[ویکی فقه] اِبْن ِ زَمْلَکانی کمال الدین ابوالمعالی محمد بن علی بن عبدالواحد بن عبدالکریم انصاری سَمّاکی (۶۶۷ -۱۶ رمضان ۷۲۷ق /۱۲۶۹- ۵ اوت ۱۳۲۷م )، فقیه شافعی ، محدث ، قاضی ، ادیب و شاعر دمشقی است.
وی از آن روی که اهل زملکان بوده به این نام شهرت یافته است . زملکان قریه ای در غوطه دمشق بوده و فیروزآبادی آن را زِمْلِکان ثبت کرده است . ابن زملکانی را گاهی به نیای بزرگش ابی دجانه سَمّاکی نیز نسبت داده و سَمّاکی گفته اند. او در دمشق تولد یافت. در ۷۲۷ق پس از ۳ سال اقامت در حلب به دمشق بازگشت و احتمالاً در همین سال از جانب ملک الناصر ابوالفتوح محمد بن قلاوون ، سلطان مصر، به مصر احضار گردید تا سلطان وی را به قاضی القضاتی دمشق منصوب کند، اما او در راه بیمار شد و در بلبیس درگذشت و گفته شده است که او را مسموم کردند. فرزند او تقی الدین عبدالرحمان جنازه وی را به قاهره حمل کرد و در قرافه نزدیک قبر شافعی به خاک سپرد.
اساتید
فقه را نزد تاج الدین عبدالرحمان بن فرکاح فزاری، نحو و صرف را از بدرالدین ابن مالک ، اصول را نزد بهاءالدین ابن زکی و نیز کتابت را از نجم الدین ابن بُصیص فراگرفت. و از ابی الغنائم ، ابن علاّن و ابن بخاری و ابن واسطی و دیگران استماع حدیث کرد و از شهاب الدین خُوَیّی و شمس الدین أیکی و صفی الدین هندی دانش آموخت .
جایگاه علمی
کتابهای التنبیه ، المنتخب در اصول فقه ، المحصل در اصول دین و جز اینها را حفظ نمود و در بیست و چند سالگی به صدور فتوا پرداخت . گفته شده وی فردی خیال پرداز بود و مبانی فکری خود را بر تخیلات استوار می ساخت و حتی بر اساس آنها عمل می کرد. از این رو در رنج و ناراحتی بود، زیرا برخی با وی دشمنی می کردند و حسادت می ورزیدند. وی در علم منطق پیشرفتی نداشت و علت عدم توفیق خود را مشکل بودن این دانش و نارسایی بیان استاد خود در هنگام درس و کم لطفی وی دانسته است. ابن زملکانی در ۷۰۵ق /۱۳۰۵م در مجلسی که نزد امیر جمال الدین افرم نایب السلطنه شام در دمشق برای رسیدگی به عقاید ابن تیمیه (ه م ) تشکیل شده بود، حضور یافت ، او را انتخاب کردند که بدون مسامحه درباره آراء ابن تیمیه تحقیق و داوری کند. وی بعدها رساله هایی در ردّ بعضی از فتاوی و عقاید ابن تیمیه نوشت. او مباحثاتی نیز درباره معانی حروف با صدرالدین وکیل داشته است. وی بزرگ شافعیه در شام و غیر آن بود و ریاست مذهب را از نظر تدریس و فتوا و مناظرات علمی به عهده داشت.
فعالیت ها
...
وی از آن روی که اهل زملکان بوده به این نام شهرت یافته است . زملکان قریه ای در غوطه دمشق بوده و فیروزآبادی آن را زِمْلِکان ثبت کرده است . ابن زملکانی را گاهی به نیای بزرگش ابی دجانه سَمّاکی نیز نسبت داده و سَمّاکی گفته اند. او در دمشق تولد یافت. در ۷۲۷ق پس از ۳ سال اقامت در حلب به دمشق بازگشت و احتمالاً در همین سال از جانب ملک الناصر ابوالفتوح محمد بن قلاوون ، سلطان مصر، به مصر احضار گردید تا سلطان وی را به قاضی القضاتی دمشق منصوب کند، اما او در راه بیمار شد و در بلبیس درگذشت و گفته شده است که او را مسموم کردند. فرزند او تقی الدین عبدالرحمان جنازه وی را به قاهره حمل کرد و در قرافه نزدیک قبر شافعی به خاک سپرد.
اساتید
فقه را نزد تاج الدین عبدالرحمان بن فرکاح فزاری، نحو و صرف را از بدرالدین ابن مالک ، اصول را نزد بهاءالدین ابن زکی و نیز کتابت را از نجم الدین ابن بُصیص فراگرفت. و از ابی الغنائم ، ابن علاّن و ابن بخاری و ابن واسطی و دیگران استماع حدیث کرد و از شهاب الدین خُوَیّی و شمس الدین أیکی و صفی الدین هندی دانش آموخت .
جایگاه علمی
کتابهای التنبیه ، المنتخب در اصول فقه ، المحصل در اصول دین و جز اینها را حفظ نمود و در بیست و چند سالگی به صدور فتوا پرداخت . گفته شده وی فردی خیال پرداز بود و مبانی فکری خود را بر تخیلات استوار می ساخت و حتی بر اساس آنها عمل می کرد. از این رو در رنج و ناراحتی بود، زیرا برخی با وی دشمنی می کردند و حسادت می ورزیدند. وی در علم منطق پیشرفتی نداشت و علت عدم توفیق خود را مشکل بودن این دانش و نارسایی بیان استاد خود در هنگام درس و کم لطفی وی دانسته است. ابن زملکانی در ۷۰۵ق /۱۳۰۵م در مجلسی که نزد امیر جمال الدین افرم نایب السلطنه شام در دمشق برای رسیدگی به عقاید ابن تیمیه (ه م ) تشکیل شده بود، حضور یافت ، او را انتخاب کردند که بدون مسامحه درباره آراء ابن تیمیه تحقیق و داوری کند. وی بعدها رساله هایی در ردّ بعضی از فتاوی و عقاید ابن تیمیه نوشت. او مباحثاتی نیز درباره معانی حروف با صدرالدین وکیل داشته است. وی بزرگ شافعیه در شام و غیر آن بود و ریاست مذهب را از نظر تدریس و فتوا و مناظرات علمی به عهده داشت.
فعالیت ها
...
wikifeqh: ابن_زملکانی