ایضاح الاشتباه

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «إیضاح الاشتباه فی أسماء الرواة»، اثر حسن بن یوسف بن مطهر حلی، به زبان عربی، پیرامون معرفت اسماء محدثین و رجال اسانید و ضبط آنها و اسماء آباء و انساب و القاب آنهاست و توسط شیخ محمد الحسّون مورد تحقیق قرار گرفته است.
اسامی متعددی برای این کتاب ذکر شده است، از قبیل: «إیضاح الاشتباه فی ضبط ألفاظ أسامی الرجال و نسبهم»، «إیضاح الاشتباه فی أحوال الرجال»، «إیضاح الاشتباه فی أسامی الرواة» و «إیضاح الاشتباه فی ضبط تراجم الرجال»، ولی صحیح همان است که در عنوان مقاله ذکر شد.
در ابتدا مقدمه ای از ناشر کتاب، سپس مقدمه ای از محقق در دو فصل پیرامون کتاب و معرفی مؤلف و در ادامه اصل کتاب با خطبه ای از مؤلف و دو بخش تحت عنوان باب اسماء و باب کنایات ذکر شده است.
این کتاب از جمله آثار گران قدر و سودمند رجالی علامه حلی است. کتاب بر اساس حروف اوّل نام ها ترتیب یافته است، بدون مراعات ترتیب در حرف های بعدی و نیز نام های پدران؛ ازاین روی عالمانی به ترتیب و تنظیم دقیق آن پرداخته اند، از جمله: مرحوم سید ابوالقاسم جعفر بن الحسین خوانساری جد صاحب «روضات» با عنوان «تتمیم الإفصاح فی ترتیب الإیضاح» و مرحوم علم الهدی فرزند دانشور، مرحوم فیض کاشانی که افزون بر ترتیب و تنظیم به تکمیل آن نیز همت گماشته اند با عنوان «نضد الإیضاح فی ترتیب إیضاح الاشتباه».
محقق، کتاب را بر اساس سه نسخه، مقابله، تصحیح و تحقیق کرده و در جریان پژوهش خود، رجال را به اختصار شناسانده و منابع شرح حال آنها را یاد کرده است. اختلاف کتاب را در ضبط نام ها با دیگر منابع رجالی مشخص کرده و تکرارها و اختلاف ضبط اسماء را در این کتاب با دیگر آثار علاّمه نشان داده است. محقق محترم، مقدمه ای درازدامن دارند که در آن از کتاب و نام دقیق و چگونگی های محتوای آن و نیز شرح حال مؤلف و آثارش سخن گفته اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس