اقل و اکثر

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دَوَران تکلیف بین کمتر و بیشتر را اقلّ و اکثر می گویند از آن در علم اصول، مبحث اصول عملی سخن رفته است. اقل و اکثر به دو فعلِ مشترک در اجزا و شرایط، و متفاوت در کمّیت اجزا و شرایط اطلاق می شود.
ـــ اقلّ و اکثر اصطلاحی اصولی و عبارت است از تعلّق تکلیف به یکی از دو چیز که یکی بیشتر و دیگری کمتر است، مانند حرمت غناء که معلوم است؛ لیکن معلوم نیست که مراد از غنا مطلق گرداندن صدا در حلق (چهچهه زدن) است (اقل) یا آن، به اضافه مُطْرِب بودن (اکثر). ـــ اقل و اکثر، به معنای دو فعلی است که در مقام تعلق تکلیف ، لحاظ گردیده و در مجموعه ای از اجزا و یا شرایط با هم اشتراک دارند، ولی یکی از آنها نسبت به دیگری اجزا و یا شرایط بیشتری دارد، خواه هر دو دفعی الحصول باشند (اجزا و شرایط آنها به یک باره به وجود آید) یا تدریجی الحصول (اجزا و شرایط تشکیل دهنده آنها به تدریج موجود گردد)، و خواه هر دو ارتباطی باشند یا استقلالی.
اقسام اقل و اکثر
اقلّ و اکثر به دو گونه استقلالی و ارتباطی تقسیم می شود.
تفاوت اقل و اکثر استقلالی و ارتباطی
تفاوت این دو آن است که در اقلّ و اکثر استقلالی، تکالیف از یکدیگر مستقل بوده و هر یک دارای امتثال یا عصیان جداگانه ای است؛ بدین معنا که اگر حکم به اکثر تعلّق گرفته باشد، با انجام دادن اقل، به همان اندازه در وجوب، امتثال و در حرام، عصیان صورت گرفته است، امّا در اقلّ و اکثر ارتباطی، تنها یک تکلیف در بین بوده و قهرا نسبت به اقلّ و اکثر یک امتثال یا عصیان وجود دارد و در صورت تعلّق تکلیف به اکثر، با انجام دادن اقل، هیچ امتثال یا عصیانی رخ نداده است.هر یک از اقلّ و اکثر استقلالی و ارتباطی یا در شبهه وجوبی است یا در شبهه تحریمی. از این رو، چهار گونه اقلّ و اکثر متصوّر است.
اقلّ و اکثر ارتباطی در شبهه وجوبی
...

[ویکی فقه] اقل و اکثر (اصول). اقل و اکثر به دو فعلِ مشترک در اجزا و شرایط، و متفاوت در کمّیت اجزا و شرایط اطلاق می شود.
اقل و اکثر، به معنای دو فعلی است که در مقام تعلق تکلیف ، لحاظ گردیده و در مجموعه ای از اجزا و یا شرایط با هم اشتراک دارند، ولی یکی از آنها نسبت به دیگری اجزا و یا شرایط بیشتری دارد، خواه هر دو دفعی الحصول باشند (اجزا و شرایط آنها به یک باره به وجود آید) یا تدریجی الحصول (اجزا و شرایط تشکیل دهنده آنها به تدریج موجود گردد)، و خواه هر دو ارتباطی باشند یا استقلالی.
عناوین مرتبط
تخییر بین اقل و اکثر .

پیشنهاد کاربران

بپرس