اطلاق لفظی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اطلاق لفظی به شمول مستفاد از لفظ به کمک مقدمات حکمت گفته می شود.
اطلاق لفظی، مقابل اطلاق مقامی است و آن، شمول مفهومی ای است که از لفظ و به کمک مقدمات حکمت به دست می آید و تمامی افراد طبیعت را در بر می گیرد. هر گاه کلمه « اطلاق » بدون هیچ قیدی ذکر شود، به اطلاق لفظی انصراف دارد. در اطلاق لفظی، متکلم صورتی از مفهومی را که در کلام وی موضوع حکم است در ذهن دارد، که آن نزد متکلم «تمام موضوع» برای تعلق حکم است، زیرا اطلاق، وصفی است که بر معنای لفظ ( مفهوم موضوع) عارض می شود؛ به این سبب که حکم در کلام به لفظ موضوع، به صورت رها از هر گونه قید و حیثیتی تعلق گرفته است. در چنین مواردی آن لفظ را رها از قید می گویند و مفهوم آن دارای صفت اطلاق می باشد.در مواردی که تردید می شود که آیا صورت ذهنی موجود در ذهن متکلم «تمام موضوع» برای حکم او است یا این که قید یا حیثیت دیگری نیز در تعلق حکم به آن دخالت دارد به دیگر بیان، در موارد شک در این که آیا صورت ذهنی، مقید به قیدی است که متکلم در کلام خود آن را ذکر نکرده است مقتضای اجرای مقدمات حکمت تمسک به اطلاق لفظی است.
عناوین مرتبط
اطلاق ؛اطلاق مقامی .

پیشنهاد کاربران

بپرس