ارتجاع

/~ertejA~/

مترادف ارتجاع: تحجر، کهنه گرایی، محافظه کاری، نوستیزی، واپسگرایی

متضاد ارتجاع: تجدد، نوگرایی

برابر پارسی: واپس گرا، کهنه پرستی، واپسگرایی

معنی انگلیسی:
reaction, elasticity, resilience, resction

لغت نامه دهخدا

ارتجاع. [ اِ ت ِ ] ( ع مص ) اشتربفروختن و به بهای آن دیگری خریدن سود را. فروختن ناقه و ببهای آن دیگری خریدن. ( منتهی الارب ). || عطا که داده باشی بازستدن. ( زوزنی ). بخشیده را بازگرفتن. || بازگردانیدن. ( زوزنی ) ( غیاث ). واگردانیدن. || بازگشتن. بازگشت. || ( اِ ) عکس العمل .
- قابل ارتجاع ؛ لمس. خم پذیر.
- قابلیت ارتجاع ؛ خم پذیری.

فرهنگ فارسی

۱ - ( مصدر ) باز گشتن . ۲ - ( اسم ) بازگشت . ۳ - ( مصدر ) باز گردانیدن واگردانیدن . ۴ - با جهش و انقب و پیشرفت در اجتماع مخالفت کردن و خواستار بر جا ماندن نظام کهنه بودن . یا قابلیت ارتجاع . قابل ارتجاع بودن خم پذیری .

فرهنگ معین

(اِ تِ ) [ ع . ] ۱ - (مص ل . ) بازگشتن . ۲ - (اِمص . ) بازگشت . ۳ - (مص م . ) باز - گردانیدن . ۴ - (ص . ) نیروهای کهنه گرا و مخالف پیشرفت و تمدن .

فرهنگ عمید

۱. بازگشتن به حال اول، برگشتن.
۲. [مجاز] ضدیت و مخالفت با تجدد جامعه و تمایل به اوضاع قدیمی.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ارتجاع، واپس گرایی، بازگشت یا پافشاری بر آداب و عقاید باطل گذشتگان و مخالفت با پیشرفت و نوآوری می باشد.
ارتجاع از ریشه «ر ج ع» و در لغت به معنای بازگشت و بازگردانیدن به وضعیت پیشین و گاه به معنای تبدیل چیزی از کار افتاده و کهنه به چیزی جدید و کارآمد است. این واژه در اصطلاحی نوآمد در حوزه علوم اجتماعی ، به هرگونه دفاع از وضعیت موجود حاکم و نظام فرسوده و رو به زوال یا مخالفت با نوآوری و پیشرفت های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اطلاق شده، افزون بر امور فردی و مادّی، گاه در امور اجتماعی و عرصه اندیشه نیز به منظور، احیای سنّت های قدیم و منسوخ طرح می شود؛ مجموعه گروه های موسوم به «سلفیّه» که در دوره اخیر، روی کردی سیاسی اجتماعی یافته اند، این نوع دیدگاه را دارند. اصطلاح ارتجاع (Reaction) در مرزبندی گرایش های سیاسی به طور معمول بر جناح های راست سنّتی اطلاق می شود که با دگرگونی های بنیادین در نهادهای اجتماعی مخالفت جدّی دارند و در موارد بسیاری از سوی گروه های چپ در برابر راست گرایان و گاه مذهبیان به کار می رود؛ ازاین رو این اصطلاح با اصطلاحات اصول گرایی، محافظه کاری و سنّت گرایی، حوزه معنایی مشترکی یافته است.
مفهوم نسبیب بودن ارتجاع
از آن جا که دو مفهوم «ارتجاع» و «ترقّی خواهی» مفاهیمی نسبی هستند، چه بسا امری در وضعیّت و جامعه ای خاص، از مصادیق ارتجاع بوده و در موقعیّت و جامعه ای دیگر، نوعی پیشرفت و ترقّی به شمار آید. در مجموع، مهم ترین وجه اشتراک تعاریف گوناگون «ارتجاع»، بار منفی آن است؛ بدین سبب در دوره های مختلف تاریخی، افراد، گروه ها و جوامع گوناگون از این واژه به منظور حمله به دشمنان و رقیبان خود سود برده اند که در این میان، دین اسلام نیز گاه از این اتّهام مصون نبوده است؛بدین لحاظ، بسیاری از اندیشه وران مسلمان و غیر مسلمان با تکیه بر گوهر و اصول بنیادین اسلام از یک سو و مطالعه تاریخ تمدّن اسلامی از سوی دیگر به مقابله با این اتّهام برخاسته اند.
ارتجاع در قرآن
این واژه در قرآن به کار نرفته؛ امّا مفهوم آن را می توان در قالب عبارت های «پافشاری بر عقایدپدران» و «بازگشت به جاهلیّت» یا «بازگشت به عقب» جست. با توجّه به معنای ارتجاع می توان ارتداد فقهی را اعمّ از آن دانست؛ چرا که ارتداد فقهی روی گردانی از دین حق و گرایش به آیین جدید را نیز شامل می شود؛ در حالی که در ارتجاع، گرایش و بازگشت به سنّت های قدیم و منسوخ صورت می گیرد؛ البتّه تعابیر قرآنی ارتداد نیز هم سو با مفهوم ارتجاع فقط از بازگشت به آیین پیشین یاد کرده اند؛ گرچه پذیرای توسعه معنایی مفهوم فقهی ارتداد نیز هستند. مهمّ از نظر قرآن، وفاداری بر دین حق و عدم روی گردانی از آن است؛ حال چه روی گردانی در قالب بازگشت به آیین های گذشته یا گرایش به آیین های جدید صورت پذیرد.

[ویکی فقه] ارتجاع (علوم قرآنی). ارتجاع، واپس گرایی، بازگشت یا پافشاری بر آداب و عقاید باطل گذشتگان و مخالفت با پیشرفت و نوآوری می باشد.
ارتجاع از ریشه «ر ج ع» و در لغت به معنای بازگشت و بازگردانیدن به وضعیت پیشین
النهایه، ج۲، ص ۲۰۱.
از آن جا که دو مفهوم «ارتجاع» و «ترقّی خواهی» مفاهیمی نسبی هستند، چه بسا امری در وضعیّت و جامعه ای خاص، از مصادیق ارتجاع بوده و در موقعیّت و جامعه ای دیگر، نوعی پیشرفت و ترقّی به شمار آید.
فرهنگ سیاسی، ص ۵.
این واژه در قرآن به کار نرفته؛ امّا مفهوم آن را می توان در قالب عبارت های «پافشاری بر عقایدپدران» و «بازگشت به جاهلیّت» یا «بازگشت به عقب» جست.
مائده/سوره۵، آیه۱۰۳ ۱۰۴.
...

[ویکی فقه] ارتجاع (قرآن). ارتجاع از ماده «رجع» در لغت به معنای بازگشت به مکان کار و گفتار پیشین است و در اصطلاح، مخالفت کردن با جهش و انقلاب و پیشرفت در اجتماع و خواستار برجاماندن نظام کهنه است.
در این مدخل معنای اصطلاحی آن مورد نظر است و از واژگان «جاهلیة»، «اعقابکم» و جملاتی مانند «بل نتبع ما وجدنا علیه ءاباءنا»، «بل نتبع ما الفینا علیه ءاباءنا»، «تریدون ان تصدونا عما کانا یعبد ءاباءنا» و... استفاده شده است.
آثار ارتجاع
اعراض از دین خدا و روی گردانی از مفاهیم وحیانی، پیامد منطق ارتجاعی است.واذا قیل لهم اتبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما الفینا علیه ءاباءنا... واذا قیل لهم تعالوا الی مآ انزل الله والی الرسول قالوا حسبنا ما وجدنا علیه ءابآءنا... قد کانت ءایـتی تتلی علیکم فکنتم علی اعقـبکم تنکصون• مستکبرین به سـمرا تهجرون. واذا قیل لهم اتبعوا ما انزل الله قالوا بل نتبع ما وجدنا علیه ءاباءنا... واذا تتلی علیهم ءایـتنا بینـت قالوا ما هـذا الا رجل یرید ان یصدکم عما کان یعبد ءاباؤکم... و انطـلق الملا منهم ان امشوا واصبروا علی ءالهتکم ان هـذا لشیء یراد• ما سمعنا بهـذا فی الملة الاخرة... • اءنزل علیه الذکر من بیننا... ثم بعثنا من بعدهم موسی و هـرون الی فرعون و ملایه بـایـتنا فاستکبروا و کانوا قوما مجرمین• قالوا اجئتنا لتلفتنا عما وجدنا علیه ءابآءنا وتکون لکما الکبریآء فی الارض...
← انکار پیامبران
آثار ارتجاع؛ ارتجاع اهل کتاب؛ ارتجاع فرعونیان؛ ارتجاع کافران؛ ارتجاع مشرکان.

