[ویکی اهل البیت] الإستبصار فیما اختلف من الأخبار تالیف شیخ طوسی و یکی از کتب اربعه حدیث شیعه است. شیخ طوسی در این کتاب کلیه روایاتی را که در مباحث گوناگون فقهی وارد شده و روایتی نیز بر خلاف آن آمده، جمع کرده است.
شیخ طوسی؛ ابو جعفر محمد بن حسن طوسی از بزرگترین فقهای شیعه و از علمای قرن پنجم هجری( 385- 460 هجری) و در عالم تشیع دارای جایگاه رفیعی بوده معروف به شیخ الطائفه است. عظمت او در فقه به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد، و فقه شیعه از حالات پویایی خود خارج شد.
این کتاب چهارمین کتاب از کتب اربعه و از معتبرترین مجموعه های روایی شیعه به شمار می آید و هر فقیه و مجتهدی هنگام استنباط احکام شرعی باید به روایات این کتاب توجه داشته باشد. کتاب« الاستبصار» شیخ طوسی یکی از کتب اربعه و در ردیف کتاب« کافی» شیخ کلینی و« من لا یحضره الفقیه» شیخ صدوق و« تهذیب الاحکام»، کتاب دیگر شیخ طوسی است.
شیخ طوسی این کتاب را بعد از کتاب تهذیب الاحکام نگاشته است. برخی از علما و شاگردان شیخ از ایشان درخواست کردند تا کتابی بنویسد که در آن روایات متعارض و مخالف را جمع آوری و به بررسی آنها پرداخته و روایات صحیح و غیر صحیح را مشخص نماید. شیخ طوسی در مقدمه کتاب می فرماید: « گروهی از علمای اصحاب کتاب بزرگ ما به نام« تهذیب الأحکام» و روایاتی که در آن جمع آوری نموده بودم را دیدند و ملاحظه نمودند که شامل اخبار متعلق به حلال و حرام است و مشتمل بر اکثر روایات فقه و ابواب احکام است و روایتی از اصحاب و کتاب ها و اصول آنها نیست مگر آنکه در آن آمده مگر برخی روایات شاذ و نادر و آن کتاب سزاوار آن است که گنجینه ای بزرگ برای دانش پژوهان در فراگیری علم فقه گردد و علما در یادآوری و متوسطین در کسب مهارت در استنباط احکام شرعی همه از آن کتاب بهره مند گردند. پس، از من درخواست نمودند تا کتاب دیگری به نگارش درآورده و در آن احادیث و روایات مخالف را جمع آوری کرده و به بررسی و جمع میان آنها و یا تعیین روایات معتبر بپردازم».
شیخ طوسی در این کتاب ابتدا روایاتی را که معتبر و صحیح می داند آورده، سپس به روایات مخالف اشاره کرده و سعی بر آن داشته تا روایتی را از قلم نیندازد. پس از آن نیز، به جمع میان روایات و بررسی آنها پرداخته است.
1- این کتاب در نوع خود بی نظیر است و اولین کتابی می باشد که برای جمع بین روایات مخالف نگاشته شده است.
2- کتاب استبصار علاوه بر اعتبار بالا، از شمول خوبی نیز برخوردار است به حدّی که ابن طاووس می گوید اگر درباره مسئله ای روایت مخالفی باشد حتما در کتاب استبصار نیز باید به آن اشاره ای شده باشد.
3- در آغاز هر باب نخست به روایات معتبر یا مورد قبول اشاره شده و پس از آن دیگر روایات مطرح شده است.
شیخ طوسی؛ ابو جعفر محمد بن حسن طوسی از بزرگترین فقهای شیعه و از علمای قرن پنجم هجری( 385- 460 هجری) و در عالم تشیع دارای جایگاه رفیعی بوده معروف به شیخ الطائفه است. عظمت او در فقه به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد، و فقه شیعه از حالات پویایی خود خارج شد.
