اصحاب عقبه

لغت نامه دهخدا

اصحاب عقبه. [ اَ ب ِ ع َ ق َ ب َ ] ( اِخ ) در اصطلاح رجالی ، چهارده تن میباشند که نه تن ایشان از قریش و پنج تن دیگر از جز آنان بوده اند، دسته نخست عبارتند از: خلفای سه گانه و طلحة و عبدالرحمن بن عوف و سعدبن ابی وقاص و ابوعبیده و معاویه و عمروبن عاص. و دسته دوم : ابوموسی اشعری و مغیرةبن شعبه ثقفی و اوس بن حدثان بصری و ابوهریره و ابوطلحه انصاری. ( از ریحانةالارب ج 1 ص 82 ).

فرهنگ فارسی

در اصطلاح رجالی چهارده تن میباشد که نه تن ایشان از قریش و پنج تن دیگر از جز آنان بوده اند دسته نخست عبارتند از : خلفای سه گانه و طلحه و عبد الرحمن بن عوف و سعد بن ابی وقاص و ابو عبیده و معاویه و عمرو بن عاص . و دسته دوم : ابوموسی اشعری و مغیره بن شعبه ثقفی و اوس بن حدثان بصری و ابو هریره و ابو طلحه انصاری است .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] این عنوان یادآور منافقانی است که سوءقصد به جان پیامبر (ص) داشتندو گویای دو رخداد مهم در تاریخ اسلام است که در دو مکان مشهور به عقبه به وقوع پیوست.
عقبه در لغت به معنای راه دشوار در کوه است که در فارسی به گردنه و گریوه موسوم است.

عقبه کجا بود
دو مکان در تاریخ اسلام به عقبه شهرت داشتند یکی درعقبه منا(در راه منا به مکه)که در آنجا بیعت گروهی از اهل یثرب در سالهای دوازدهم و سیزدهم بعثت با پیامبر(ص) که تعبیر از پیمان آنان به بیعت عقبه شهرت بیشتری داردکه برخی منابع از ایشان با عنوان اصحاب عقبه یاد کرده اند ودیگری سوء قصد نا فرجام به جان پیامبر(ص)است که در عقبه ای واقع در مسیر تبوک به مدینه صورت گرفت.

اصحاب عقبه کیانند؟
اصحاب عقبه کسانی بودند که در بازگشت رسول خدا از غزوه تبوک در سال نهم هجری، تصمیم داشتند شب هنگام، شتر آن حضرت را بِرَمانند و از گردنه ای خطرناک پرتاب کنند; امّا قبل از عملی ساختن نقشه خود، پیامبر(ص)از توطئه آنها آگاه شد و به حذیفة بن یمان که از پشت سر، شتر آن حضرت را می راند فرمود تا ایشان را دور کرده به آنها بگوید که اگر کنار نروند پیامبر(ص)آنان را با نامهای پدران و قبیله هایشان صدا خواهد زد. منافقان که از نقشه خود طرفی نبسته بودند با اقدام حذیفه گریخته و خود را در میان سپاه پنهان ساختند. روایت شده که حذیفه گفته است: من نام ایشان و نامهای پدران و قبیله های آنان را می دانم.
بنا به گزارش واقدی افزون بر حذیفه، پیامبر(ص)عمار را نیز از نام آنها آگاه ساخته بود.

اصحاب عقبه در قرآن
...

[ویکی شیعه] اصحاب عَقَبه، گروهی از صحابه که در مسیر بازگشت از غزوه تبوک به سمت مدینه قصد جان پیامبر(ص) را داشتند. تاریخ نویسان درباره تعداد، افراد و همچنین آگاهی صحابه از نام آن ها اختلاف دارند. برخی مفسران نزول آیه ۷۴ سوره توبه را درباره آنان می دانند.
عقبه در لغت به معنای راه دشوار در کوه است در فارسی به گردنه گفته می شود. در مسیر بازگشت پیامبر از جنگ تبوک به سوی مدینه گردنه ای قرار داشت که برخی از صحابه در آنجا قصد جان پیامبر را کردند. در برخی منابع از این افراد به اصحاب عقبه یاد شده است.
همچنین به گروهی از صحابه که در سال های دوازدهم و سیزدهم بعثت در راه منا به مکه با پیامبر بیعت کردند و پیمان آن ها به بیعت عقبه مشهور است، اصحاب عقبه گفته می شود.

