ابوسعید گورکان

دانشنامه آزاد فارسی

ابوسعید گورکان (حک: ۸۵۵ـ۸۷۳ق)
پادشاه ایران از سلسلۀ تیموریان، پسر سلطان محمد بن میرانشاه. پس از آن که توانست به یاری ابوالخیرخان ، پادشاه ازبک ، میرزا عبدالله تیموری را به قتل برساند، به سلطنت رسید. ابوسعید بعد از شاهرخ تنها کسی از دودمان تیمور است که روزگاری چند، قسمت مهمی از ممالک تیموری را تحت ارادۀ خود آورد و به فتوحات درخشانی نائل آمد. او بعد از غلبه بر نوادگان شاهرخ ، هرات ، غزنه ، کابل و سیستان و خوارزم را تصرف کرد و در ۸۶۱ق گوهرشاد خاتون ، زن شاهرخ را به قتل رسانید. در ۸۷۳ق ابوسعید برای نبرد با اوزون حسن آق قویونلو رهسپار آذربایجان شد. سرانجام در جنگی که رخ داد اوزون حسن پیروز شد و ابوسعید در حین فرار دستگیر و تحویل یادگار محمد، نوۀ گوهرشاد گردید و او نیز ابوسعید را کشت .

پیشنهاد کاربران

اَبوسَعید بن محمد بن میرانشاه بن تیمور یا اَبوسَعیدِ گورَکان یا میرزا سلطان ابوسعید معروف به سلطان ابوسعید گورکانی ( حک ۸۵۴–۸۷۳ ه‍. ق/ ۱۴۵۰–۱۴۶۹ م ) ، پسر میرزا سلطان محمد، نوه میرزا میرانشاه و نبیره امیر تیمور گورکان بود که بر فرارود یا ماوراءالنهر و خراسان حکم می راند. ابوسعید پس از شاهرخ دومین سلطان مقتدر از بازماندگان تیمور است که بر قسمت وسیعی از متصرفات تیمور از حدود مغولستان تا عراق و از فرارود تا سیستان و قندهار حکومت می کرد و سلطنت را نه به وراثت بلکه به زور شمشیر به دست آورد. او آخرین پادشاه مقتدر خاندان تیموری در ایران محسوب می شود.
...
[مشاهده متن کامل]

ابوسعید پادشاهی توانا و با کفایت بود و خود را از گمنامی به سلطنت رسانید و توانست بر خراسان و فرارود و کابل و فارس و عراق و مازندران مسلط شود. او کسی بود که همواره از فرصت ها بهره مناسب می گرفت. رفتار او با مردم، نسبتاً عادلانه و خوب توصیف شده است. سلطان ابوسعید طرفدار تصوف و اهل عرفان بود و مشایخ صوفیه را گرامی می داشت.
ابوسعید ۱۴۲۴م در هرات دیده برجهان گشود از جوانی و ابتدای زندگی او اطلاعات کمی وجود دارد. او شاهزاده ای گمنام و پسر میرزا محمدبن میرزا میرانشاه بود و در آغاز، در ملازمت الغ بیگ به سر می برد. در سال ۸۵۳ ه‍. ق در جنگ میان الغ بیگ و پسرش میرزا عبداللطیف به میان طایفهٔ ارغونیان رفت و به کمک آنان سمرقند را محاصره کرد، ولی کاری از پیش نبرد و خود نیز به حبس افتاد. سپس از حبس گریخت و بخارا را به تصرف خود درآورد. پس از بعضی ناکامی ها، به شهر یَسی رفت و با کمک ابوالخیرخان ( پادشاه اولوس جوجی ) شهر سمرقند را تصرف کرد. او همچنین عبدالله میرزا را که حاکم تاشکند و سمرقند بود را شکست داد و حاکم فرارود شد.
در زمان سلطنت ابوالقاسم بابر، همچنان پادشاه سمرقند و فرارود بود و پس از مرگ او در سال ۸۶۱ ه‍. ق هرات و خراسان را تا عراق به تصرف درآورد و فارس و کرمان را نیز فتح کرد.
در میان کشمکش های خاندان تیموری برای تصاحب قدرت، سلطان ابوسعید در ۸۶۳ ه‍. ق پس از غلبه بر لشکریان مشترک علاءالدوله و ابراهیم سلطان و سنجر میرزا ( نوهٔ عمرشیخ ) توانست مستقلاً بر خراسان حکومت کند و با مرگِ این مدعیانِ حکومت، سلطان ابوسعید از این رقیبان آسوده خاطر شد و تا مدت ها از بازماندگان خاندان تیموری، کسی قدرت مقابله با او را نداشت.

ابوسعید گورکانابوسعید گورکان
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/ابوسعید_گورکان

بپرس