اعاده مال مسروقه به حرز

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] گاهی سارق پس از اخراج مال از حرز - در واقع، بعد از تحقق سرقت - مال را به حرز بر می گرداند.
آخرین فرعی که در این مبحث مورد مداقه قرار می گیرد، این است که اگر سارق پس از اخراج مال از حرز- در واقع، بعد از تحقق سرقت- مال را به حرز برگرداند، آیا قطع ثابت می شود؟شیخ رحمة الله علیه در مبسوط و خلاف نظر به عدم سقوط حد دارد. محقق رحمة الله علیه در شرایع با استدلال به اینکه سبب تام حد قطع حاصل شده است، قطع را ثابت می داند؛ اما از این جهت که در اجرای حد، مطالبه مسروق منه شرط است، در حکم تردید می کند؛ زیرا با فرض اینکه مال عینا به همان حرز برگردانده شده باشد جایی برای مطالبه مسروق منه نمی ماند.بعضی از فقها در این خصوص قائل به تفصیل شده اند. با این توضیح که بر گرداندن مال به حرز، قبل از مرافعه یا بعد از آن باشد. اگر قبل از مرافعه باشد، رد را به منزله توبه دانسته اند و از این جهت آن را موجب سقوط حد دانسته اند. نسبت به مطالبه حد توسط مسروق منه نیز باید در هدف این مطالبه دقت کرد. اگر هدف از طرح شکایت اعاده مال مسروقه باشد، با اعاده مال به حرز، این حق منتفی است. اما اگر غرض از طرح دعوی، مطالبه حد و تنبیه و مجازات سارق باشد، به نظر می رسد این حق حتی بعد از اعاده مال به حرز کماکان باقی باشد.
ماهیت حقوقی سرقت
نکته ی بسیار مهمی که در اینجا به نظر می رسد این است که آیا در ماهیت حقوقی سرقت ، قصد تصاحب معتبر است یا خیر؟ در متون فقهی به این نکته پرداخته نشده است؛ در حالی که آثار و فروعات زیادی بر آن مترتب است. شخصی که اتومبیلی را از پارکینگ مقفل منزلی برای استفاده یک روز می برد و بعد تلفن می کند که اتومبیل شما را در فلان نقطه گذاشته ام، آیا این شخص سارق؟ بعید به نظر می رسد.این سؤال در مساله ی مورد بحث نیز بی اثر نیست. کسی که از لحظه ی اول تصمیم به بازگرداندن مال داشته شاید اصولا صدق سرقت نکند.

پیشنهاد کاربران

بپرس