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
منافقان سوء قصد کننده به جان پیامبر صلی الله علیه و آله.
عقبه در لغت به معنای راه دشوار در کوه است که در فارسی به گردنه و گریوه موسوم است. این عنوان یادآور دو رخداد مهم در تاریخ اسلام است که در دو مکان مشهور به عقبه به وقوع پیوست: یکی بیعت گروهی از اهل یثرب در سال های دوازدهم و سیزدهم بعثت با پیامبر صلی الله علیه و آله در عقبه منا (در راه منا به مکه) که برخی منابع از ایشان با عنوان اصحاب عقبه یاد کرده اند و تعبیر از پیمان آنان به بیعت عقبه شهرت بیشتری دارد ( => بیعت عقبه) و دیگری سوء قصد نافرجام به جان پیامبر صلی الله علیه و آله است که در عقبه ای واقع در مسیر تبوک به مدینه صورت گرفت.
بنا به نوشته برخی از مورخان و مفسران، اصحاب عقبه کسانی بودند که در بازگشت رسول خدا صلی الله علیه و آله از غزوه تبوک در سال نهم هجری، تصمیم داشتند شب هنگام شتر آن حضرت را بِرَمانند و از گردنه ای خطرناک پرتاب کنند؛ اما قبل از عملی ساختن نقشه خود، پیامبر صلی الله علیه و آله از توطئه آن ها آگاه شد و به حذیفة بن یمان که از پشت سر شتر آن حضرت را می راند، فرمود: تا ایشان را دور کرده به آن ها بگوید که اگر کنار نروند پیامبر صلی الله علیه و آله آنان را با نام های پدران و قبیله هایشان صدا خواهد زد.
منافقان که از نقشه خود طرفی نبسته بودند با اقدام حذیفه گریخته و خود را در میان سپاه پنهان ساختند. روایت شده که حذیفه گفته است: من نام ایشان و نام های پدران و قبیله های آنان را می دانم. بنا به گزارش واقدی افزون بر حذیفه، پیامبر صلی الله علیه و آله عمار را نیز از نام آن ها آگاه ساخته بود.
عده ای سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله را نه در عقبه مسیر تبوک بلکه در عقبه دیگری دانسته اند. چنین به نظر می رسد که گویا دو یا سه بار قتل رسول خدا صلی الله علیه و آله طراحی شده بود.
در این باره آیه «یَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ کَلِمَةَ الْکُفْرِ وَکَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ یَنَالُواْ...»؛ به خدا سوگند یاد می کنند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند، در حالی که قطعاً سخنان کفرآمیز گفته اند و پس از اسلام آوردنشان کافر شدند و تصمیم به کاری (خطرناک) گرفتند که به آن نرسیدند. نازل شد و نیت آنان را آشکار کرد.
گزارش ها در تعداد اصحاب عقبه، همسانی ندارد. شمار آنان را از 12 تا 15 تن برشمرده اند. از امام باقر علیه السلام نقل شده که شمار آنها 12 تن، 8 تن از قریش و 4 تن از سایر عرب بوده است.

