ارمغان حجاز

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سفرنامه حج و عتبات ، نوشته مهندس منوچهر سالور قاجار است.
این کتاب حاوی یادداشت های سفر حج و زیارت حرمین شریفین ، مرقد مطهر حضرت زینب سلام الله علیها، بیت المقدس و مشاهد مشرف عراق است. نویسنده از نخستین دانش آموختگان رشته مهندسی برق و ماشین (۱۳۱۴ـ۱۳۱۷ش.) از دانشگاه علم و صنعت (هنرسرای عالی سابق) و از پایه گذاران صنعت سیمان ایران است که در تاسیس چند کارخانه سیمان در استان های ایران نقش مهم داشته است. او در سال ۱۳۷۶ش. به عنوان مهندس مکانیک برجسته سال ایران معرفی و از او قدردانی شد. سالور از فعالان کارهای خیریه و عام المنفعه نیز بوده و ده ها باب مسجد ، مدرسه و درمانگاه در کنار کارخانه های صنعتی برای بهره گیری کارکنان آن ها ساخته است. مهندس سالور قاجار به سال ۱۳۳۵ش./ ۱۳۷۵ق. به حج مشرف شد و از آن جا به دمشق برای زیارت حضرت زینب سلام الله علیها و به بیت المقدس و لبنان و سپس برای زیارت ائمه علیهم السلام به عراق رفت.
← مکان ها و زیارتگاه ها
کتاب گاه لحن انتقادی به خود گرفته است. انتقادهای او از سیاست دولت عربستان در ویران ساختن آثار و بناهای تاریخی و مقدس مانند بقیع در جای جای کتاب به چشم می خورد. در این میان، مقایسه وضع اسفبار بقیع با شکل مناسب مکان های مقدس اسلامی در ایران خواندنی است. وضع بد رفاهی، بهداشتی و درمانی حاجیان ایرانی و بی توجهی سرپرست حاجیان ایرانی به این نکته، از دیگر انتقادهای نویسنده است. او به این مناسبت آماری ارائه کرده و شمار حاجیان ایرانی را در آن سال ۱۰۶۴۹ تن و حاجیان عراقی را ۴۸۵۰ تن دانسته و گزارش نموده که با وجود فزونی حاجیان ایرانی، امکانات بهداشتی و درمانی عراقیان بیشتر و بهتر است. همه حج گزاران در آن سال، ۲۳۲۹۷۱ تن بوده اند. نویسنده سرپرست حاجیان ایرانی را در آن سال سلطان حسین میرزا رخشانی معرفی کرده، به کنایه می گوید که توفیق دیدار او را نیافته است. او از چگونگی سرپرستی حاجیان سخت گله کرده است. به گزارش نویسنده، هماهنگ سازی و سرپرستی حمل و نقل حاجیان ایرانی بر عهده کارمندان سفارت ایران بوده؛ ولی آنان حضور نداشته اند و کارگزاران عرب حمل و نقل با ایرانیان دشمنی می ورزیده اند. او به فراخور تخصص خود، در مسائلی چون تامین آب آشامیدنی و بازرگانی جده نیز اظهار نظر کرده است.
بهره گیری از تصاویر
از ویژگی های این سفرنامه، بهره گیری از تصویرهای گوناگون از مکان های زیارتی مدینه و مکه است. نویسنده در وصف مکان های مقدس به تاریخچه و مدفونان آن جای ها اشاره کرده است. حدود دو سوم کتاب، سفرنامه حج است و دیگر بخش های کتاب به شرح سفر دمشق ، بیروت ، بیت المقدس و عراق پرداخته است.این کتاب به سال ۱۳۳۹ش. با سرمایه کتابخانه ابن سینا در چاپخانه اتحاد تهران در ۱۵۳ صفحه با قطع وزیری چاپ شده است.
منابع
...

پیشنهاد کاربران

بپرس