[ویکی فقه] اعجاز اجتماعی قرآن. اعجاز اجتماعی قرآن به این معناست که قرآن در زمینه های اجتماعی نظریه ها و دیدگاه هایی را مطرح کرده که قبل از قرآن سابقه نداشته و با عقل و فنون آن زمان قابل دستیابی نبوده و بعد از مدت ها به این مطالب و لطایف قرآن پی برده شده است.
در این نوشتار، پس از بیان و بررسی مفاهیم اعجاز اجتماعی، سنّت و قانون، اهمیّت شناخت سنّت های اجتماعی و ویژگی های قوانین جامعه شناختی در قرآن بیان گردیده و در پایان، موارد و مصادیق اعجاز اجتماعی قرآن در زمینه قوانین و سنن اجتماعی مورد دقت قرار گرفته است. سنّت برادر بودن مؤمنان با همدیگر، اصل عدالت (هدف اصلی بعثت انبیاء)، سنّت فراگیری آثار اعمال، سنّت ظهور و سقوط امّت ها، سنّت ارسال رسل، سنّت پیروزی حق بر باطل، سنّت مجازات، سنّت مهلت دادن، سنّت عبرت آموزی از اهمّ مصادیق سنن اجتماعی است که قرآن کریم به آن ها اشاره نموده است. در تمام این موارد دست کم می توان گفت: تمام این ویژگی ها، به طور مجموعی، قبل از اسلام و نزول قرآن وجود نداشته است؛ لذا می توان از این حیث، اعجاز اجتماعی قرآن را در عرصه ارائه قوانین اجتماعی به اثبات رساند.
مقدمه
خداوند هنگامی که حکمت خود را بر زمین گسترانید سعادت دنیوی و اخروی انسان را در قالب کتابی نازل ساخت که آن را قرآن نامید؛ این هدایت نامه بزرگ الهی، جامع تمام نیازهای بشری بوده و مربوط به همه ادوار و عصرهاست و تمامی انسان ها را شامل می شود. احکام و عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی، اجتماعی و اقتصادی همگی در قرآن جمع شده است.از لحن و بیان قرآن در آیه «وَ إِنْ کُنْتُمْ فی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» «و اگر از آنچه بر بنده خود (پیامبر) فرو فرستادیم، در تردید هستید، پس اگر راست می گویید سوره ای همانندش بیاورید». معلوم می شود که وجوه اعجاز محدود به زمینه ای خاص نیست، بلکه آیات متعدد در هر قسمتی به جنبه ای از این اعجاز اشاره دارند.یکی از جنبه های علمی اعجاز قرآن، بعد اجتماعی آن است. اعجاز اجتماعی قرآن را به لحاظ مفهومی بایست در ساختار قرآنی اش تعریف نمود؛ ساختاری که شامل مباحث و اصولی می شود که به طور عمده ناظر به حیات اجتماعی انسان در گذشته، حال و آینده است و اساساً با توجه به کاربست آن در دو بعد نظر و عمل، سعادت انسانی تأمین و تنها با پیمودن چنین مسیری بهشت دست یافتنی و عاقبت بشر ترسیمی عادلانه و معقول می یابد. زمانی این بعد از اعجاز قرآن بیش تر خودنمایی می کند که برنامه هایی را که تاکنون بشر برای سعادت خود داشته، مرور و نتیجه پیشنهادات او را مورد توجه قرار دهیم. یک نمونه بارز آن جامعه شناسی است که با ادعای کشف قوانین حاکم بر رفتار اجتماعی، توانسته است به نوعی علت یابی و کارکردشناسی یا معانی رفتار بشر را فهم کند؛ قوانینی که نه تنها گره ای از مشکلات و مسائل جامعه بشری نگشوده، بلکه حتی در کانون شکل گیری خود و در دیگر جاها او را بیش از پیش گرفتار ساخته و نمونه ای از جاهلیت ثانی را خلق کرده که بشریت را به نظاره آن کشانده است..
مفهوم شناسی اعجاز
اعجاز از ماده «عجز» است که در اصل نقیض «حزم» (محکم بستن طناب) به معنای ضعف و ناتوانی است، اما در اصطلاح عبارت است از امر خارق العاده ای که مقرون به تحدّی (مبارزطلبی) و سالم از معارضه باشد.. البته برای ارائه تعریفی دقیق و کامل تر، قیود دیگری نیز به این تعریف اضافه کرده اند، از جمله این که معجزه باید به دست انبیای الهی انجام گیرد، همراه با تحدی و هماوردطلبی باشد، به عنوان شاهد بر صدق ادعای نبوت باشد.
