ابلاغ پیام برائت

[ویکی فقه] شهر مکه در سال هشتم هجرت به تصرف مسلمانان درآمد و پایگاه شرک در چنین سالی سقوط کرد.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در سال نهم هجرت تا کرانه های شام رفت و در تبوک با قبائل متعددی پیمان بست. پس از بازگشت به مدینه شرایط ظاهری ایجاب می کرد که پیامبر گرامی در سال نهم عازم زیارت خانه خدا شود و از شهری که سال گذشته به تصرف او درآمده است بازدید نماید، ولی مقارن این احوال، حادثه ای رخ داد که پیامبر را از شرکت در مراسم حج آن سال، بازداشت. جریان از این قرار بود که، رسم عرب در دوران جاهلیت این بود که اگر کسی که با جامه ای، خانه خدا را طواف می کرد، پس از پایان طواف، آن جامه را در راه خدا به عنوان صدقه می داد، بدین جهت اگر جامۀ دیگری نداشت، لخت و برهنه طواف می نمود. در همان سال در ماه های حرام زن زیبایی وارد مسجد شد و چون جامۀ اضافی نداشت و جامه عاریت نیز نتوانست تحصیل کند، ناچار شد با وضع زننده و به صورت برهنه که محرک حاضران در کنار خانۀ خدا بود، طواف نماید.پیامبر اعظم از طواف زن مشرک با آن حرکات زننده آگاه گردید و از این که این مکان که باید مهد تربیت و مرکز فراگیری تعالیم آسمانی باشد، بر اثر آزادی شرک و بت پرستی، مرکز طواف زنان برهنه و چشم چرانی جوانان شهوت پرست گردیده است متاثر گردید.
سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج۷، ص۱۱۶-۱۱۷، مؤسسۀ امام صادق علیه السلام، قم، ۱۳۷۵، اول.
در اواخر سال نهم هجرت، پیک وحی، آیاتی چند از سوره «توبه» (برائت) را آورد و پیامبر را مامور نمود که شخصی را روانه مکه کند تا در موسم حج، آیات یاد شده را همراه با قطعنامه چهارماده ای بخواند. در این آیات، امان از مشرکان برداشته شده و کلیه پیمان ها نادیده گرفته شده بود به جز پیمان هایی که صاحبان آن ها به پیمان خود وفادار بوده و عملا نقض نکرده بودند. به سران شرک و پیروان آن ها ابلاغ گردیده که در ظرف چهارماه، تکلیف خود را با حکومت اسلامی – که اساس آن یکتاپرستی است روشن سازند و اگر در ظرف این چهارماه شرک و بت پرستی را ترک نگویید، از آن ها سلب مصونیت می شود. پیامبر اکرم، ابوبکر را به حضور خود طلبید و آیاتی چند از آغاز سورۀ توبه را به وی تعلیم کرد و دستور داد با چهل تن از مسلمانان راه مکه را در پیش گیرد و این آیات را که متضمن برائت و بیزاری از مشرکان است در روز عید قربان، تلاوت کند. ابوبکر به فرمان حضرت آماده مسافرت گردید و راه مکه را در پیش گرفت. چیزی نگذشت که پیک وحی نازل گردید و پیامی از طرف خدا آورد و مبنی بر اینکه باید موضوع بیزاری از مشرکان را، خود پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) یا کسی که از اوست به مردم ابلاغ کند. پیامبر گرامی، حضرت علی (علیه السّلام) را به حضور خود خواست و جریان را به او گفت و مرکب مخصوص خویش را در اختیار وی نهاد و دستور داد که هر چه زودتر مدینه را ترک گوید تا ابوبکر را در راه، ملاقات کند و آیات را از او بازگیرد و در روز عید قربان، آیات بیزاری را به ضمیمۀ قطعنامه ای در آن اجتماع - که از تمام نقاط عربستان در آن شرکت داشتند – ایراد کند.
مواد قطع نامه
مواد قطعنامه عبارت بودند از:۱) بت پرستان حق ندارند داخل خانه خدا شوند.۲) طواف با بدن برهنه ممنوع است.۳) بعد از این، هیچ بت پرستی در مراسم حج شرکت نخواهد کرد.۴) کسانی که با پیامبر پیمان عدم تعرض بسته اند و در طول مدت به پیمان خود وفادار بوده اند، پیمان آنان محترم است و تا انقضای وقت پیمان، جان و مالشان محترم می باشد، ولی به مشرکانی که با مسلمانان پیمانی ندارند و یا عملا پیمان شکنی کرده اند، از این تاریخ (دهم ذی حجة)، چهار ماه مهلت داده می شود که تکلیف خود را با حکومت اسلامی روشن سازند: یا باید به گروه موحدان و یکتا پرستان بپیوندند و هر نوع مظاهر شرکت و دوگانه پرستی را درهم کوبند و یا اینکه آماده جنگ و نبرد گردند.
جریان تحویل نامه
...