دانشنامه عمومی

ارتجاع (فیلم). «ارتجاع» ( انگلیسی: Resilience ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد.
عکس ارتجاع (فیلم)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

مترادف ها

restitution (اسم)
جبران، تلافی، غرامت، اعاده، بازگردانی، ارتجاع

stretch (اسم)
دوره، بسط، کوشش، قطعه، اتساع، مدت، ارتجاع، خط ممتد

فارسی به عربی

امتداد ، الرجعیة

پیشنهاد کاربران

هر آن عقیده و جهان بینی ای که در برابر پویایی جوامع که پدیده های نوظهور را در بر دارد به سختی مقاومت کند و دیدگاه های جزم اندیشانه دارد.
عرضه یک پیشنهاد کودکانه خدمت امروزیان و آیندگان درجهت ریشه کن کردن علف های هرز و خشکاندن بذر ارتجاع آئینی و دینی و آتئیستی و کمونیستی و کلیه ایدئولوژی ها و فرقه ها و حلقه های گوناگون این دو جناح تاریک و ظلمانی:
...
[مشاهده متن کامل]

خداوند متعال ( البته خدای حقیقی و واقعی و مطلق و بیکران از دیدگاه علمی و نه خدای آئینی و دینی و بیخدائی آتئیستی و کمونیستی که فقط یک لفظ یا واژه و یا کلمه در زبان و ادبیات و یک مقوله یا مفهوم و ایده انتزاعی در فهم و عقل ناقص انسان از باستان تاکنون بیش نبوده و نمی باشد ) در طول تاریخ پیدایش انسان روی کره زمین تاکنون هیچ انسان هایی را در بین اقوام یهود و عرب و عجم و هیچ قوم دیگری تحت عناوین سوشیان و منجی و ناجی و نبی و پسر و رسول و ولی و والی و هر گونه عنوان دیگری برای تربیت و هدایت معنوی بشر انتخاب و اعزام و ارسال ننموده و در گوش سر هیچ انسانی یک جمله یا جملاتی را تحت عنوان آیه و آیات نجوا و زمزمه نکرده است چه بطور مستقیم و بدون واسطه و چه غیر مستقیم یا باواسطه و شریعت راستین و حقیقی و واقعی خداوند متعال هرگز آئین و دین و مذهب و ایدئولوژی و فرقه و حلقه نبوده و نمی باشد بلکه علم و در راس آن علوم طبیعی و تجربی و ریاضیات هم محض و هم کاربردی بهمراه فن آوری های مفید صنعتی و خلاقیت های مدرن هنری. از همه مهمتر اینکه تکالیف سنگین و اعمال دست و پاگیر و بازدارنده رشد و نمّو و بلوغ قوای ادراکی فهم و عقل انسان و کُند کننده احساسات و عواطف و افکار و خیالات و در عوض تقویت کننده اوهامات و ابهامات و خرافات از قبیل ستایش و پرستش ؛ نیایش و مناجات ؛ دعا و عبادات ؛ طاعات و بندگی؛ تسبیح و ذکر ؛ احداث معابد و قربانی حیوانات در اطراف آنها ؛ زیارت اماکن به اصطلاح مقدسه و تعیین قبله گاه و اوقات شرعی از طرف خداوند متعال و به امر وی و از آسمان نازل نگردیده و بر هستی و وجود انسان تحمیل نشده اند بلکه جملگی میراث دوران حاکمیت آیین های بت پرستی بوده و توسط بنیانگذاران آئین ها و ادیان اقتباس گردیده و بر روی گردن و دوش و گرده پیروان نهاده شده اند و آنهم با هدف و قصد و نیت و انگیزه باطنی زنده نگاه داشتن نام و نشان و اثر خویش در ذهن و زبان و خط انسان بخصوص پیروان و در حافظه یا خاطره تاریخ تا به قیامت و آنهم همانطور که در بالا اشاره شد نه به تبعیت و پیروی از امر و کلام