← مفهوم اعجاز اجتماعی قرآن
...
در این نوشتار، پس از بیان و بررسی مفاهیم اعجاز اجتماعی، سنّت و قانون، اهمیّت شناخت سنّت های اجتماعی و ویژگی های قوانین جامعه شناختی در قرآن بیان گردیده و در پایان، موارد و مصادیق اعجاز اجتماعی قرآن در زمینه قوانین و سنن اجتماعی مورد دقت قرار گرفته است. سنّت برادر بودن مؤمنان با همدیگر، اصل عدالت (هدف اصلی بعثت انبیاء)، سنّت فراگیری آثار اعمال، سنّت ظهور و سقوط امّت ها، سنّت ارسال رسل، سنّت پیروزی حق بر باطل، سنّت مجازات، سنّت مهلت دادن، سنّت عبرت آموزی از اهمّ مصادیق سنن اجتماعی است که قرآن کریم به آن ها اشاره نموده است. در تمام این موارد دست کم می توان گفت: تمام این ویژگی ها، به طور مجموعی، قبل از اسلام و نزول قرآن وجود نداشته است؛ لذا می توان از این حیث، اعجاز اجتماعی قرآن را در عرصه ارائه قوانین اجتماعی به اثبات رساند.
مقدمه
خداوند هنگامی که حکمت خود را بر زمین گسترانید سعادت دنیوی و اخروی انسان را در قالب کتابی نازل ساخت که آن را قرآن نامید؛ این هدایت نامه بزرگ الهی، جامع تمام نیازهای بشری بوده و مربوط به همه ادوار و عصرهاست و تمامی انسان ها را شامل می شود. احکام و عبادات، قوانین، فضایل و آداب و قوانین سیاسی، مدنی، اجتماعی و اقتصادی همگی در قرآن جمع شده است.از لحن و بیان قرآن در آیه «وَ إِنْ کُنْتُمْ فی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» «و اگر از آنچه بر بنده خود (پیامبر) فرو فرستادیم، در تردید هستید، پس اگر راست می گویید سوره ای همانندش بیاورید». معلوم می شود که وجوه اعجاز محدود به زمینه ای خاص نیست، بلکه آیات متعدد در هر قسمتی به جنبه ای از این اعجاز اشاره دارند.یکی از جنبه های علمی اعجاز قرآن، بعد اجتماعی آن است. اعجاز اجتماعی قرآن را به لحاظ مفهومی بایست در ساختار قرآنی اش تعریف نمود؛ ساختاری که شامل مباحث و اصولی می شود که به طور عمده ناظر به حیات اجتماعی انسان در گذشته، حال و آینده است و اساساً با توجه به کاربست آن در دو بعد نظر و عمل، سعادت انسانی تأمین و تنها با پیمودن چنین مسیری بهشت دست یافتنی و عاقبت بشر ترسیمی عادلانه و معقول می یابد. زمانی این بعد از اعجاز قرآن بیش تر خودنمایی می کند که برنامه هایی را که تاکنون بشر برای سعادت خود داشته، مرور و نتیجه پیشنهادات او را مورد توجه قرار دهیم. یک نمونه بارز آن جامعه شناسی است که با ادعای کشف قوانین حاکم بر رفتار اجتماعی، توانسته است به نوعی علت یابی و کارکردشناسی یا معانی رفتار بشر را فهم کند؛ قوانینی که نه تنها گره ای از مشکلات و مسائل جامعه بشری نگشوده، بلکه حتی در کانون شکل گیری خود و در دیگر جاها او را بیش از پیش گرفتار ساخته و نمونه ای از جاهلیت ثانی را خلق کرده که بشریت را به نظاره آن کشانده است..
مفهوم شناسی اعجاز
اعجاز از ماده «عجز» است که در اصل نقیض «حزم» (محکم بستن طناب) به معنای ضعف و ناتوانی است، اما در اصطلاح عبارت است از امر خارق العاده ای که مقرون به تحدّی (مبارزطلبی) و سالم از معارضه باشد.. البته برای ارائه تعریفی دقیق و کامل تر، قیود دیگری نیز به این تعریف اضافه کرده اند، از جمله این که معجزه باید به دست انبیای الهی انجام گیرد، همراه با تحدی و هماوردطلبی باشد، به عنوان شاهد بر صدق ادعای نبوت باشد.
← مفهوم اعجاز اجتماعی قرآن
...
wikifeqh: اعجاز_اجتماعی_قرآن