اصحاب حدیث

[ویکی فقه] اصحاب حدیث عنوان پیروان یکی از دو گرایش اصلی در فقه اهل سنت می باشد.
اصحاب حدیث، مقابل اصحاب رأی به گروهی از عالمان سنی در سده‏های نخست اسلامی که در روش خود بر آموزش احادیث و پیروی آن اعتنایی ویژه داشته‏اند، اطلاق می‏شد. اکثر اصحاب حدیث اهل حجاز بوده‏اند.
چهره های برجسته اصحاب حدیث
احمد بن حنبل، مالک بن انس و محمد بن ادریس شافعی از حدیث گرایان برجسته به شمار می‏آیند.
شیوه و روش فقهی اصحاب حدیث
گرچه در شیوه و روش فقهی آنان تفاوتهایی وجود داشت، لیکن همه آنان در محدود کردن به کارگیری رأی، قیاس و استحسان اهتمام وافر به احادیث نبوی و آثار صحابه و تابعین ـ بر خلاف شیوه اصحاب رأی ـ متفق بودند.

[ویکی شیعه] اَصْحاب حَدیث، عنوان گروهی از عالمان اهل سنت در سده های نخست اسلامی که به آموزش احادیث و پیروی آن، اعتنایی ویژه داشتند. گروهی که در منابع اسلامی با عنوان اصحاب حدیث خوانده شده اند، با وجود گوناگونی روش ها، در این امر اشتراک دارند که زمینه اصلی مطالعات آنان در برخورد با معارف دینی، منابع نقلی از احادیث و آثار بوده است. علمای اصحاب حدیث در چگونگی برخورد خود با حدیث، دارای روشی همسان نبوده اند و همین امر موجب می گردد تا در مطالعه تاریخی، ضرورت تمییز میان طیف های گوناگون احساس گردد.
اگرچه اصحاب حدیث به معنای اعم، موضوعات گوناگون دینی مشتمل بر تعالیم فقهی و کلامی و جز آن را نیز مورد بررسی قرار داده و در هر یک آثار متعددی نیز بر جای گذاشته اند، اما آنان بیش از هر چیز، در تاریخ فرهنگ اسلامی به عنوان یکی از دو گرایش اصلی در فقه اهل سنت در سده های نخستین، در مقابل اصحاب رأی شهرت داشته اند.
حدیث به معنای «گفتار پیامبر(ص) و سایر معصومان» است و از سده های نخست هجری در این معنا به کار میرفته است. اما اصطلاح اصحاب حدیث در دوره هایی متأخرتر پدید آمد. هرچند ابوحاتم رازی اصحاب حدیث را گروهی دانسته است که منکر کاربرد قیاس و رأی هستند و تنها از حدیث نبوی و آراء صحابه و تابعین پیروی می کنند، با این حال به نظر می رسد که این تعریف، تعریفی نمادین است که هرگز نباید به دنبال تعمیم آن درباره تمامی گروههای شهرت یافته به اصحاب حدیث بود و با دقت در تاریخ معلوم می شود که این اصطلاح در اثر نوعی تقابل مذهبی به وجود آمده است.

رجوع شود به:اهل حدیث