اقسام الفاظ

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بخش الفاظ، یکی از بخش های نخستین و پرحجم کتاب های منطقی است.
بررسی انواع الفاظ تنها محدود به دانش منطق نمی شود؛ دانشمندان علوم دیگر نیز با توجه به کاربردی که بحث الفاظ در دامنه دانش آنها دارد، دسته بندی های ویژه ای را برای الفاظ ارائه می کنند. در اینجا توجه ما بر بررسی و دقت در تقسیم بندی های منطقی الفاظ است. اما این تقسیم بندی ها به قدری زیاد و درهم پیچیده هستند که لازم است خود این تقسیمات نیز در چند گروه دسته بندی شوند!؛ به همین منظور می توان تقسیم های ارائه شده توسط منطق دانان را در سه گروه جای داد:ا - تقسیم هایی که در ملاک آنها، لفظ و معنی هر دو مورد توجه هستند مانند تقسیم "مفرد و مرکب".ب - تقسیم هایی که در ملا ک آنها، معنی بیش از لفظ مورد توجه و دقت است مانند تقسیم"کلی و جزئی ".ج- تقسیم هایی که در ملاک آنها لفظ بیش از معنی مورد توجه است مانند تقسیم "مختص و غیر مختص". در این مقاله از تقسیم های گروه اول و سوم بحث می شود و بررسی تقسیم های گروه دوم در مدخل های دیگری انجام شده است؛ (برای اطلاعات بیشتر به مدخل «کلی وجزئی» مراجعه کنید.)
الفاظ داله و غیر داله
ابتدایی ترین تقسیمی که می توان در مورد الفاظ مطرح کرد، تقسیم آنها به «داله» و «غیر داله» است؛ بر اساس این تقسیم الفاظ بر دو گونه هستند:۱- الفاظی که انسان وقتی آنها را می شنود ذهنش به سمت معنایی کشیده می شود و به اصطلاح انسان را به سمت معنا و مفهوم خاصی راهنمایی می کنند؛ این الفاظ را به دلیل وجود « دلالت » در آنها "داله" می گویند.۲- الفاظی که نماد و نشانگر هیچ معنایی نیستند؛ در واقع برای این الفاظ هنوز مفهومی قرارداد نشده است؛ به عنوان نمونه در زبان فارسی برای لغت «گختلپا» هیچ معنای رایجی وجود ندارد.با توجه به این تقسیم، روشن است که در دانش منطق تنها الفاظ "داله" مورد اعتنا هستند؛ زیرا برای یک منطق دان آنچه اهمیت دارد مفهوم و معنای لغات است و خود لفظ اهمیت چندانی ندارد.
الفاظ مفرد و مرکب
دومین تقسیمی که در بحث الفاظ مطرح می شود، تقسیم الفاظ داله، به «مفرد» و «مرکب» است؛ این تقسیم یکی از قدیمی ترین دسته بندی ها در منطق است، تا آنجا که ارسطو نیز در آثار منطقی خود به این دسته بندی اشاره می کند.
لفظ مفرد
...

پیشنهاد کاربران

بپرس