[ویکی اهل البیت] اَصحاب عَقَبَه. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
منافقان سوء قصد کننده به جان پیامبر صلی الله علیه و آله.
عقبه در لغت به معنای راه دشوار در کوه است که در فارسی به گردنه و گریوه موسوم است. این عنوان یادآور دو رخداد مهم در تاریخ اسلام است که در دو مکان مشهور به عقبه به وقوع پیوست: یکی بیعت گروهی از اهل یثرب در سال های دوازدهم و سیزدهم بعثت با پیامبر صلی الله علیه و آله در عقبه منا (در راه منا به مکه) که برخی منابع از ایشان با عنوان اصحاب عقبه یاد کرده اند و تعبیر از پیمان آنان به بیعت عقبه شهرت بیشتری دارد ( => بیعت عقبه) و دیگری سوء قصد نافرجام به جان پیامبر صلی الله علیه و آله است که در عقبه ای واقع در مسیر تبوک به مدینه صورت گرفت.
بنا به نوشته برخی از مورخان و مفسران، اصحاب عقبه کسانی بودند که در بازگشت رسول خدا صلی الله علیه و آله از غزوه تبوک در سال نهم هجری، تصمیم داشتند شب هنگام شتر آن حضرت را بِرَمانند و از گردنه ای خطرناک پرتاب کنند؛ اما قبل از عملی ساختن نقشه خود، پیامبر صلی الله علیه و آله از توطئه آن ها آگاه شد و به حذیفة بن یمان که از پشت سر شتر آن حضرت را می راند، فرمود: تا ایشان را دور کرده به آن ها بگوید که اگر کنار نروند پیامبر صلی الله علیه و آله آنان را با نام های پدران و قبیله هایشان صدا خواهد زد.
منافقان که از نقشه خود طرفی نبسته بودند با اقدام حذیفه گریخته و خود را در میان سپاه پنهان ساختند. روایت شده که حذیفه گفته است: من نام ایشان و نام های پدران و قبیله های آنان را می دانم. بنا به گزارش واقدی افزون بر حذیفه، پیامبر صلی الله علیه و آله عمار را نیز از نام آن ها آگاه ساخته بود.
عده ای سوء قصد به جان پیامبر صلی الله علیه و آله را نه در عقبه مسیر تبوک بلکه در عقبه دیگری دانسته اند. چنین به نظر می رسد که گویا دو یا سه بار قتل رسول خدا صلی الله علیه و آله طراحی شده بود.

[ویکی فقه] اصحاب عقبه (قرآن). عقبه، یادآور دو رخداد مهم در تاریخ اسلام است که در دو مکان مشهور به عقبه به وقوع پیوست: یکی بیعت گروهی از اهل یثرب در سال های دوازدهم و سیزدهم بعثت با پیامبر (صلی الله علیه وآله) در عقبه منا (در راه منا به مکه) که برخی منابع از ایشان با عنوان اصحاب عقبه یاد کرده اند و تعبیر از پیمان آنان به بیعت عقبه شهرت بیشتری دارد ( => بیعت عقبه) و دیگری سوء قصد نافرجام به جان پیامبر (صلی الله علیه وآله) است که در عقبه ای واقع در مسیر تبوک به مدینه صورت گرفت.
عقبه در لغت به معنای راه دشوار در کوه است که در فارسی به گردنه و گریوه موسوم است.
سوءقصدکنندگان به جان پیامبر
اصحاب عقبه، سوءقصدکنندگان به جان پیامبر (صلی الله علیه وآله) در مسیر تبوک به مدینه بودند. • «یَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ کَلِمَةَ الْکُفْرِ وَکَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ یَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن یَتُوبُواْ یَکُ خَیْرًا لَّهُمْ وَإِن یَتَوَلَّوْا یُعَذِّبْهُمُ اللّهُ عَذَابًا أَلِیمًا فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِی الأَرْضِ مِن وَلِیٍّ وَلاَ نَصِیرٍ؛ به خدا سوگند می خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته اند؛ در حالی که قطعاً سخنان کفرآمیز گفته اند؛ و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند؛ و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی نیاز ساختند! (با این حال) اگر توبه کنند، برای آنها بهتر است؛ و اگر روی گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد؛ و در سراسر زمین، نه ولیّ و حامی دارند، و نه یاوری!».
← دیدگاه مفسران
۱. ↑ مفردات فی غریب القرآن، اصفهانی، راغب، ج۱، ص۳۴۰.
...

پیشنهاد کاربران

هو
اصحاب عقبه مشرکانی بودند که بدنبال پیامبر عظیم الشان ( ص ) بوده تا به جان مطهر ایشان سو قصد کنند که نافرجام ماند و این عقبه دو مورد هست. توضیحات بیشتر در دایره المعارف قران کریم نشر بوستان جلد سوم، ص۴۳۷.

بپرس