[ویکی فقه] یکی از واجبات احرام «نیت» است. نیت به معنای قصد و عزم بر انجام کار است و خطور آن در قلب و یا ذکر آن بر زبان لازم نیست. از آنجا که حج و عمره از امور عبادی است، قصد و نیت انجام آن نیز از امور عبادی بوده و باید همراه با قصد قربت و خالصانه انجام گیرد.
متعلق بیشتر تکالیف الهی و احکام وجوبی، افعال مکلفان است (مانند حکم وجوب نماز، روزه، زکات و). قرآن می فرماید: کتب علیکم الصیام، اقیموا الصلاة و اتواالزکوة. اما حکم وجوبی حج در آیه شریفه لله علی الناس حج البیت متعلق حکم وجوبی و به عبارتی دیگر واجب و مامور به، قصد و نیت مکلف قرار گرفته است. «حج» به معنای قصد است و «حج البیت»، یعنی، قصد بیت. در آیه شریفه بر تمام مردم «قصد نیت» واجب شده و خداوند در عمل عبادی حج قصد خانه اش را طلب کرده است؛ هر چند این قصد آدابی دارد (مناسک) و باید عزم بر زیارت بیت را مطابق آن انجام داد. اما اینکه عنوان قصدی متعلق وجوب قرار گرفته، بیانگر این امر قلبی و جایگاه رفیع آن در مناسک حج است و وزنه حج به میزان وزنه قصد حج گزاران است آنان هرگونه که قصد کنند، همان طور نیز حقیقت و باطن شان شکل می گیرد. گر در نظرت گل گذرد گل باشی او گل بود و تو جزء خواهی تو اگروربلبل بی قرار بلبل باشی گر در نظرت گل گذرد گل باشی
آزمون اخلاص
قرآن می فرماید: لله علی الناس حج البیت؛ از تقدم جار و مجرور و از لام «لله» فهمیده می شود که این قصد، باید انحصاری و خالص برای خداوند باشد. حج گزار در صورتی صادقانه قصد و عزم زیارت بیت می کند که جان او از قصد غیر خارج باشد. با دو قبله در ره معبود نتوان زد قدم یا لقای دوست بگزین یا هوای خویشتنالبته در این خلوص هم باید قلب را از ریا دور ساخت و هم امور دیگری را مقصود برای سفر قرار نداد. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) می فرماید: «یاتی علی الناس زمان یحج اغنیاء امتی للنزهة و اوساطهم للتجارة و قراء هم للریاء و السمعه و فقراؤهم للمسئلة». امام صادق(علیه السّلام) فرمود: «الحج حجان حج لله و حج للناس». خدا از انسان قصد زیارت خانه اش را طلب می کند؛ اما نه هر نوع زیارتی که انسان بخواهد؛ بلکه این زیارت مناسک دارد. او می خواهد آن گونه که خودش اراده می کند، خانه اش زیارت شود نه کمتر و نه بیشتر؛ لذا فرمود: لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا؛ یعنی، این قصد باید در ظرف خاص خود و با شرایط تعریف شده انجام پذیرد؛ نه آنکه قاصد خود انتخاب کند.
متعلق بیشتر تکالیف الهی و احکام وجوبی، افعال مکلفان است (مانند حکم وجوب نماز، روزه، زکات و). قرآن می فرماید: کتب علیکم الصیام، اقیموا الصلاة و اتواالزکوة. اما حکم وجوبی حج در آیه شریفه لله علی الناس حج البیت متعلق حکم وجوبی و به عبارتی دیگر واجب و مامور به، قصد و نیت مکلف قرار گرفته است. «حج» به معنای قصد است و «حج البیت»، یعنی، قصد بیت. در آیه شریفه بر تمام مردم «قصد نیت» واجب شده و خداوند در عمل عبادی حج قصد خانه اش را طلب کرده است؛ هر چند این قصد آدابی دارد (مناسک) و باید عزم بر زیارت بیت را مطابق آن انجام داد. اما اینکه عنوان قصدی متعلق وجوب قرار گرفته، بیانگر این امر قلبی و جایگاه رفیع آن در مناسک حج است و وزنه حج به میزان وزنه قصد حج گزاران است آنان هرگونه که قصد کنند، همان طور نیز حقیقت و باطن شان شکل می گیرد. گر در نظرت گل گذرد گل باشی او گل بود و تو جزء خواهی تو اگروربلبل بی قرار بلبل باشی گر در نظرت گل گذرد گل باشی
آزمون اخلاص
قرآن می فرماید: لله علی الناس حج البیت؛ از تقدم جار و مجرور و از لام «لله» فهمیده می شود که این قصد، باید انحصاری و خالص برای خداوند باشد. حج گزار در صورتی صادقانه قصد و عزم زیارت بیت می کند که جان او از قصد غیر خارج باشد. با دو قبله در ره معبود نتوان زد قدم یا لقای دوست بگزین یا هوای خویشتنالبته در این خلوص هم باید قلب را از ریا دور ساخت و هم امور دیگری را مقصود برای سفر قرار نداد. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) می فرماید: «یاتی علی الناس زمان یحج اغنیاء امتی للنزهة و اوساطهم للتجارة و قراء هم للریاء و السمعه و فقراؤهم للمسئلة». امام صادق(علیه السّلام) فرمود: «الحج حجان حج لله و حج للناس». خدا از انسان قصد زیارت خانه اش را طلب می کند؛ اما نه هر نوع زیارتی که انسان بخواهد؛ بلکه این زیارت مناسک دارد. او می خواهد آن گونه که خودش اراده می کند، خانه اش زیارت شود نه کمتر و نه بیشتر؛ لذا فرمود: لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا؛ یعنی، این قصد باید در ظرف خاص خود و با شرایط تعریف شده انجام پذیرد؛ نه آنکه قاصد خود انتخاب کند.
wikifeqh: اسرار_نیت_احرام