خداوند متعال بلکه متاثر از پرتو های وسوسه گر نور ظلمانی آتش سوزان شهوت غریزه طبیعی نام آوری و شهرت طلبی در سطوح زندگی های ابتدایی ایلیاتی و طایفه ای و قبیله ای و قومی و بین اقوام در شرائط تاریخی و اعصار مختلف باستان. دو وعده عمده و بنیادی ادیان توحیدی ابراهیمی یعنی یهودیت و مسیحیت و اسلام و بخصوص مسیحیت و اسلام، یکی وعده زندگی جاودانه در بهشت بهمراه پاداش های فراوان بهشتی تحت فرمان خالق و صانع یا حق تعالی و یا خداوند ( همان لفظ و کلمه زبانی و همان مفهوم و ایده انتزاعی ) برای بنیانگذاران و مخترعین یوغ های سنگین و سبک شرایع دینی و پیروان آنان و دیگری وعده حیات خلد یا زندگی جاودانه در جهنم تحت فرمان سلطان دوزخ با نام های اهریمن یا ابلیس و یا شیطان آئینی و دینی بهمراه عذاب های شدید جهنمی برای دیگران و دگر باوران و دگر اندیشان، از طرف خدواند متعال حقیقی و واقعی و مطلق و بیکران علمی در قالب وحی به گوش سر و دل پیام آوران این دو وعده ابلاغ نشده بلکه توسط خود آنان تعیین و مقرر گردیده است با همان هدف و قصد و نیت و انگیزه باطنی اشاره شده در بالا . خداوند متعال حقیقی به عنوان حکیم و مالک و صاحب علم یا دانش و قدرت و آگاهی و خود آگاهی مطلق و بیکران و خیلی ابعاد بیکران دیگر در عین واحد بی نیاز مطلق هم می باشد و لذا برای تربیت و هدایت بشر مانند یک پیره مرد و پیره زن انسانی برای راه رفتن نیازمند به عصای دست یا واسطه و میانجی و شفیع نبوده و نمی باشد و نخواهد بود ، در غیر این صورت دیگر نمی تواند بی نیار مطلق باشد و مثل خدای آئینی و دینی به یک موجود علیل و ذلیل و درمانده و ناتوان تبدیل می شود و نیازمند جهاد گر که در راه او با هم بجنگند و بر سر این موضوع و سوال کودکانه دست و پا و سر همدیگر و دیگران را بشکنند که کدام دین حق است و کدامیک باطل؟ بجای اینکه به این سطح از آگاهی و بیداری و هوشیاری برسند و یا اول به سر سرچشمه فهم و عقل سالم برگردند و سپس بدانند که اعتقاد و باور و ایمان و امید به خداوند در اصل و ریشه و در زمان گذشته و حال و آینده همیشه دو نوع بوده و می باشد و خواهد بود:
یکی خیالی و اوهامی و ابهامی و تهی از حقیقت و بریده از واقعیت از نوع آئینی و دینی و دیگری فکری و خیالی و حقیقی و منطبق بر واقعیت از نوع علمی.
و سر انجام بر خلاف بینش و باور کلیه آئین ها و ادیان، خداوند متعال در هیچ زمان و بیزمانی و در هیچ مکان و بیمکانی هیچگاه هیچ فرد انسانی را بابت پندارها و گفتار ها و رفتار های بد دنیوی و هیچ بابت دیگری هرگز مورد استنطاق و مؤاخذه و بازپرسی و بازجوئی و ملامت و سرزنش قرار نخواهد داد و هیچ انسانی را به عذاب و سزای جهنمی محکوم و دچار و گرفتار و نخواهد نمود.
خدایی که خلق نتواند آنرا مشاهده و لمس نماید ( یک روایت مندرج در گوهر مراد تالیف ملا عبدل رزاق لاهیجی به نقل از امام صادق شیعیان در اثبات نبوت و فواید آن ) یک موجود خیالی - اوهامی - ابهامی در فهم و عقل ناقص انسان بیش نبوده و نمی باشد.

