[ویکی شیعه] جمال الدین حسین بن علی بن محمد خُزاعی نیشابوری رازی (حدود۴۷۰-۵۵۲ یا ۵۵۶ق.) مشهور به ابوالفتوح رازی از مفسران و محدثان شیعه در قرن ششم هجری قمری و صاحب تفسیر فارسی روض الجنان و روح الجنان است. نسب وی به قبیله خزاعه می رسد و جد اعلای او، نافع بن بدیل بن ورقاء خزاعی صحابی پیامبر(ص) است. ابوالفتوح از شاگردان زمخشری و از اساتید ابن شهر آشوب و ابن حمزه طوسی بود. او در نیمه دوم قرن ششم درگذشت و بدنش در صحن حمزة بن موسی بن جعفر(ع) و در جوار حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) دفن گردید.
تاریخ ولادت وی مشخص نیست اما با توجه به قرائن موجود، تولد وی در اواخر قرن پنجم حدود سال ۴۷۰ یا ۴۸۰ هجری قمری در ری بوده است. نسب وی به قبیله خزاعه می رسد و چنانکه خود نقل می کند جد اعلای او، نافع بن بدیل بن ورقاء خزاعی از صحابی پیامبر اکرم(ص) است.
خاندان او همگی اهل علم و فضل و به عنوان سلسله ای معروف از آنان یاد می شود. سید محسن امین این سلسله معروف را در میان علمای شیعه، دارای جایگاه ویژه ای معرفی می کند که تألیفات پر بار و کتاب های متعددی را از خود به یادگار گذاشته اند.
تاریخ ولادت وی مشخص نیست اما با توجه به قرائن موجود، تولد وی در اواخر قرن پنجم حدود سال ۴۷۰ یا ۴۸۰ هجری قمری در ری بوده است. نسب وی به قبیله خزاعه می رسد و چنانکه خود نقل می کند جد اعلای او، نافع بن بدیل بن ورقاء خزاعی از صحابی پیامبر اکرم(ص) است.
خاندان او همگی اهل علم و فضل و به عنوان سلسله ای معروف از آنان یاد می شود. سید محسن امین این سلسله معروف را در میان علمای شیعه، دارای جایگاه ویژه ای معرفی می کند که تألیفات پر بار و کتاب های متعددی را از خود به یادگار گذاشته اند.
wikishia: ابوالفتوح_رازی
[ویکی اهل البیت] ابوالفتوح رازی (470 - 556 ق.) مفسر و عالم نامدار شیعه در قرن ششم هجری است که با کتاب تفسیر خود معروف است
جمال الدین حسین بن علی نیشابوری، معروف به ابوالفتوح رازی خزاعی، مفسر نامدار شیعه،در حدود سال 470 ق.در شهر ری متولد شد.
وی پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی، به تحصیل علوم رایج عصر خویش پرداخته و در اثر ذوق و استعداد سرشار و کوشش مداوم، در فراگیری دانش در اندک زمانی سرآمد دانشمندان عصر خود در علم کلام، فقه، ادب، تفسیر و وعظ و خطابه گردید و به عنوان دانشوری بی بدیل مطرح شد.
سلسله نسب ابوالفتوح رازی به قبیلۀ خزاعه می رسد. در طول تاریخ، این خاندان از برجسته ترین دوستان اهل بیت علیهم السّلام بوده تا آن جایی که معاویه گفته است: محبّت قبیلۀ بنی خزاعه نسبت به علی علیه السّلام به حدّی است که اگر زنانشان فرصت می یافتند، با ما می جنگیدند تا چه رسد به مردان ایشان!
جدّ اعلای ابوالفتوح، بدیل خزاعی است. همچنین فرزند بدیل نافع خزاعی، از اصحاب معروف رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله است.و به عنوان معلّم قرآن از طرف پیامبر صلی اللّه علیه و آله در سال چهارم هجرت به منطقۀ نجد اعزام شده بود و در فاجعۀ بئر معونه به شهادت رسید. ابوالفتوح در تفسیر سورۀ فتح می گوید: «بدیل بن ورقاء خزاعی، از پدران ماست.» وی در تفسیر آیۀو لا تحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل اللّه امواتا با اشاره به شأن نزول آن-که در مورد شهدای بئر معونه نازل شده است-نافع بن بدیل بن ورقاء خزاعی را در ردیف این شهدا نامبرده و تصریح می کند که:«این مرد، از پدران ماست.»
همچنین فرزندان دیگر بدیل، به نام های محمّد و عبدالرحمن و عبداللّه در جنگ صفین و در رکاب علی علیه السّلام در سال 37 ق.به شهادت رسیدند.
