الجزایری عبدالقادر

دانشنامه آزاد فارسی

الجزایری، عبدالقادر (وهران ۱۲۲۲ـ۱۳۰۱ق)
الجزایری، عبدالقادر
رهبر دینی و قهرمان ملی الجزایر. عبدالقادر فرزند مُحْیی الدّین بود. علاوه بر تحصیلات دینی و قرآن ، علوم جدید و فنون نظامی را آموخت . پس از اشغال الجزایر به دست فرانسویان (۱۸۳۰)، همراه پدرش ، که رهبر جهاد بود، به مبارزه با آن ها پرداخت و در ۱۸۳۲ «سلطان اعراب » لقب گرفت. عبدالقادر، برای حفظ تمامیت ارضی کشورش ، در مبارزه پانزده سالۀ خود، معاهداتی، ازجمله معاهدۀ صلح تفنه (۳۰ مه ۱۸۳۷)، با فرانسویان امضا کرد و توانست جز شهرهای ساحلی الجزایر، که در اشغال آنان بود، بر سایر مناطق الجزایر حکمرانی کند. وی از این فرصت برای سازمان دهی و توسعۀ اقتصادی و اجتماعی استفاده کرد و کوشید با بهره گیری از اسلام، به منزلۀ عامل مشترک ، بر اختلافات قبایل غلبه کند. عبدالقادر در طی حکومت خود سعی کرد قوانین اسلامی را اجرا کند و در تصمیم گیری های مهم سیاسی با مفتیان مشهور برخی کشورهای اسلامی مشورت می کرد. پس از پیمان شکنی فرانسویان در ۱۸۴۰، به سبب خیانت و نفاق برخی سران قبایل و اختلاف آن ها و نارضایتی گروهی از یارانش در نبرد با اشغالگران شکست خورد و به مراکش پناهنده شد (۱۸۴۱)، اما پس از مدتی با کمک انگلستان پیمان صلحی بین فرانسه و مراکش منعقد شد و سپاه مراکش در مقابل امیر قرار گرفت و او شکست خورد و به الجزایر بازگشت و نبرد با نیروهای فرانسوی را ادامه داد. تقویت مداوم فرانسویان و خیانت هموطنانش، سبب کاهش نیروهای او شد و خانواده اش نیز به اسارت دشمن درآمد و عبدالقادر نیز ناگزیر تسلیم شد. با دستگیری او، جنبش ضداستعماری الجزایر سرکوب و پایه های استعمار فرانسویان بیش از یک قرن در آن کشور مستحکم شد. امیر نخست به بندر تولون فرانسه تبعید شد و پس از پنج سال برای کاهش نفرت مردم الجزایر، ناپلئون سوم او را با احترام و تکریم به پاریس دعوت کرد. عبدالقادر در ۱۸۵۲ فرانسه را، به شرط عدم بازگشت به الجزایر، ترک کرد و به استانبول و دمشق رفت . در سوریه و لبنان تأثیر بسیاری در رفع فتنه و آشوب های قومی و مذهبی داشت و در همان جا درگذشت . پیکر وی پس از استقلال الجزایر (۱۹۶۶) به کشورش انتقال یافت . از عبدالقادر اَلْجزایری تألیفات متعدّد و یک دیوان شعر به جا مانده است .

پیشنهاد کاربران

بپرس