واژه یا پدیده ارتجاع و یا بازگشت و یا تکرار تاریخ و یا ظهورات و پیدایش ها و به کثرت رسیدن های این دنیا با مراتب و درجات مختلف تکاملی فراوان بین دو حد ؛ یکی نهایت نقصان و امکان اخس ( اولین زندگی دنیوی پس از وقوع اولین مه بانگ ) و دیگری کمال و امکان اشرف ( آخرین زندگی دنیوی قبل از وقوع آخرین مه بانگ ) دو نوع می باشد یکی سفید یا حقیقی و منطبق بر واقعیت یعنی علمی و دیگری تاریک و اوهامی و تهی از حقیقت و بریده از واقعیت یعنی فلسفی - دینی از قبیل رفت و آمد یا مهاجرت روان بین دو عالم افلاطونی یکی عالم ایده ها یا ماوراء طبیعت در اعلا یا بالا و دیگری عالم محسوسات یا طبیعت در اسفل یا پایین و یا گردش نزولی و صعودی چرخه متافیزیکی ارسطو به شکل ماقبل - طبیعت - مابعد و یا بصورت ؛ اول ایده ها - بعد محسوسات و دوباره ایده ها ، در یک جهان قدیمی و غیر حادث و باز و بیکران از نوع جهان ارسطویی و یا گردش روان یا تناسخ از دیدگاه هندوان و مصریان ( دو نوع تناسخ کاملا متفاوت ) و یا قبض و جدایی روح از بدن به اصطلاح مادی بهنگام فرا رسیدن لحظه مرگ و صعود و پرواز و معراج آن در قالبی مثالی به عالم میانی تحت عنوان برزخ و الا آخر از دیدگاه ادیان توحیدی ابراهیمی یعنی یهودیت و مسیحیت و اسلام و بخصوص مسیحیت و اسلام و بویژه اسلام ( زیر در معارف دو دین یهودیت و مسیحیت هیچگونه خبر یا اطلاعی از عالم میانی برزخ در دست نمی باشد ) و یا پریدن جان از قفس تنگ خاکی و پرواز آن باشتاب ( یعنی عجولانه ) از جهان مادی و فانی در پائین بسوی جهان معنوی و باقی در بالا و پیوستن آن در آنجا به جان جانان و برخوردار شدن از زندگی جاودانه بهشتی از دیدگاه ادیبان و شاعران و عارفان پارسی زبان.
...
[مشاهده متن کامل]

شرح و توضیح زنجیره دایره وار تولد - زندگی - مرگ و مرگ - زندگی - تولد با حلقه های فراوان و پشت سر هم و در طول همیدیگر در بین دو حالت بهشت برین متوالی همین واقعیت و طبیعت و کیهان متعلق به میدان ارتجاع روشن و حقیقی و علمی می باشد و ارتجاع تاریک و ظلمانی و ابهامی و اوهامی معارف آئینی و دینی و فلسفی هیچگونه توانایی توضیح و شرح و توجیه و تبیین این پدیده واقعی و طبیعی را در زمان گذشته و حال و آینده نداشته ، ندارند و نخواهند داشت.
خدا و دین و فلسفه یکی نمی باشند بلکه خدا و علم یکی اند. حاجی آقا به تعداد زندگی های دنیوی خود جمله زیر را تکرار خواهد نمود و هربار در یک مدار برتر و کمال یافته تر از مدار قبلی یا پیشین: بابا نان داد، مامان آب داد. و آنهم بدون اینکه پس از به فعلیت رسیدن در این دنیا و تجربه زندگی دنیوی و در پایان آن دو باره به قوه تبدیل شود. زیرا قوای انسانی وی به تعداد مراتب و درجات مختلف تکاملی وی می باشند بین مبداء و معاد ( البته علمی و دینی ) و هر بار فقط یکی از آنها به فعلیت می رسد و پس از مرگ در پشت سر محو میگردد و بقیه مراتب و درجات بعدی بصورت امکان بالقوه در ابعاد هستی و وجود وی محفوظ خواهند ماند به حالت ثوابت پایدار و تغییر ناپذیر تا رسیدن به فعلیت.

ارتجاع سیاه آخوندهای مغز پوسیده قدیمی فک کردن به فکر پیشرفت و توسعه نبودن تندرو بودن مخالف عقلانیت عمل کردن وووو خیلی
🇮🇷 واژه ی برنهاده: واپسگشت 🇮🇷
کهنه، درگذشته، غیر قابل اجرا، مرده، زنده نشدنی
واپسگرا از ریشه رجع به چم بازگشت
آخوند، کمونیست=مرتجع
برای تغییر مغزهای پوسیده
مغز زنگ زده
خشک مغز
تاریک اندیشی
دگم و افراطی مرتجع
برگشتان
در معنی لغتی به معنای بازگشت ، در مفهوم سیاسی به معنای مخالفت با پیشرفت و تحول در بنیادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی یا روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی موجود می باشد. همچنین خواهان خنثی شدن این گونه تحولات و بازگشت به گذشته نیز ارتجاع نامیده می شود
ارتجاع: استعمال این کلمه به معنای "مرتجعان" غلط است.
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)

بپرس