الحکمه الخالده

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] الحکمة الخالدة، کتابی است در حکمت عملی، تألیف ابوعلی مسکویه (متوفی 421ق) حکیم، مورخ و ادیب عهد آل بویه. این کتاب، اندرزنامه ای است شامل ادب و حکمت اقوام ایرانی، هندی، عرب و رومی؛ به همین سبب، گاهی آن را «آداب الفرس و الهند و العرب و الروم» نیز نامیده اند.
زبان این اثر، عربی است و آنچه آقابزرگ تهرانی و خوانساری درباره فارسی بودن آن گفته اند، ظاهراً مربوط به ترجمه ای عربی از جاویدان خرد هوشنگ است که مسکویه آن را به فارسی برگردانده است.
هدف مسکویه، از نگارش این اثر، تربیت و ارشاد نفوس جوانان و دوستداران حکمت بوده است.
این کتاب، مجموعه گفتارهایی بدون ترتیب به نظر می رسد، اما در حقیقت نویسنده از میان منابعی که در اختیار داشته، آنچه را با فرهنگ ایرانی و اسلامی تناسب بیشتری داشته، برگزیده است؛ چنان که از جهت کمّی، بیشترین تعداد پندها به مردم عرب و مسلمانان اختصاص دارد و حکمت های ایرانیان و رومیان و پندهای نقل شده از حکمای هند در مرتبه بعد قرار دارند.
مطالب این کتاب را می توان از جهت صوری در سه قالب حکمت، وصیت و تمثیل طبقه بندی کرد؛ حکمت ها همگی جملات اسمیه اند؛ وصایا گفتارهایی هستند خطاب به کسی یا گروهی و تمثیل، بهره گرفتن از رمزها و نمادهاست که در لوح قابس (گفتگویی میان قابس، یکی از شاگردان سقراط و شخصی نامعلوم) آمده است.

دانشنامه آزاد فارسی

پیشنهاد کاربران

بپرس