[ویکی شیعه] کمال الدین میثم بن علی بن میثم بحرانی (۶۳۶ - ۶۷۹یا۶۹۹ق)، محدث، فقیه و متکلم شیعی سده هفتم قمری. ابن میثم پس از تکمیل تحصیل خود به تربیت شاگردان و تألیف و تصنیف پرداخت و گفته اند خواجه نصیر الدین طوسی نزد او فقه خواند. شهرت عمده ابن میثم در کلام است و آثار زیادی در این زمینه و زمینه های دیگر به او نسبت داده شده که قواعد المرام فی علم الکلام و اختیار مصباح السالکین از جمله آنهاست.
برخی لقب او را مفیدالدین آورده اند. از زندگی او آگاهی اندکی در دست است. همین قدر گفته اند که در ۶۳۶ق به دنیا آمد و نزد ابوالسعادات اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانی و کمال الدین علی بن سلیمان بحرانی دانش آموخت.
اگرچه در منابع اشاره ای به محل تحصیل او نشده، ولی احتمالاً در عراق و در مراکز تجمع شیعیان مانند حله به تحصیل علم پرداخت. اما ظاهراً پس از آن به بحرین بازگشت و گوشه عزلت گزید.
برخی لقب او را مفیدالدین آورده اند. از زندگی او آگاهی اندکی در دست است. همین قدر گفته اند که در ۶۳۶ق به دنیا آمد و نزد ابوالسعادات اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانی و کمال الدین علی بن سلیمان بحرانی دانش آموخت.
اگرچه در منابع اشاره ای به محل تحصیل او نشده، ولی احتمالاً در عراق و در مراکز تجمع شیعیان مانند حله به تحصیل علم پرداخت. اما ظاهراً پس از آن به بحرین بازگشت و گوشه عزلت گزید.
wikishia: ابن_میثم_بحرانی
[ویکی اهل البیت] شیخ کمال الدین میثم بن علی بن میثم بحرانی از دانشمندان برجستة قرن هفتم هجری بود. ویژگی بارز شیخ میثم بحرانی (636-699ق) آن است که وی یک دانشمند جامع است و از وی می توان به عنوان یک دائره المعارف وزین یاد کرد، چون وی جامع بسیاری از علوم؛ نظیر فقه، فلسفه، عرفان، سیاست، کلام و ادبیات معقول و منقول است. شرح وی بر نهج البلاغه از زمره عالی ترین تفاسیر و شروحی است که بر این کتاب گرانمایه نگاشته شده است.
منابع رجالی اولیه، بیشتر به معرفی افراد از طریق تألیفات می پرداختند و کمتر از اخلاق و رفتار اجتماعی آنان سخنی به میان می آوردند. از این رو، به سال ولادت ابن میثم نیز نپرداخته اند؛ در این میان، فقط به نقل شیخ سلیمان بحرانی می توان استناد جست که در کتابش «تراجم علماء بحرین»، تولد وی را سال 636 ق دانسته است.
محل تولد او نیز در هیچ منبعی نیامده است؛ ولی از آن جا که به «بحرانی» معروف است و وی را از عالمان سرشناس کشور بحرین شمرده اند، معلوم می شود که در بحرین چشم به دنیا گشوده است. پدرش که از تولد وی شادمان بود، نام پدر خود «میثم» را برای فرزندش برگزید. میثم سال ها بعد به «کمال الدین» لقب یافت؛ لذا نام کامل وی چنین است: کمال الدین، میثم بن علی بن میثم بحرانی.
بحرین از دیرباز یکی از مراکز شیعه امامیه بوده است. مولف «معجم البلدان» ـ هنگامی که درباره کشور عمان سخن می گوید ـ می نویسد: اهل بحرین، همگی شیعه هستند؛ مگر کسی که اتفاقی به آن جا رفته باشد و بیگانه باشد.
در بحرین عالمان بسیاری ظهور کرده اند که بر مذهب شیعه بوده و از آن دفاع نموده اند. شیخ یوسف بحرانی به نام و زندگی بیش از 130 دانشمند بزرگ بحرینی پرداخته است. از جمله این عالمان، علامه سید هاشم بحرانی می باشد؛ این محدث جلیل القدر تمام احادیث منقول از معصومین را مورد بررسی قرار داده و کسی قبل از وی، جز علامه مجلسی چنین کاری را انجام نداده بود.
