استرابادی محمدامین

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] استرآبادی محمدامین. محمد امین استرآبادی از علمای مشهور امامی در اوایل قرن یازدهم است. او از بنیان گذاران گرایش اخباری می باشد. از اوایل زندگی استرآبادی اطلاع دقیقی در دست نیست؛ همین قدر می دانیم که او در جوانی مدتی در شیراز زندگی کرده و مدت چهارسال نزد شاه تقی الدین محمد نسابه دانش آموخته و از علوم عقلی بهره جسته است. وی سپس به نجف رفته و از محضر اساتیدی چون شیخ حسن صاحب معالم و سید محمد عاملی (اولین استاد خود) به آموختن علوم نقلی همچون حدیث و رجال پرداخته است. از دیگر اساتید او می توان به ابواسحاق (ابن مفلح فرزند محقق مسیی) اشاره کرد.
میرزا محمد امین استرآبادی اخباری و محمد بن حسن بن شهید ثانی در مکه مکرمه از شاگردان او به شمار می روند.
علامه نوری صاحب مستدرک می نویسد: میرزا محمد فرزند سید علی از دودمان ائمه اطهار(ع) بوده و منهج الرجال او خیلی مورد توجه وحید بهبهانی قرار گرفت و تحقیقات رجالی خود را بر پایه کتاب میرزای مذکور استوار نمود. صاحب روضات در جلد هفتم صفحه 367 شرحی مفصل از میرزا محمد اخباری متوفای اوایل قرن سیزدهم معاصر با سید محمد مجاهد را نیز متذکر است. این میرزا محمد متجاوز از هشتاد جلد کتاب تألیف نموده است.
گویا ایشان در زمان اقامت دوم خود در شیراز به مکه مسافرت کرده و مدتی آنجا بوده است. او همچنین مدتی در مکه، نزد آخرین استادش میرزا محمد استرآبادی، فقه و حدیث و رجال آموخت. وی شاگردان معروفی را تربیت کرد و در سال 1036ق به گفته علی خان مدنی درگذشت و در کنار قبور ابوطالب و عبدالمطلب به خاک سپرده شد.
روشی که امین استرآبادی بنا نهاد، در سنت فقهی - کلامی امامیان بی سابقه نبود؛ یعنی فکر اخباری گری قبل از وی نیز وجود داشت ولی روش او مخصوص خودش بود. او سعی می کرد مذهب اخباری گری را احیا کند و اجتهاد اصولیان را در حضور امامان، یک خطر تلقی می نمود. البته گفتنی است فضای فکر دینی عصر صفوی، نقش و روش اجتهادی عالمانی چون محقق کرکی در زمینه های ظهور افکار امین استرابادی نقش به سزایی داشتند به طوری که در کتاب «الفوائد» برخورد انتقادی ایشان با روش اجتهادی کرکی مشهود می باشد.

دانشنامه آزاد فارسی

استرآبادی محمدامین. استَرآبادی، محمّدامین ( ـ مکه ۱۰۳۶/۱۰۳۳ق)
فقیه اخباری امامی. نخست از اصولیان بود و علم اصول را در شیراز نزد تقی الدین محمد نسابه فراگرفت. به توصیه و تشویق پدر همسر و استاد خود، میرزا محمد استرابادی، معروف به صاحب رجال، به مطالعه در اخباریگری پرداخت؛ بدین گونه گرایش به اخباریه در قرن۱۱ق به دست او با نوشتن الفوائد المدنیّة فی الرد علی من قال بالاجتهاد والتقلید فی الاحکام الالهیة احیا شد و به سرعت توسعه یافت؛ چندان که اخباریگری در نیمه اول قرن ۱۲ق بر همۀ مراکز علمی شیعه مسلط شد. با اجتهاد مخالف بود و سنت را تنها منبع فقاهت می دانست و عقل را در کشف حقایق و احکام ناتوان می شمرد. تقلید را نمی پذیرفت و بر آن بود که همه باید مقلّد امامان معصوم (ع) باشند. از صاحب معالم و صاحب مدارک اجازۀ روایت داشت. سید زین العابدین حسینی، صاحب مفرحة الانام فی تأسیس بیت الله الحرام، که در تجدید بنای کعبه دخالت داشت و شیخ حسین ظهیری عاملی عینانی که استاد حُرّ عاملی بود، هردو از شاگردان او بودند. استرآبادی در حدیث و کلام نیز دارای تألیفاتی بود. از آثارش: شرح اصول کافی؛ فوائد دقائق العلوم و حقائقها؛ رسالة فی البداء؛ رسالة فی طهارة الخمر و نجاستها؛ حاشیة علی شرح المدارک.

پیشنهاد کاربران

بپرس