البلاغ فی تفسیر القران بالقران

[ویکی اهل البیت] البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن. کتاب«البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن» تالیف استاد علامه آیت الله دکتر محمد صادقی تهرانی به زبان عربی در یک جلد با قطع خشتی است و از تفاسیر شیعیه محسوب می شود نویسنده در تفسیر البلاغ تنها از روش تفسیر قرآن به قرآن پیروی نموده که این ویژگی موجب امتیاز آن نسبت به تفسیر الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنة شده است

[ویکی نور] البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن. البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن از آثار محمد صادقی تهرانی به زبان عربی در عصر حاضر منتشر شده است.
مفسر محترم دو تفسیر معروف بنام الفرقان و البلاغ دارد. در تفسیر الفرقان علاوه بر شیوه تفسیر قرآن به قرآن از سنت نیز استمداد نموده است چنانچه از نام آن پیداست ولی در تفسیر البلاغ تنها از روش تفسیر قرآن به قرآن پیروی نموده است.
مفسر محترم از میان روشها و گرایشهای تفسیری، بیشتر اهتمام خود را بر روش تفسیر قرآن به قرآن متمرکز نموده و در این زمینه به تفسیرپژوهی و قرآن پژوهی پرداخته است و حاصل این پژوهش تفسیر الفرقان بطور عام و تفسیر البلاغ بصورت خاص است.
ایشان در تبیین روش تفسیر قرآن به قرآن می گوید «تفسیر قرآن نیاز به مقدمه دارد. مقدمات دو گونه است. یک: مقدماتی است که مفسر بتواند پاسخگوی نظرات مخالف قرآن باشد. دو: مقدمات عادی و عمومی است. در روایتی از امیر المومنین(ع) است که می فرماید: انّ القرآن علی اربعة اشیاء علی العبارة و الاشارة و اللطائف و الحقائق. فالعبارة للعوام و الاشارة للخواص و اللطائف للاولیاء و الحقایق للانبیاء. مقصود از عبارت لفظ نیست. چون اگر لفظ بود همین لفظ را بکار می برد. بعد از لفظ معنا است. بعد از معنا هم اشاره و لطایف و حقایق است. اینجا بعد از عبارت اشاره فرموده پس عبارت یعنی معنا، که به معانی تحت اللفظی، نصّی و ظاهری قرآن نظر دارد، و به کل عوام مسلمانان مربوط است و در اختصاص کسانی هم نیست. مراحل بعدی شرایطی دارد، و شرایط کسانی که اهل اشاره و اهل لطائفند و اهل عمقند شرایط دیگری است، شرایط آن با دو چشم وارد حوزه شدن است. یک چشم فرعی یا حاشیه ای که نظر به علوم دارد و چشم دیگر اصلی که نظر به قرآن دارد.
باید تمام آراء و اندیشه های قرآنی، اسلامی، سنی و شیعی بر محور قرآن تصحیح و تفسیر شود، آنچه با قرآن موافق است بپذیرید و آنچه مخالف است ردّ کنید. این بعد تخصصی است. در بعد عامیانه، عوام که بخواهند قرآن را بفهمند با اینکه دروس حوزوی ندیده اند، فهمشان نسبت به عبارت ظاهری قرآن منوط به دانستن لغت عربی است. یعنی طبق لغت قرآن در آیات تدبر و تعمق کنند.
زیرا لغات گاهی تضاد یا تناقض دارند. ولی قرآن از تمام جهات مانند لغت، جمله، دلالت فصاحت و بلاغت، صرف و وزن از دیگران بی نیاز است. یعنی همانگونه که خدا از جهت ذات، صفات و افعال از دیگران بی نیاز است و دیگران به او نیاز دارند. همانطور هم قرآن خدا کتاب خدا احتیاج به چیزی ندارد، بنابراین قرآن مفسّر مطالب دیگران است نه دیگران مفسر قرآن. مفسّر در حقیقت مستفسر است یعنی می خواهد قرآن را با قرآن بفهمد نه قرآن را با غیر قرآن.

[ویکی فقه] البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن (کتاب). مفسر محترم دو تفسیر معروف بنام الفرقان و البلاغ دارد که هر دو به زیور طبع مزین گردیده اند. در تفسیر الفرقان علاوه بر شیوه تفسیر قرآن به قرآن از سنت نیز استمداد نموده است چنانچه از نام آن پیداست ولی در تفسیر البلاغ تنها از روش تفسیر قرآن به قرآن پیروی نموده که این ویژگی موجب امتیاز آن نسبت به الفرقان شده است.
وی درباره حدیث غم هجران قرآن در حوزه و دانشگاه میفرماید «صاحب معالم در معالم الاصول می گوید: قرآن (قطعی الصدور و) ظنی الدلالة است (ولی حدیث ظنی الصدور و قطعی الدلالة است) و این اهانت بزرگی به قرآن است و معنایش عاجز،جاهل و خائن بودن خداست. در حالیکه سر جمع قرآن در زمان رسول خدا چنان بود که قرآن آنگونه که هست و نازل شده استفاده شود: «و قال الرسول یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا» یعنی و رسول گفت: پروردگارا قوم من محققا قرآن را مهجور و دور داشتند. آیا هجران از قرآن، هجران از رسول هست یا نه؟ چون رسول متن رسالت و نبوتش، قرآن است. آیا قوم، قوم اسلامی زمان حضرت است یا کل اقوام اسلامی در طول زمان است؟
← توجیه کلام صاحب معالم
مفسر محترم از میان روشها و گرایشهای تفسیری بیشتری اهتمام خود را بر روش تفسیر قرآن به قرآن متمرکز نموده است و بیش از نیم قرن در این زمینه به تفسیرپژوهی و قرآن پژوهی پرداخته است به همین خاطر در عصر حاضر پیشگام غافله سالار این روش به شمار می آید و در نزد عام و خاص از شهرت به سزایی برخوردار است. حاصل این پژوهش تفسیر الفرقان بطور عام و تفسیر البلاغ بصورت خاص است.
← نیازمندی های تفسیر قرآن به قرآن
کتاب «البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن» تالیف استاد علامه آیت الله دکتر محمد صادقی تهرانی به زبان عربی در یک جلد با قطع خشتی است. که توسط موسسه اسماعیلیان قم در تاریخ ۱۴۱۹ ق برابر با ۱۳۷۷ ش در نوبت اول با تیراژ ۲۰۰۰ نسخه چاپ گردیده است.این نسخه دارای مقدمه ای در سه صفحه توسط مولف محترم است که در آن به بیان مهجوریت قرآن در حوزه و عوامل پنهان و آشکار آن، روش تفسیری وی در تفسیر الفرقان، تبیین دلالت واضح قرآن در آیات و عبارات آن و شیوه تفسیر قرآن به قرآن در تفسیر البلاغ پرداخته است.این تفسیر شرح مزجی است که با شماره آیه متن مربوط مشخص شده و در کنار هر صفحه متن قرآن با رسم الخط عثمان طه مندرج گردیده تا خواننده قرآن همزمان با قرائت قرآن و تدبر در معانی آن از تفسیر نیز بهره مند گردد.تفاسیر تک نگاری بدین سبک اخیرا معمول گردیده و با استقبال شایان مواجه گردیده است.این کتاب در ۶۰۴ صفحه مطابق قرآن با خط عثمان طه به همراه فهرست اسامی سور در پایان، میباشد. در آخرین صفحه فهرست اسامی آثار و تالیفات چاپی و خطی مفسر ارائه گردیده است.
منابع
...