این کتاب چهارمین کتاب از کتب اربعه و از معتبرترین مجموعه های روایی شیعه به شمار می آید و هر فقیه و مجتهدی هنگام استنباط احکام شرعی باید به روایات این کتاب توجه داشته باشد. کتاب« الاستبصار» شیخ طوسی یکی از کتب اربعه و در ردیف کتاب« کافی» شیخ کلینی و« من لا یحضره الفقیه» شیخ صدوق و« تهذیب الاحکام»، کتاب دیگر شیخ طوسی است.
شیخ طوسی این کتاب را بعد از کتاب تهذیب الاحکام نگاشته است. برخی از علما و شاگردان شیخ از ایشان درخواست کردند تا کتابی بنویسد که در آن روایات متعارض و مخالف را جمع آوری و به بررسی آنها پرداخته و روایات صحیح و غیر صحیح را مشخص نماید. شیخ طوسی در مقدمه کتاب می فرماید: « گروهی از علمای اصحاب کتاب بزرگ ما به نام« تهذیب الأحکام» و روایاتی که در آن جمع آوری نموده بودم را دیدند و ملاحظه نمودند که شامل اخبار متعلق به حلال و حرام است و مشتمل بر اکثر روایات فقه و ابواب احکام است و روایتی از اصحاب و کتاب ها و اصول آنها نیست مگر آنکه در آن آمده مگر برخی روایات شاذ و نادر و آن کتاب سزاوار آن است که گنجینه ای بزرگ برای دانش پژوهان در فراگیری علم فقه گردد و علما در یادآوری و متوسطین در کسب مهارت در استنباط احکام شرعی همه از آن کتاب بهره مند گردند. پس، از من درخواست نمودند تا کتاب دیگری به نگارش درآورده و در آن احادیث و روایات مخالف را جمع آوری کرده و به بررسی و جمع میان آنها و یا تعیین روایات معتبر بپردازم».
شیخ طوسی در این کتاب ابتدا روایاتی را که معتبر و صحیح می داند آورده، سپس به روایات مخالف اشاره کرده و سعی بر آن داشته تا روایتی را از قلم نیندازد. پس از آن نیز، به جمع میان روایات و بررسی آنها پرداخته است.
1- این کتاب در نوع خود بی نظیر است و اولین کتابی می باشد که برای جمع بین روایات مخالف نگاشته شده است.
2- کتاب استبصار علاوه بر اعتبار بالا، از شمول خوبی نیز برخوردار است به حدّی که ابن طاووس می گوید اگر درباره مسئله ای روایت مخالفی باشد حتما در کتاب استبصار نیز باید به آن اشاره ای شده باشد.
3- در آغاز هر باب نخست به روایات معتبر یا مورد قبول اشاره شده و پس از آن دیگر روایات مطرح شده است.
wikiahlb: الاستبصار
[ویکی فقه] الاستبصار (ابهام زدایی). استبصار ممکن است در معانی ذیل به کار رفته و یا عنوان برای کتاب های ذیل باشد: معانی• استبصار (مستبصر)، هدایت یافتن مسلمان غیر شیعه به مذهب شیعۀ امامیّه کتاب ها• الاستبصار فیمااختلف من الاخبار، عنوان مجموعه ای در حدیث از ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، چهارمین کتاب از کتب اربعه امامیه• الاستبصار فی عجایب الامصار، از منابع جغرافی نگارانه در تاریخ مکه، مدینه، مغرب و مصر، اثر نویسنده ای مراکشی در قرن ششم قمری • استقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار، اثر محمد بن الحسن بن الشهید الثانی (م. ۱۰۳۰)، شرحی بر کتاب الاستبصار شیخ طوسی• التعلیقة علی الاستبصار، تعلیقه محمد باقر بن محمد حسینی مرعشی استرآبادی، مشهور به میرداماد بر کتاب الاستبصار شیخ طوسی• کشف الاسرار فی شرح الاستبصار (جزائری)، تألیف سیدنعمت الله جزائری، از علمای قرن یازدهم هجری، شرحی بر استبصار شیخ طوسی به زبان عربی• مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار، تألیف میر سید احمد بن زین العابدین علوی عاملی، در شرح کتاب استبصار شیخ طوسی
...
...
wikifeqh: إستبصار