الاضحویه فی المعاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الأضحویة فی المعاد (ترجمه). «ترجمه رساله اضحویة ابوعلی سینا»، اثری است که توسط مترجمی ناشناخته به احتمال زیاد در قرن ششم هجری از «رساله اضحویة»ابن سینا تهیه گردیده است.
رساله اضحویة پژوهشی است، عالمانه و عارفانه در امر معاد که توسط ابن سینا نگاشته شده، به ضمیمه تکمله ای سودمند از کیمیای سعادت امام محمد غزالی به نام «معرفت آخرت» که به قلم خود امام غزالی نگاشته شده و توسط مصحح «ترجمه رساله اضحویة» بدان ضمیمه گشته است. ابن سینا در این رساله به هنگام بحث درباره رستاخیز- چون فیلسوفان آشنا با تصوف و عرفان - با منطق عقل به انتقاد و توضیح گفته های گروه موافق و مخالف با بیانی روشن و پیراسته پرداخته و ضمن بحث تا حد ممکن اندکی از عقاید خویش را با تصریح یا اشاره بیان داشته است.

[ویکی فقه] الاضحویة فی المعاد (کتاب). الاضحویه یا رساله اضحوی یا الاضحویة فی المعاد رساله ای است که ابو علی سینا آنرا در روزگار جوانی به زبان عربی نوشته و به استاد خود ابو بکر محمد بن البرقی الخوارزمی که از آن در مقدمه همین رساله به الشیخ الامین یاد کرده، تقدیم می کند.
در مورد علت نامگذاری این رساله به اضحویة مشهورترین نظریه این است که بو علی آنرا به مناسبت فرا رسیدن عید اضحی یعنی همان عید قربان نگارش کرده و به همین نام نیز نامیده است کما اینکه رساله نیروزیه خود را که در علم اعداد است به مناسبت عید نوروز تالیف نموده است البته اینکه تقدیم این رساله ها در مناسبت های مذکور بوده است نیز نظریه بعیدی نمی باشد در انتساب این رساله به بو علی تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که هم به لحاظ ادبیات به کار رفته در این رساله و هم به لحاظ مطالب آن چنین یقینی بدست می آید.

[ویکی نور] "الأضحویة" یا "رساله أضحوی" یا "الأضحویة فی المعاد" رساله ای است که ابوعلی سینا آنرا در روزگار جوانی به استاد خود ابوبکر محمد بن البرقی الخوارزمی که از آن در مقدمه همین رساله به الشیخ الامین یاد می کند به زبان عربی نوشته است در مورد علت نامگذاری این رساله به اضحویة مشهورترین نظریه این است که بو علی آنرا به مناسبت فرا رسیدن عید اضحی یعنی همان عید قربان نگارش کرده و به همین نام نیز نامیده است کما اینکه رساله نیروزیه خود را که در علم اعداد است به مناسبت عید نوروز تألیف نموده است البته اینکه تقدیم این رسالهها در مناسبتهای مذکور بوده است نیز نظریه بعیدی نمیباشد در انتساب این رساله به بو علی تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که هم به لحاظ ادبیات به کار رفته در این رساله و هم به لحاظ مطالب آن چنین یقینی بدست میآید.
بوعلی ابتدا رساله با حمد خدا شروع میکند و بعد از اعلام تقدیم این رساله به استاد خود تقدیری در خور توجه از وی به عمل میآورد و استفادهای که از استادش برده را بعنوان حقی بزرگ یاد میکند که در سدد جبران این حق بزرگ است.
رساله در هفت فصل تنظیم شده است که عبارتند از: 1- حقیقت معاد 2- اختلاف رأیها در معاد 3- ابطان آراء باطله 4- حقیقت انسانی 5- غیر قابل فساد بودن حقیقت انسانیه و سرمدی بودن آن6- وجوب معاد 7- شناخت احوال مردم بعد از مرگ و تبین نشأت دوم.
