ایه وصیت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه وصیت. به آیه ۱۸۰ بقره و نیز ۱۰۶ مائده " آیه وصیت " اطلاق می شود.
به آیه ۱۸۰ بقره و نیز ۱۰۶ مائده " آیه وصیت " گفته اند: " کتب علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیراً الوصیة للوالدین و الاقربین بالمعروف حقاً على المتقین ؛ بر شما نوشته شد، که چون یکى از شما را (نشانه هاى ) مرگ فرا رسد، هر گاه مالى ( بسیار ) به جا گذارد، براى پدر و مادر و خویشان - که ارث نمى برند - به نیکویى وصیت کند، که این سزاوار پرهیزگاران است ".
کیفیت استدلال به آیه وصیت
آیه «کتِبَ عَلَیکمْ إِذا حَضَرَ أَحَدَکمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَک خَیراً الْوَصِیةُ لِلْوالِدَینِ وَ الْأَقْرَبِینَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِینَ»
بقره/سوره۲، آیه۱۸۰.
...

[ویکی شیعه] آیه وصیت. آیه وصیت صد و هشتادمین آیه سوره بقره است که به وصیت کردن برای پدر، مادر و خویشاوندان فرمان داده است. ظاهر آیه بر وجوب وصیت دلالت دارد؛ با این حال فقها معتقد به استحباب آن هستند. منسوخ شدن آیه با آیات ارث یکی از دلائل استحباب وصیت است. آیه وصیت در متون فقهی در باب وصیت، مورد استفاده قرار گرفته است. مفسران بر اساس واژه «معروف» در آیه، معتقدند وصیت باید عقل پسند باشد و منجر به اختلاف و تبعیض نشود.
آیه وصیت، آیه صد و هشتادم سوره بقره است که به وصیت کردن دستور داده است. متن این آیه چنین است:
به اعتقاد برخی مفسران عبارت «کتب علیکم» در آیه ۱۸۰ سوره بقره در برداشت اول به معنای وجوب وصیت کردن است؛ با وجود این وصیت کردن مستحب دانسته شده است. درباره علت استحباب وصیت به رغم ظهور عبارت در وجوب، دلایل مختلفی ذکر شده است. بر اساس یک دیدگاه، وصیت کردن مستحب مؤکد است و واژه «کتب علیکم» بر استحباب مؤکد حمل شده است. علاوه بر آن عبارت «حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِینَ» نیز بر استحباب آن تأکید می کند. به این دلیل که اگر وصیت کردن واجب بود از عبارت «حَقًّا عَلَى المُؤمِنِین» استفاده می شد.

[ویکی اهل البیت] آیه وصیت. به آیه 106 سوره مائده/5 «آیه وصیّت» می گویند؛ زیرا بر لزوم وصیت کردن مؤمنان هنگام مرگ با شرایط ویژه ای فرمان داده است:
«یِا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ شَهَادَةُ بَیْنِکُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ حِینَ الْوَصِیَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِّنکُمْ أَوْ آخَرَانِ مِنْ غَیْرِکُمْ إِنْ أَنتُمْ ضَرَبْتُمْ فِی الأَرْضِ فَأَصَابَتْکُم مُّصِیبَةُ الْمَوْتِ تَحْبِسُونَهُمَا مِن بَعْدِ الصَّلاَةِ فَیُقْسِمَانِ بِاللّهِ إِنِ ارْتَبْتُمْ لاَ نَشْتَرِی بِهِ ثَمَنًا وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَی وَلاَ نَکْتُمُ شَهَادَةَ اللّهِ إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الآثِمِینَ»
(ابوجعفر در شأن نزول این آیه گوید): سه نفر تاجر (دو مسیحی به نام تمیم بن اوس داری و برادرش عدی و یک مسلمان به نام ابن ابی ماریه) به عزم تجارت از مدینه عازم شام شدند. در میانه راه، ابن ابی ماریه مریض شد.
او وصیت نامه ای نوشت و در میان وسایل خود پنهان ساخت؛ سپس به آنان وصیت کرد و مال خود را به ایشان تحویل داد تا به اهل و عیالش برسانند. آن دو مسیحی، وسایل ارزشمند او را برداشتند و بقیه را به ورثه اش دادند. هنگامی که ورثه به نامه دست یافتند، موضوع را با آن دو مسیحی در میان گذاشتند و آنان اظهار بی اطلاعی کردند.
هنگامی که این ماجرا را به عرض پیامبر رساندند، این آیه نازل شد. پیامبر صلی الله علیه و آله نماز عصر را خواند و تمیم و برادرش را سوگند داد. آنان گفتند: اطلاعی نداریم. پس از مدتی، ظرفی نقره و منقوش به طلا را که از ابن ابی ماریه بود، نزد آنان یافتند.
آنان گفتند: ما این ظرف را از او خریده ایم. وقتی این موضوع را به عرض پیامبر صلی الله علیه و آله رساندند، این بخش از آیه بعد نازل شد:«فَإِن عُثِر عَلی أَنّهُما...».(سوره مائده/ 5 ،107)

[ویکی فقه] آیه وصیت (علوم قرآنی). آیه وصیت به آیه ۱۸۰ بقره و ۱۰۶ مائده، درباره وصیت اطلاق می شود.
به آیات ۱۸۰ سوره بقره و ۱۰۶ سوره مائده «آیه وصیت» گفته اند. خداوند در آیه ۱۸۰ سوره بقره چنین می فرماید:(کتب علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیرا الوصیة للوالدین والاقربین بالمعروف حقا علی المتقین)؛ "بر شما مقرر شده است که چون یکی از شما را مرگ فرا رسد اگر مالی بر جای گذارد برای پدر و مادر و خویشاوندان(خود) به طور پسندیده وصیت کند(این کار) حقی است بر پرهیزگاران ".
بقره/سوره۲، آیه۱۸۰.
هرچند برای تشریع و قانونگذاری وصیت، از واژه «کتب علیکم» در آیه استفاده شده است که ظهور در وجوب دارد، ولی وصیت کردن، مستحب است و این تعبیر نیز بر استحباب مؤکد حمل می شود. برخی نیز گفته اند: وصیت ابتدا براساس همین آیه واجب بود؛ ولی پس از نزول آیات ارث ، این وجوب نسخ و به امر مستحب تبدیل شد.
وصیتهای مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۶۱۴-۶۲۱.
۱. ↑ بقره/سوره۲، آیه۱۸۰.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس