الاحتجاج علی اهل اللجاج

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الإحتجاج علی أهل اللجاج (کتاب). «الاحتجاج»، تالیف ابو منصور، احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی ، از علمای قرن ششم هجری است.
این کتاب، به زبان عربی و در موضوع بحث ها و مناظرات معصومین علیه السّلام و بزرگان دین با مخالفان، در موضوعات مختلف دینی می باشد. طبرسی ، در مقدمه الاحتجاج می گوید: آنچه باعث شد من چنین کتابی تالیف کنم، این بود که عده ای از شیعیان دست از استدلال و بحث با مخالفان برداشته اند و می گویند پیامبر و ائمه علیه السّلام هیچ وقت جدال نکرده اند و به شیعه نیز چنین اجازه ای نداده اند؛ لذا تصمیم گرفتم در یک کتاب، بحث های بزرگان را با مخالفان در اصول و فروع دین جمع کنم. البته طبرسی متذکر می شود که نهی آنان از مجادله ، نسبت به افراد ضعیف قوم بوده است. کتاب الاحتجاج، از کتب معتبری است که علما به آن اعتماد دارند و بدون هیچ دغدغه ای روایات آن را نقل می کنند.

[ویکی فقه] الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب). «الاحتجاج»، تالیف ابو منصور، احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی ، از علمای قرن ششم هجری است.
مؤلف این اثر ارزشمند، در آغاز کتاب فصلی را به بیان فضیلت گفتگو و احتجاج و اهمیّت استدلال و دفاع برهانی از دین اختصاص داده و پس از آن مجموعه ای از مناظرات و مباحثات پیامبر اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- ، فاطمه زهرا - سلام الله علیها- و ائمه اطهار - علیهم السلام- را به ترتیب تاریخ گرد آورده است. در لابلای کتاب گفتگوها و استدلالاتی از حضرت زینب (س) و برخی از اصحاب ائمه مانند سلمان، ابوذر، مقداد، عمار، هشام بن حکم و... و نیز برخی از علما همچون شیخ مفید و سید مرتضی آمده است.در پایان کتاب نیز پاره ای از توقیعات و مکاتبات امام زمان (عج) نقل شده است که تعداد آن به ۳۶۳ حدیث می رسد.اکثر روایات این کتاب مرسل است و در آن به اسناد حدیث اشاره نشده است. مصنف علّت این امر را مشهور بودن یا اجماعی بودن برخی از احادیث و نیز موافقت استدلالها با عقل سلیم بیان می کند.طبرسی ، در مقدمه الاحتجاج می گوید:آنچه باعث شد من چنین کتابی تالیف کنم، این بود که عده ای از شیعیان دست از استدلال و بحث با مخالفان برداشته اند و می گویند پیامبر و ائمه علیه السّلام هیچ وقت جدال نکرده اند و به شیعه نیز چنین اجازه ای نداده اند؛ لذا تصمیم گرفتم در یک کتاب، بحث های بزرگان را با مخالفان در اصول و فروع دین جمع کنم.البته طبرسی متذکر می شود که نهی آنان از مجادله ، نسبت به افراد ضعیف قوم بوده است.کتاب الاحتجاج، از کتب معتبری است که علما به آن اعتماد دارند و بدون هیچ دغدغه ای روایات آن را نقل می کنند.
ساختار
کتاب، در دو جزء تنظیم شده است. جزء اول آن، مشتمل بر بیست و سه احتجاج و نه عنوان مختلف از قبیل «فصل فی ذکر طرف...» ، «ذکر طرف...» ، «جواب مسائل...» و... است و جزء دوم، شامل بیست و شش احتجاج و دو عنوان «خطبة...» و «ذکر طرف...» می باشد.
گزارش محتوا
مؤلف، در مقدمه کتاب می فرماید: من، به جز روایات تفسیر امام عسکری علیه السّلام ، بقیه روایات کتاب را بدون سند آورده ام، زیرا یا اجماع بر آنها هست یا موافق عقلند یا در کتب مخالف و موافق مشهورند و روایات تفسیر منسوب به امام عسکری علیه السّلام را با ذکر سند در ابتدای آنها آورده ام، چرا که از حیث شهرت ، مانند بقیه روایات کتاب نیستند. شروع کتاب، با آیات و اخباری است که ترغیب به بحث و استدلال با مخالفین می کند و اجر و ثواب حمایت کنندگان از دین خدا را بیان می کند. سپس احتجاجات پیامبر و ائمه علیه السّلام را به ترتیب ذکر کرده و در بین اینها گاهی استدلال ها و بحث های اصحاب و اهل بیت پیامبر را نیز آورده است. در پایان نیز، توقیعات امام عصر عجّل الله فرجه الشریف در پاسخ به سؤالات و مشکلات شیعیان ذکر شده است.از جمله ترجمه ها و شروح این کتاب، عبارت است از:۱. ترجمه ای توسط مولی نظام الدین، احمد غفاری مازندرانی .۲. ترجمه ای از ابو الحسن، علی بن حسن زواری ، مفسر بزرگوار و شاگرد محقق کرکی .۳. ترجمه ای توسط عماد الدین قاری استرآبادی .۴. ترجمه ای با نام «کشف الاحتجاج»، از ملا فتح الله کاشانی م ۹۸۸ ق که همراه با شرح کتاب است.۵. شرح میرزا ابو الحسن بحرانی م ۱۱۹۳ ق، از علمای بزرگ دوران زندیه در شیراز .۶. شرح سید احمد بن محمد حسینی مختاری که شرحی لطیف است.
وضعیت کتاب
...

[ویکی شیعه] الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب). الإحْتِجاجُ عَلی أهْلِ اللّجاج مشهور به الاحتجاج کتابی کلامی و به زبان عربی نوشته ابومنصور، احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی از علمای قرن۶ قمری است. این کتاب در بیان احتجاحات (بحث و استدلال) پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) و برخی از پیروان آنها با مخالفان خود از فرقه های مختلف است. برخی از عالمان شیعی در انتساب کتاب اشتباه کرده و آن را به فضل بن حسن طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان نسبت داده اند.
احتجاج دارای ترجمه ها و شروح متعددی است و بسیاری از بزرگان بر آن اعتماد کرده اند.
بنا بر آن چه در خطبه ابتدایی کتاب آمده، نام کتاب «الاحتجاج» بوده و اشاره ای به نام «الإحتجاجُ‏ عَلی أهلِ اللّجاج» نشده است، هر چند دیگران این کتاب را به نام دوم معرفی کرده اند. این کتاب به «احتجاج طبرسی» نیز شهرت دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

پیشنهاد کاربران

بپرس