مولف فصل اول لفظ معاد را به لحاظ لغوی مورد بررسی قرار داده و اعتقادات گوناگون در معاد را یاد آوری نموده است سپس در ادیان آسمانی و در قرآن چه جایگاهی برای معاد متصور است را بیان میکند و به آیه شریفه «یا ایتها النفس المطمئنه * ارجعی الی ربک راضیة مرضیة» به عنوان دیدگاه قرآن درباره معاد استشهاد مینماید. اما اینکه اختلاف آراء در مورد معاد به چه شکلی میباشد در فصل دوم رساله مورد بررسی واقع شده است ابن سینا عدهای کم را که دارای عقلی ضعیف و ناقص میباشند را منکران معاد، و غالب مردم را اقرار کننده به معاد میداند که همینها از چند بخش تشکیل شدهاند عدهای به جسمانی صرف بودن معاد قائلند، عدهای فقط به روحانی بودن آن معتقدند و بخشی نیز معاد را روحانی و جسمانی میدانند اما اینکه چه مذاهب و فرقی به این نظریات قائل شدهاند مورد بحث مولف در دنباله همین فصل واقع گردیده است. بعد از دسته بندی نظریات در فصل سوم به تحلیل و بررسی آنها پرداخته تا رای صواب در این باره مشخص گردد، نخست به نظریه گروهی که قائلند معاد فقط جسمانی است پرداخته و علت قائل شدن به چنین نظریهای را بیان کرده و علت باطل بودن آن و منشاء اشتباهات را بازگو میکند و به همین ترتیب به دیگر آراء باطله نیز همچون تناسخیه و امثالهم پرداخته نهایتا به این نتیجه منتهی میگردد که معاد نفسانی صرف میباشد لکن نه به آن ترتیبی که قائلان به تناسخ خیال کردهاند وی استدلال خود را در این زمینه به فصول آتی واگذار میکند.
در فصل چهارم بحث از حقیقت انسانی است و اینکه انسان به چه چیزی اطلاق میگردد بوعلی میگوید وقتی انسانی میگوید "من" به چه چیزی نظر دارد آیا منظور از "من" فقط جسم ظاهری است یا اعضاء باطنی را هم مثل قلب و مغز و... در بر میگیرد یا بالاتر از آن، نفس انسان را نیز شامل میگردد زیرا وقتی انسان میگوید نصیب من از خیر یا شر منظورش نصیب نفسش میباشد، از اینجا به نتیجه میرسد که درک لذائذ و آلام بوسیله نفس میباشد و منظور از انسان همان نفس انسانی است.

[ویکی فقه] الاضحویه فی المعاد (ترجمه). «ترجمه رساله اضحویة ابوعلی سینا»، اثری است که توسط مترجمی ناشناخته به احتمال زیاد در قرن ششم هجری از «رساله اضحویة»ابن سینا تهیه گردیده است.
رساله اضحویة پژوهشی است، عالمانه و عارفانه در امر معاد که توسط ابن سینا نگاشته شده، به ضمیمه تکمله ای سودمند از کیمیای سعادت امام محمد غزالی به نام «معرفت آخرت» که به قلم خود امام غزالی نگاشته شده و توسط مصحح «ترجمه رساله اضحویة» بدان ضمیمه گشته است. ابن سینا در این رساله به هنگام بحث درباره رستاخیز- چون فیلسوفان آشنا با تصوف و عرفان - با منطق عقل به انتقاد و توضیح گفته های گروه موافق و مخالف با بیانی روشن و پیراسته پرداخته و ضمن بحث تا حد ممکن اندکی از عقاید خویش را با تصریح یا اشاره بیان داشته است.
