ارتکاز عقلا

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ارتکاز عقلا به شعور ناخودآگاه عقلا به برخی امور اطلاق می شود.
ارتکاز عقلا نوعی ادراک و شعور ناخودآگاه نسبت به معلوماتی است که به عمق ذهن عقلا رسوخ کرده است، به گونه ای که منشأ پیدایش آن برای آنان به تحقیق روشن نیست؛ چه طبق آن، در خارج سلوک عملی تحقق یافته باشد و چه تحقق نیافته باشد.به بیان دیگر، ارتکاز عقلا علم به معلوماتی است که در ذهن آنان انباشته گشته و به آن توجه نمی شود و چه بسا این علم و شعور ناخودآگاه منشأ بسیاری از اعمال در نزد عقلا می گردد که علت آن برای خودشان هم روشن نیست؛ برای مثال، کسی که در منطقه ای عرب زبان زندگی می کند، وقتی با لفظی عربی مورد خطاب قرار می گیرد، بلافاصله معنای آن لفظ به ذهنش خطور می کند، و این به سبب همان علم ارتکازی او است.
منشأ سیره عقلا
ارتکاز عقلایی منشأ سیره عقلایی بوده و حجیت آن منوط به امضای شارع و یا عدم منع وی است. مرتکزات عقلایی ممکن است از فطرت یکسان انسان ها یا از دین واحد، یا از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و منطقه ای واحد ناشی شده باشد.
نکته
برخی، سیره عقلا را شامل مرتکزات عقلا نیز می دانند.

پیشنهاد کاربران

بپرس