جدّ ابوالفتوح، محمّد بن احمد نیشابوری صاحب کتاب«روضة الزهراء»و عموی پدرش، شیخ عبدالرحمن صاحب کتاب سفینة النجاة، از دانشمندان برجستۀ شیعی بوده اند.پسرش، شیخ تاج الدین محمّد و خواهر زادۀ وی، فخر الدین احمد،نیز از علمای عصر خود به شمار می آمدند.ملاحظه می شود،چهره های برجستۀ خاندان ابوالفتوح رازی از تاریخ صدر اسلام تا کنون،همانند ستارگان فروزان،در آسمان علم، تقوا و فضیلت پرتو افشانی می کنند.
علاّمه سیّد محسن امین در مورد خاندان ابوالفتوح، می نویسد: «وی(ابوالفتوح)و پسرش تاج الدین محمّد و پدرش علی بن محمّد و جدّش و جدّ اعلای وی، شیخ ابوبکر احمد و عموی بزرگش شیخ عبدالرحمن بن ابی بکر،همه از دانشمندان نامدار امامیه می باشند.و خلاصه، این سلسلۀ معروف در میان علمای شیعه،جایگاه ویژه ای داشته اند و تألیفات پر بار و کتاب های متعددی را از خود به یادگار گذاشته اند.»
جمال الدین حسین بن علی نیشابوری، معروف به ابوالفتوح رازی خزاعی، مفسر نامدار شیعه،در حدود سال 470 ق.در شهر ری متولد شد.
وی پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی، به تحصیل علوم رایج عصر خویش پرداخته و در اثر ذوق و استعداد سرشار و کوشش مداوم، در فراگیری دانش در اندک زمانی سرآمد دانشمندان عصر خود در علم کلام، فقه، ادب، تفسیر و وعظ و خطابه گردید و به عنوان دانشوری بی بدیل مطرح شد.
سلسله نسب ابوالفتوح رازی به قبیلۀ خزاعه می رسد. در طول تاریخ، این خاندان از برجسته ترین دوستان اهل بیت علیهم السّلام بوده تا آن جایی که معاویه گفته است: محبّت قبیلۀ بنی خزاعه نسبت به علی علیه السّلام به حدّی است که اگر زنانشان فرصت می یافتند، با ما می جنگیدند تا چه رسد به مردان ایشان!
جدّ اعلای ابوالفتوح، بدیل خزاعی است. همچنین فرزند بدیل نافع خزاعی، از اصحاب معروف رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله است.و به عنوان معلّم قرآن از طرف پیامبر صلی اللّه علیه و آله در سال چهارم هجرت به منطقۀ نجد اعزام شده بود و در فاجعۀ بئر معونه به شهادت رسید. ابوالفتوح در تفسیر سورۀ فتح می گوید: «بدیل بن ورقاء خزاعی، از پدران ماست.» وی در تفسیر آیۀو لا تحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل اللّه امواتا با اشاره به شأن نزول آن-که در مورد شهدای بئر معونه نازل شده است-نافع بن بدیل بن ورقاء خزاعی را در ردیف این شهدا نامبرده و تصریح می کند که:«این مرد، از پدران ماست.»
همچنین فرزندان دیگر بدیل، به نام های محمّد و عبدالرحمن و عبداللّه در جنگ صفین و در رکاب علی علیه السّلام در سال 37 ق.به شهادت رسیدند.
جدّ ابوالفتوح، محمّد بن احمد نیشابوری صاحب کتاب«روضة الزهراء»و عموی پدرش، شیخ عبدالرحمن صاحب کتاب سفینة النجاة، از دانشمندان برجستۀ شیعی بوده اند.پسرش، شیخ تاج الدین محمّد و خواهر زادۀ وی، فخر الدین احمد،نیز از علمای عصر خود به شمار می آمدند.ملاحظه می شود،چهره های برجستۀ خاندان ابوالفتوح رازی از تاریخ صدر اسلام تا کنون،همانند ستارگان فروزان،در آسمان علم، تقوا و فضیلت پرتو افشانی می کنند.
علاّمه سیّد محسن امین در مورد خاندان ابوالفتوح، می نویسد: «وی(ابوالفتوح)و پسرش تاج الدین محمّد و پدرش علی بن محمّد و جدّش و جدّ اعلای وی، شیخ ابوبکر احمد و عموی بزرگش شیخ عبدالرحمن بن ابی بکر،همه از دانشمندان نامدار امامیه می باشند.و خلاصه، این سلسلۀ معروف در میان علمای شیعه،جایگاه ویژه ای داشته اند و تألیفات پر بار و کتاب های متعددی را از خود به یادگار گذاشته اند.»
wikiahlb: ابوالفتوح_رازی