سبب نامگذاری
در سبب نامگذاری این رساله برخی از محققان بر اثر واژه «اضحویه» و دقت در سبک سخن مؤلف، در مقدمه این رساله، نتیجه گرفته اند که چون ابن سینا این رساله را به مناسبت عید اضحی نگاشته، اضحویه نام گرفته است. چنانکه رساله نیروزیه را به مناسبت عید نوروز تصنیف کرده بود. اما مصحح با این دیدگاه موافق نیست و معتقد است، بهترین شاهد بر عدم صحت این دیدگاه عدم تناسب موضوع رساله اضحویه (معاد) با عید اضحی است. ابن سینا در این رساله درباره حقیقت معاد و رستاخیز، اختلاف دیدگاه ها درباره آن سخن گفته و به رد و ابطال دیدگاه طرفداران تناسخ براساس براهین عقلی و فلسفی پرداخته و از وجوب معاد سخن به میان آورده است.
رساله اضحویه و معرفت آخرت
لازم به ذکر است، متن عربی پیشگفتار ابن سینا بر رساله اضحویه در آغاز همه نسخه های خطی برجای مانده از این رساله موجود است؛ ولی مترجم بی نام و نشان نسخه فارسی- به علل ناپیدا- از برگرداندن آن به فارسی چشم پوشیده است. از این رو مصحح رساله به ترجمه آن پرداخته است. در رساله «معرفت آخرت» امام محمد غزالی که بدین ترجمه ضمیمه گشته است به موضوعاتی؛ چون: بهشت و دوزخ کالبدی و روحانی، حقیقت مرگ، معنی حشر و نشر و بعث و اعادت، مشاهده بهشت و دوزخ در این دنیا، معنی عذاب قبر و حقیقت و درجات آن، راه آزمایش ایمنی از عذاب قبر، منازل سیر و سفر روح در دنیا و... پرداخته شده است. در مقام مقایسه این دو رساله درمی یابیم که ابن سینا با نگرشی فلسفی به موضوع معاد پرداخته و امام محمد غزالی نسبت به موضوع شناخت آخرت، نگرش عرفانی را برگزیده است. مصحح «ترجمه رساله اضحویه» مقدمه ای تفصیلی بر اثر حاضر نگاشته و در پایان ترجمه رساله تعلیقاتی بدان افزوده است.
نسخه شناسی
...

[ویکی فقه] الاضحویه فی المعاد (کتاب). الاضحویه یا رساله اضحوی یا الاضحویة فی المعاد رساله ای است که ابو علی سینا آنرا در روزگار جوانی به زبان عربی نوشته و به استاد خود ابو بکر محمد بن البرقی الخوارزمی که از آن در مقدمه همین رساله به الشیخ الامین یاد کرده، تقدیم می کند.
در مورد علت نامگذاری این رساله به اضحویة مشهورترین نظریه این است که بو علی آنرا به مناسبت فرا رسیدن عید اضحی یعنی همان عید قربان نگارش کرده و به همین نام نیز نامیده است کما اینکه رساله نیروزیه خود را که در علم اعداد است به مناسبت عید نوروز تالیف نموده است البته اینکه تقدیم این رساله ها در مناسبت های مذکور بوده است نیز نظریه بعیدی نمی باشد در انتساب این رساله به بو علی تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که هم به لحاظ ادبیات به کار رفته در این رساله و هم به لحاظ مطالب آن چنین یقینی بدست می آید.
گزارش محتوا
بوعلی ابتدا رساله با حمد خدا شروع میکند و بعد از اعلام تقدیم این رساله به استاد خود تقدیری در خور توجه از وی به عمل می آورد و استفاده ای که از استادش برده را بعنوان حقی بزرگ یاد می کند که در سدد جبران این حق بزرگ است. رساله در هفت فصل تنظیم شده است که عبارتند از:
← فصل اول حقیقت معاد
محقق رساله یعنی دکتر حسن عاصی در انتها، طبق نموداری، آراء مختلف را در مورد معاد نمایش داده سپس قاموس مصطلحات متن را آورده و فهرست هایی را با عنوان کشافات و در محدوده کشاف الایات، کشاف الاحادیث، کشاف الاعلام و الفرق و کشاف المصطلحات آورده است. ثبت مراجع و فهرست محتویات نیز پایان بخش کتاب هستند.
نگاهی به ترجمه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس