التبر المسبوک فی نصیحه الملوک

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] التبر المسبوک فی نصیحة الملوک (کتاب). «التبر المسبوک فی نصیحة الملوک» یا نصحه الملوک ، تالیف امام شافعی محمد بن محمد غزالی (متوفی ۵۰۵ ق) است که آن را به فارسی برای سلطان محمد فرزند ملکشاه سلجوقی نوشت و یکی از شاگردانش آن را به عربی برگرداند.
کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول در اصل ایمان است که شامل ده اصل درباره خالق و ده اصل درباره عدل و انصاف است. بخش دوم، دارای دو قسمت است که قسمت اول با ده مثال در معرفت دنیا ، و قسمت دوم در معرفت نفس که شامل پنج حکایت است. در ادامه، هفت باب مشتمل بر ذکر عدل و سیاست ، ذکر ملوک و سیره آنها، در سیاست وزراء و سیره ایشان، در ذکر کاتبان و آدابشان، در حلم حکماء، در شرف عقل و عقلاء، در ذکر نساء، است.

[ویکی نور] «التبر المسبوک فی نصیحة الملوک» یا نصحه الملوک، تألیف امام شافعی محمد بن محمد غزالی (متوفی 505ق) است که آن را به فارسی برای سلطان محمد فرزند ملکشاه سلجوقی نوشت و یکی از شاگردانش آن را به عربی برگرداند.
کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول در اصل ایمان است که شامل ده اصل درباره خالق و ده اصل درباره عدل و انصاف است. بخش دوم، دارای دو قسمت است که قسمت اول با ده مثال در معرفت دنیا، و قسمت دوم در معرفت نفس که شامل پنج حکایت است.
در ادامه، هفت باب مشتمل بر ذکر عدل و سیاست، ذکر ملوک و سیره آنها، در سیاست وزراء و سیره ایشان، در ذکر کاتبان و آدابشان، در حلم حکماء، در شرف عقل و عقلاء، در ذکر نساء، است.
غزالی در آغاز کتاب بر آن است تا اموری چون اقرار به نعمت های الهی و ادای حق آن، تعریف ایمان، یادآوری مخلوق بودن سلطان و خلق جهان از سوی خداوند و... را در اذهان خواننده تثبیت کند. آن گاه او از عدالت و انصاف - که آن را در ده اصل تقسیم کرده - شورا و لزوم پذیرش سخنان شورا و درخواست نتایج آن، مسؤولیت حاکم در برابر مردم، طفره نرفتن از امور مردم به دلیل ناآشنا بودن با رفتار آنها، نپرداختن به امور شهوانی، و تلاش برای تأمین رضایت مردم از راه های شرعی و نه غیر از آن، لزوم ایمان به جهان پس از مرگ و نقش چنین باوری در بهبود رفتار حاکم و گرایش او به عدالت، انصاف و بهبود وضعیت رعیت سخن می گوید و آن را با گفتاری از وزرا، کاتبان و ناظران دادرسی و نحوه برخورد و اداره آنها به پایان می برد.
در همه این آثار بعد از ذکر صاحبان مناصب و مقامات، حوادث سیاسی و نظامی هر سال شرح داده شده است. ذکر تغییرات آب نیل از مطالب برجسته تاریخهای دوره ممالیک است و ظاهراً ابن آیبک دواداری (زنده تا 736ق) اول مورخی بود که این عمل را ابداع و مورخان بعدی از وی تقلید کردند.

[ویکی فقه] التبر المسبوک فی نصیحه الملوک (کتاب). «التبر المسبوک فی نصیحة الملوک» یا نصحه الملوک ، تالیف امام شافعی محمد بن محمد غزالی (متوفی ۵۰۵ ق) است که آن را به فارسی برای سلطان محمد فرزند ملکشاه سلجوقی نوشت و یکی از شاگردانش آن را به عربی برگرداند.
کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول در اصل ایمان است که شامل ده اصل درباره خالق و ده اصل درباره عدل و انصاف است. بخش دوم، دارای دو قسمت است که قسمت اول با ده مثال در معرفت دنیا ، و قسمت دوم در معرفت نفس که شامل پنج حکایت است. در ادامه، هفت باب مشتمل بر ذکر عدل و سیاست ، ذکر ملوک و سیره آنها، در سیاست وزراء و سیره ایشان، در ذکر کاتبان و آدابشان، در حلم حکماء، در شرف عقل و عقلاء، در ذکر نساء، است.
گزارش محتوا
غزالی در آغاز کتاب بر آن است تا اموری چون اقرار به نعمت های الهی و ادای حق آن، تعریف ایمان، یادآوری مخلوق بودن سلطان و خلق جهان از سوی خداوند و... را در اذهان خواننده تثبیت کند. آن گاه او از عدالت و انصاف - که آن را در ده اصل تقسیم کرده- شورا و لزوم پذیرش سخنان شورا و درخواست نتایج آن، مسؤولیت حاکم در برابر مردم، طفره نرفتن از امور مردم به دلیل ناآشنا بودن با رفتار آنها، نپرداختن به امور شهوانی، و تلاش برای تامین رضایت مردم از راه های شرعی و نه غیر از آن، لزوم ایمان به جهان پس از مرگ و نقش چنین باوری در بهبود رفتار حاکم و گرایش او به عدالت ، انصاف و بهبود وضعیت رعیت سخن می گوید و آن را با گفتاری از وزرا، کاتبان و ناظران دادرسی و نحوه برخورد و اداره آنها به پایان می برد.
← صاحب مناصبان و مقامات
فهرست مطالب کتاب در پایان آن ذکر شده است. آدرس روایات از منابع اهل سنت در پاورقی کتاب آمده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس