیه کرده، این گونه انزجار خود را از وی ابراز می دارد، و در واقع صیغه ظهار به جای نوعی طلاق کاربرد داشته است.
پیشینه ظهار
در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم اوس بن صامت همسر خود را ظهار کرد و درپی شکایت همسرش به رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم چهار آیه اول سوره مجادله در بیان احکام ظهار نازل شد. در این آیات، به مسائل ذیل اشاره شده است: ۱. نقض سنت جاهلی؛ ۲. کفاره ظهار .
احکام
...

[ویکی شیعه] آیه ظهار. آیه ظِهٰار آیه دوم سوره مجادله است که به توبیخ ظهار، از رسوم زمان جاهلیت می پردازد. ظهار به عبارتی خاص گفته می شد که مرد از روی عصبانیت، همسر خود را به مادر خویش تشبیه می کرد. شوهر با این کار حق بازگشت را از خود سلب می نمود و زن نیز تا آخر عمر بر او حرام می گشت. خداوند در این آیه، عمل مذبور را توبیخ کرده و حکم بطلان آن را صادر و شخص ظهارکننده را محکوم به پرداخت کفاره به همراه توبه می کند.
آیه ظهار درباره یکی از اصحاب پیامبر(ص) نازل شد که همسر خود را ظهار کرد و بعد از مدتی پشیمان شد. وی همسر خود را برای چاره جویی نزد پیامبر(ص) فرستاد که آیه ظهار و آیات دیگر در رابطه با این موضوع، نازل شد.
خداوند در آیات بعدی احکام کفاره ظهار را بیان می کند. شوهر تا قبل از پرداخت کفاره حق آمیزش با همسر خود را نخواهد داشت. برای واقع شدن ظهار و وجوب کفاره شروطی همچون حضور دو شاهد عادل و عدم حیض در زمان وقوع ظهار و... نقل شده است.

[ویکی اهل البیت] آیه ظهار. برخی آیه 2 سوره مجادله/58 را «آیه ظهار» گفته اند. در شأن نزول این آیه آمده است که «ظهار» یکی از انواع طلاق در جاهلیت بود و اگر کسی به همسرش می گفت: أنت عَلَیّ کَظَهْرِ أُمّی = پشت تو چون پشت مادر من است، این جمله به منزله طلاق بود و زن برای همیشه بر مرد حرام می شد.
روزی یکی از مسلمانان به نام «اوس بن صامت» این جمله را در حال عصبانیت به همسرش گفت؛ سپس پشیمان شد. زن نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و از این حکم پرسید و آیه نازل شد که همسران ظهارکنندگان، مادران آن ها نیستند. مادران آن ها کسانی هستند که آنان را زاییده اند؛ پس سخن آنان، سخنی زشت و باطل است:
«الَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِنکُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِی وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَیَقُولُونَ مُنکَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُورًا وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ»

پیشنهاد کاربران

بپرس