اخذ علت عام مکان خاص

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اخذ علت عام مکان خاص از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و یکی از مصادیق مغالطه وضع مالیس بعلة علة است.
یکی از اقسام «اخذ ما لیس بعلة علة»، «اخذ علت عام مکان خاص» است. گاهی خاص، علت وجود چیزی است، ولی گمان می رود که عام، علت است، و با وجود عدم خاص، آثار وجودی آن را برای عام ثابت می کنند؛ مثل آنکه رنگ سیاهی، علت در هم کشیده شدن چشم است وکسی گمان می برد که این خاصیت در هر رنگی موجود است. این اشتباه به سبب گرفتن «ما بالعرض» به جای «ما بالذات» است؛ یعنی صفتِ باواسطه به جای بی واسطه تصور شده است.یکی دیگر از موارد سوء اعتبار حمل، شبیه علت را علت پنداشتن است، چنان که بعضی، مثال و صورت چیزی را که علت است به جای خود علت قرار داده اند؛ مانند بعضی از کسانی که وجود ذهنی را انکار کرده و گفته اند: اگر ماهیت در ذهن یافت شود، باید خاصیت آن را داشته باشد، و آتش ذهنی سوزاننده باشد.

پیشنهاد کاربران

بپرس