ابن عربی محمد بن علی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] ابوبکر محمد بن علی بن احمد بن عبداللّه حاتمی، از اولاد عبداللّه بن حاتم، برادر «عدی بن حاتم» از صحابه ی بزرگوار،در شب هفدهم ماه رمضان المبارک سال 560 هجری قمری،شب نخستین سالگرد اعلان «عید قیامت» به وسیله حسن بن محمد، برابر با بیست و هشتم ژوئیه 1165 میلادی،در بلده ی «مرسیه» از بلاد اندلس در خانواده جاه و جلال و زهد و تقوی متولد شد. در سال 568 ه‍.ق به شهر «أشبیلیه» منتقل و تا سال 598 ه‍.ق در آن اقامت گزید. گویی در سال 597 ه‍.ق وارد شهر «بجایه» از بلاد مغرب شده و از آنجا به سوی شرق به قصد حج و زیارت خانه ی خدا کوچ می کند، بعد از آن دیگر به سوی اندلس باز نمی گردد. ابن عربی در «رسالة الحجب» از این دوره ی زندگی خویش با عنوان «دوران جهالت» یاد می کند، آنجا که می گوید: کنت یوما بمدینه قرطبة و انا ماش الی صلاة الجمعة، و معی جماعة من اخوانی و ذلک فی ایام جهالتی.
بعد از آن مدتی را در مصر اقامت می گزیند و پس از آن به حجاز می رود و در بغداد، موصل و شهرهای روم نیز مدت کوتاهی را سپری می کند.
کنیه ی معروف شیخ،«ابوبکر» و القاب معروف او ابوعبداللّه، ابن افلاطون، ابن سراقه، ابن العربی در غرب و ابن عربی در شرق می باشد ولی معروف ترین لقب او در بین پیروانش، عنوان بسیار با معنی و با شکوه «الشیخ الاکبر» است.الحکیم الهی، خاتم الاولیاء الوارثین، برزخ البرازخ، محی الحق و الدین، البحر الزاخرفی المعارف، الکبریت الاحمر، العارف باللّه از دیگر القاب او می باشد.
زندگی شیخ فراز و نشیب های مختلفی داشته و مصادف با مهاجرت های متعدد جسمانی و روحانی و ملاقات عرفا و علمای عصر خویش بوده، تا این که بعد از هشتاد سال ریاضت و تألیف،در شب جمعه 28 ربیع الاخر سال 638 هجری برابر با 16 نوامبر 1240 میلادی در شهر دمشق،در خانه ی قاضی محیی الدین محمّد ملقب به زکیّ الدّین در میان خویشان و پیروانش از دنیا رفت و در دامنه ی کوه «قاسیون» در جوار قبر زکیّ الدّین به خاک سپرده شد. در حال حاضر این منطقه در ناحیه ی مسجد معروف «شیخ محیی الدین» قرار دارد و به نام خود شیخ شهرت یافته است.
شیخ اکبر را دو فرزند پسر با نام های «سعدالدّین محمّد» و «عمادالدّین ابوعبداللّه محمّد» بوده و گویی سعدالدّین محمد اهل حدیث بوده و شعر به نیکویی می سروده و دیوان شعر او مشهور است، و هر دو در جوار قبر والدشان آرمیده اند.گویا شیخ اکبر دختری به نام «زینب» یا «زینت» نیز داشته و به گفته ی خود ابن عربی از ایّام طفولت خود«الهام علوی» را تلقی می کرده و همسر او نیز، سلوکی عارفانه داشته است.
سخن درباره ی مذهب ابن عربی از منظر تراجم نگاران و محققان در آثار ابن عربی، مختلف و گاهی در تضاد با هم می نماید و این شاید از عدم تقلید شیخ از مکتب فقهی خاص و عدم فراست تراجم نگاران در تحلیل عقیده ی وی در موضوع تشیّع و تسنّن ناشی بوده و تعصّب و تجانب از انصاف نیز نقش مؤثری در اظهارات آنان نسبت به وی داشته است، پاره ای همانند فرقه ی اسماعیلیه، آثار و اندیشه های او را مستمسک خوبی بر تثبیت اندیشه ی خویش پنداشته و او را شیعه ی اسماعیلی دانسته و از «حجج» خود به شمار آورده اند و در نهایت این ادّعا،شب ولادت او را «عید قیام» نامیده اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس