ابن جحام

[ویکی فقه] اِبْن ِ جُحام ، ابوعبدالله محمد بن عباس بن علی بن مروان بن ماهیار ملقب به بزاز، مفسر، محدث و فقیه امامی است.
شیخ طوسی از وی به صورت ابن حجام نام برده ، لیکن با توجه به اینکه نجاشی نام وی را ابن جحام ذکر کرده و علامه حلی بر این ضبط تأکید نموده است ، احتمالاً در متن رجال و فهرست ، تصحیفی رخ داده است .
تولد و درگذشت
از زندگی ابن جحام چیزی دانسته نیست و حتی تاریخ ولادت و درگذشت و همچنین خاستگاه وی نیز نامعلوم است . از آن جا که در مآخذ از میان شاگردان ابن جحام تنها به هارون بن موسی تلعکبری اشاره شده است و او در ۳۲۸ق /۹۴۰م از ابن جحام سماع حدیث کرده و به دریافت اجازه نائل شده است ، می توان دریافت که درگذشت ابن جحام پس از این تاریخ بوده است .
وثاقت
نجاشی علاوه بر اینکه ابن جحام را دوبار توثیق کرده ، برای وی تعبیر کثیر الحدیث را نیز به کار برده است . علامه حلی و حسن بن علی حلی نیز او را توثیق کرده اند.
مشایخ
...

[ویکی شیعه] ابوعبدالله محمد بن عباس بن علی بن مروان بن ماهیار ملقب به بزاز و مشهور به اِبْن ِ جُحام ، مفسر، محدث و فقیه امامی بود. نجاشی ابن جحام را دوبار توثیق کرده و برای وی تعبیر کثیر الحدیث را نیز به کار برده است . علامه حلی و حسن بن علی حلی نیز او را توثیق کرده اند. از مشایخ او می توان به ابن عُقده، محمد بن همام اسکافی، احمد بن ادریس قمی و ... اشاره کرد.
شیخ طوسی از وی به صورت ابن حجام نام برده ، اما با توجه به اینکه نجاشی نام وی را ابن جحام ذکر کرده و علامه حلی بر این ضبط تأکید نموده است ، احتمالاً در نسخه برداری از متن رجال و فهرست ، تحریف و اشتباهی روی داده است .
در منابع، از می ان شاگردان ابن جحام تنها به هارون بن موسی تلعکبری اشاره شده است . هارون در ۳۲۸ق /۹۴۰م از ابن جحام حدیث شنیده و موفق به دریافت اجازه حدیث شده است . با توجه به این نکات، می توان دریافت که درگذشت ابن جحام پس از این تاریخ بوده است .

[ویکی اهل البیت] ابوعبدالله محمد بن عباس بن علی بن مروان بن ماهیار ملقب به بزاز، مفسر و محدث قرن چهارم هجری است.وی آثار فراوانی در فقه و حدیث از خود به یادگار گذاشته است.
ابوعبدالله محمد بن عباس بن علی بن مروان بن ماهیار ملقب به بزاز، مفسر، محدث و فقیه امامی . شیخ طوسی از وی به صورت ابن حجام نام برده ، لیکن با توجه به اینکه نجاشی نام وی را ابن جحام ذکر کرده و علامة حلی بر این ضبط تأکید نموده است ، احتمالاً در متن رجال و فهرست ، تصحیفی رخ داده است .
از زندگی ابن جحام چیزی دانسته نیست و حتی تاریخ ولادت و درگذشت و همچنین خاستگاه وی نیز نامعلوم است . از آنجا که در مآخذ از میان شاگردان ابن جحام تنها به هارون بن موسی تلعکبری اشاره شده است و او در (328ق /940م ) از ابن جحام سماع حدیث کرده و به دریافت اجازه نائل شده است ، می توان دریافت که درگذشت ابن جحام پس از این تاریخ بوده است
وی نزد کسانی چون ابن عُقده ، محمد بن جعفر رزّاز، حسن بن محمد بن جمهور عمّی ، احمد بن ادریس قمی ، علی بن سلیمان زُراری ، محمد بن هُمام اسکافی ، محمد بن جریر طبری ، محمد بن عثمان بن ابی شیبه و محمد بن قاسم بن سلام و دیگر بزرگان آن عصر تحصیل و استماع حدیث کرده است . از میان شاگردان ابن جحام تنها به هارون بن موسی تلعکبری اشاره شده است و او در (328ق /940م ) از ابن جحام سماع حدیث کرده و به دریافت اجازه نائل شده است .
ابن جحام در فقه ، حدیث ، تفسیر و قرائت ، دارای آثاری بوده که می توان از بین آنها به المقنع در فقه ، کتاب الاصول ، کتاب الاوائل ، التفسیر الکبیر، کتاب قرائة امیرالمؤمنین ، کتاب قرائة اهل البیت و کتاب الناسخ و المنسوخ اشاره کرد.
نیز وی کتابی به نام تأویل مانزل فی النبی و آله تألیف کرده است که نجاشی از آن به نام مانزل من القرآن فی اهل البیت یاد کرده ، بی آن که آن را دیده باشد و به نقل از دیگران ، حجم کتاب را هزار برگ ذکر کرده است .
بنابر گفته ابن طاووس که خود نسخه ای از آن کتاب را در اختیار داشته ، این کتاب در دو مجلد بزرگ و شامل 10 جزء بوده است . ابن طاووس و نیز حسن بن سلیمان حلی که نسخه ابن طاووس بدست وی رسیده در آثار خود، از این کتاب نقل می کنند.
همچنین نسخة ناقصی از آن نزد استرابادی بوده که وی بیشتر آن را در تأویل الایات آورده است . ابن طاووس از مختصر این کتاب نیز نام برده و از آن استفاده کرده است . آقا بزرگ نسخة ناقصی را که در آن از شیخ کلینی و نیز کتاب القراآت سیاری ، نقل شده و نزد سید هبةالدین شهرستانی موجود بوده ، نسخه ای از کتاب ابن جحام دانسته است ، لیکن احتمالاً وی نسخه ای از کتاب تأویل الا¸یات الظاهرة را که دارای این مشخصات بوده ، مشاهده کرده است .