اصول تربیت کودک در سیره نبوی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در منابع اسلامی رهنمودهای گسترده ای از سوی پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در باب اصول و مبانی تربیت کودکان در ابعاد مختلف جسمانی و روحانی بیان شده است. در خصوص مراحل تربیت و ویژگی های هر یک، از ازدواج و آداب آن و توصیه های دوران بارداری و شیرخوارگی گرفته تا محبت و عدالت ورزی نسبت به کودکان و رعایت موازین دیگر پرورشی که هر یک فصلی از تربیت اسلامی را تشکیل می دهند، روایات بسیاری از وجود شریف نبی اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) نقل شده است. در اینجا برآنیم که به پاره ای از این روایات اشاره کرده سیره آن بزرگوار (صلی الله علیه و آله وسلّم) را در این باره برشماریم.
واژه تربیت، مصدر باب تفعیل از ماده «ربی یربو» به معنای رشد بوده و در کتب لغت به معنای رشد دادن استعمال شده است؛
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱، ص۴۰۱، بیروت، دارصادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴.
از نظر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) دوره تربیت کودک به دو دوره پیش از تولد و پس از تولد تقسیم می شود دوره پیش از تولد که دربردارنده دوره های انتخاب همسر و آداب زناشویی و مراقبت های ایام بارداری می شود مقدمه و زمینه ساز و اساس تربیت کودک در بعد تولد است از این رو مورد تاکید و توصیه فراوان آن حضرت قرار گرفته، مسلمانان و علی الخصوص جوانان به این امر بسیار مورد سفارش قرار گرفته اند. (برداشتی از کلیه احادیث درباره تربیت کودک مانند جلد۲۱ وسائل الشیعه و جلد۱۰۱ بحارالانوار و....)
← قبل از تولد
از نظر رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) کودک چون کودک است، نباید تحقیر شود و احساس بی ارزشی و یا کم ارزشی کند؛ هر چند کودک بیشتر محتاج محبت است؛ ولی این بدان معنی نیست که شخصیت کودک نباید محترم شمرده شود کودکی که با ارزش قلمداد می شود و شخصیت او محترم شمرده می شود به احساس خود ارزشمندی دست می یابد و کسی که برای خود ارزش قائل باشد خود را به زشتی ها آلوده نمی سازد؛ چرا که «من کرمت علیه نفسه لم یهنها بالمعصیه کسی که برای خودش ارزش قائل است خود را به واسطه گناه خوار نمی سازد.»
محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۳۳۹، قم، آل البیت، ۱۴۰۸.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس