اصحاب کسا

دانشنامه عمومی

اصحاب کسا یا پنج تن[ یاد ۱] یکی از مفاهیم و اصطلاحاتِ اسلامی است. در اعتقاد شیعیان، این اصطلاح به محمد پیامبر اسلام، فاطمه زهرا دختر محمد، علی بن ابی طالب داماد و پسرعموی محمد، و حسن مجتبی و حسین بن علی نوه های محمد و فرزندانِ فاطمه و علی اشاره دارد. این پنج نفر برپایهٔ حدیث کسا چنین نامی را لقب گرفتند. اهل سنت معمولاً همسران محمد را نیز از اهل بیت محسوب می کنند. اسلام شناسان نظریات متفاوتی ابراز کرده اند، از جمله اینکه منظور از اهل بیت، اهالی مسجدالحرام است.
روایت های بازگوشده از این داستان اندکی تفاوت دارند، ولی به طور کلی ماجرا اینگونه گزارش شده است که محمد دست کم یکبار عبای خویش را بر روی فاطمه، علی و حسن و حسین انداخت و دعا کرد خداوند آنان را از پلیدی ها دور نگاه دارد. اصحاب کسا در فرهنگ عامهٔ شیعه جایگاه مهمی دارند. حدیث کسا در مراسم های مدایح و مناقب، عزاداری ها، اطعام و توسل خوانده می شود. نزد شیعیان، برخی از آیات قرآن به این روایت وابسته دانسته می شود. ولی در میان اهل تسنن در تفسیر آن آیات اختلافاتی وجود دارد. از سوی دیگر، برخی اسلام پژوهان این روایت را با داستان های همانند در مسیحیت سنجیده اند.
بر پایهٔ حدیث کسا، محمد — پیامبر اسلام — دست کم یک بار دخترش فاطمه، دامادش علی و دو پسر آنان — حسن و حسین — را زیر عبایش گرد هم آورد[ ۱] [ ۲] و سپس دعا کرد: «خدایا! اینان خاندان من هستند، پلیدی را از آنان دور ساز و ایشان را پاک و پاکیزه گردان»[ ۳] . واپسین عبارت در این دعا اشاره دارد به آیهٔ ۳۳ از سورهٔ احزاب در قرآن[ ۱] [ ۲] که با نام آیهٔ تطهیر نیز شناخته می شود. [ ۴] عنوان «پنج تَن» از همین حدیث می آید. [ ۳] [ یاد ۲] روایت هایی از این حدیث را می توان در صحیح مسلم، سنن ترمذی و مسند احمد بن حنبل[ ۶] یافت که از آثار مهم اهل تسنن هستند. نسخه های دیگری از این حدیث را علمای سنی همچون ابن کثیر، شیخ بیضاوی، حسین بن مسعود بغوی، سیوطی[ ۷] ، حاکم نیشابوری[ ۸] ، محمد بن جریر طبری[ ۹] و عالم شیعی علامه طباطبایی گزارش کرده اند. [ ۷]
در روایت هایی دیگری آمده است که محمد با علی، فاطمه، حسن و حسین برای رویداد مباهله حاضر شد. [ ۱۰] چنین روایت هایی را کسانی همچون ابن اسحاق، فخر رازی[ ۱۱] ، مسلم بن حجاج نیشابوری، حاکم نیشابوری[ ۱۲] و ابن کثیر[ ۱۳] بازگفته اند. برخی حدیث ها دربارهٔ مباهله همچنین آورده اند که علی، فاطمه، حسن و حسین زیر عبای محمد ایستادند و بنابراین آن پنج تَن «اصحاب کسا» نام گرفتند. [ ۱۴] [ ۱۵] تعدد روایت ها و گزارش ها سبب شده است تا بعضی مفسران، نزولِ این آیه را چندباره و در منزلِ فاطمه، ام سلمه، زینب و عایشه بدانند. [ ۱۶]
عکس اصحاب کساعکس اصحاب کساعکس اصحاب کساعکس اصحاب کسا
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

پیشنهاد کاربران

بپرس