او پس از محمد بن ماجد، ریاست بلاد بحرین را بدست گرفت. قضاوت، امر به معروف و نهی از منکر را به اجرا گذشت. وفات وی در سال 1107 ق رخ داد. از آثار گرانبهایش به چند مورد اشاره می شود: «البرهان فی تفسیر القرآن» (6 ج)؛ «الهادی و ضیاءالنادی» (در تفسیر قرآن)؛ «مدینه المعجزات فی النص علی الائمه الهداه»؛ «الدر النضید فی فضائل الحسین الشهید»؛ «فی وفاه الزهرا علیهاالسلام»؛ «الاحتجاج» که نام کامل آن چنین است: «احتجاج المخالفین علی امامه امیرالمومنین علیه السلام».
دانش اندوزی ابن میثم نیز در ابهام قرار دارد؛ اما به طور یقین، وی حیات علمی خود را از سنین کودکی آغاز کرد و از دانشوران بحرین، علوم عصر خویش را به خوبی فراگرفت. دلیلی که این ادعا را تقویت می کند، شهرت وی است که عالمان عراق و حله به چیره دستی او در علوم مختلف، اذعان داشتند. آری، عالمی که در بحرین زندگی می کند و در عراق و حله زبانزد دانشمندان آن دیار می شود، بی شک در بحرین از بزرگترین فرهیختگان به شمار می رفته است.
1. خواجه نصیرالدین طوسی (672ـ598 ق):
منابع رجالی اولیه، بیشتر به معرفی افراد از طریق تألیفات می پرداختند و کمتر از اخلاق و رفتار اجتماعی آنان سخنی به میان می آوردند. از این رو، به سال ولادت ابن میثم نیز نپرداخته اند؛ در این میان، فقط به نقل شیخ سلیمان بحرانی می توان استناد جست که در کتابش «تراجم علماء بحرین»، تولد وی را سال 636 ق دانسته است.
محل تولد او نیز در هیچ منبعی نیامده است؛ ولی از آن جا که به «بحرانی» معروف است و وی را از عالمان سرشناس کشور بحرین شمرده اند، معلوم می شود که در بحرین چشم به دنیا گشوده است. پدرش که از تولد وی شادمان بود، نام پدر خود «میثم» را برای فرزندش برگزید. میثم سال ها بعد به «کمال الدین» لقب یافت؛ لذا نام کامل وی چنین است: کمال الدین، میثم بن علی بن میثم بحرانی.
بحرین از دیرباز یکی از مراکز شیعه امامیه بوده است. مولف «معجم البلدان» ـ هنگامی که درباره کشور عمان سخن می گوید ـ می نویسد: اهل بحرین، همگی شیعه هستند؛ مگر کسی که اتفاقی به آن جا رفته باشد و بیگانه باشد.
در بحرین عالمان بسیاری ظهور کرده اند که بر مذهب شیعه بوده و از آن دفاع نموده اند. شیخ یوسف بحرانی به نام و زندگی بیش از 130 دانشمند بزرگ بحرینی پرداخته است. از جمله این عالمان، علامه سید هاشم بحرانی می باشد؛ این محدث جلیل القدر تمام احادیث منقول از معصومین را مورد بررسی قرار داده و کسی قبل از وی، جز علامه مجلسی چنین کاری را انجام نداده بود.
او پس از محمد بن ماجد، ریاست بلاد بحرین را بدست گرفت. قضاوت، امر به معروف و نهی از منکر را به اجرا گذشت. وفات وی در سال 1107 ق رخ داد. از آثار گرانبهایش به چند مورد اشاره می شود: «البرهان فی تفسیر القرآن» (6 ج)؛ «الهادی و ضیاءالنادی» (در تفسیر قرآن)؛ «مدینه المعجزات فی النص علی الائمه الهداه»؛ «الدر النضید فی فضائل الحسین الشهید»؛ «فی وفاه الزهرا علیهاالسلام»؛ «الاحتجاج» که نام کامل آن چنین است: «احتجاج المخالفین علی امامه امیرالمومنین علیه السلام».
دانش اندوزی ابن میثم نیز در ابهام قرار دارد؛ اما به طور یقین، وی حیات علمی خود را از سنین کودکی آغاز کرد و از دانشوران بحرین، علوم عصر خویش را به خوبی فراگرفت. دلیلی که این ادعا را تقویت می کند، شهرت وی است که عالمان عراق و حله به چیره دستی او در علوم مختلف، اذعان داشتند. آری، عالمی که در بحرین زندگی می کند و در عراق و حله زبانزد دانشمندان آن دیار می شود، بی شک در بحرین از بزرگترین فرهیختگان به شمار می رفته است.
1. خواجه نصیرالدین طوسی (672ـ598 ق):
wikiahlb: ابن_میثم_بحرانی