[ویکی اهل البیت] الذخیرة فی علم الکلام. علی بن حسین موسوی، معروف به شریف مرتضی علم الهدی (م 436 ق).
سید مرتضی از متکلمان و فقیهان نامدار قرن چهارم و پنجم هجری بوده است و در سال 355 در عهد خلافت المطیع لله عباسی در بغداد دیده به جهان گشود. او نزد اساتیدی همچون شیخ مفید تلمذ کرد و در علوم و فنون اسلامی از فقه و اصول، کلام، تفسیر، حدیث و تاریخ تبحر یافت.
وی پس از پدرش نقیب طالبی ها شد و کمک های مالی فراوانی به فقهای زمان خویش کرد و شاگردان زیادی را تربیت کرد. او با ابوعلاء معری شاعر معروف معاصر بود و پیوسته از مقام ادبی سید مرتضی تجلیل می کرد.
مؤلف در این کتاب یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده و بدین جهت، از دو بحث کلامی مربوط به اصول معتزلی یعنی وعده و وعید و امر به معروف و نهی از منکر را سخن به میان آورده است.
عناوینی که در این کتاب از آن ها بحث کرده به این قرار است: استطاعت، تکلیف، اعاده، نظر، لطف، اصلح، آلام، اعراض، دفع ضرر، آجال، ارزاق، اسعار، افعال، عقاب، نبوات، اخبار، نسخ، امامت، وعید، امر به معروف و نهی از منکر.
سید مرتضی از متکلمان و فقیهان نامدار قرن چهارم و پنجم هجری بوده است و در سال 355 در عهد خلافت المطیع لله عباسی در بغداد دیده به جهان گشود. او نزد اساتیدی همچون شیخ مفید تلمذ کرد و در علوم و فنون اسلامی از فقه و اصول، کلام، تفسیر، حدیث و تاریخ تبحر یافت.
وی پس از پدرش نقیب طالبی ها شد و کمک های مالی فراوانی به فقهای زمان خویش کرد و شاگردان زیادی را تربیت کرد. او با ابوعلاء معری شاعر معروف معاصر بود و پیوسته از مقام ادبی سید مرتضی تجلیل می کرد.
مؤلف در این کتاب یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده و بدین جهت، از دو بحث کلامی مربوط به اصول معتزلی یعنی وعده و وعید و امر به معروف و نهی از منکر را سخن به میان آورده است.
عناوینی که در این کتاب از آن ها بحث کرده به این قرار است: استطاعت، تکلیف، اعاده، نظر، لطف، اصلح، آلام، اعراض، دفع ضرر، آجال، ارزاق، اسعار، افعال، عقاب، نبوات، اخبار، نسخ، امامت، وعید، امر به معروف و نهی از منکر.
[ویکی نور] الذخیرة فی علم الکلام که به الذخیرة و ذخیرة العالم و بصیرة المعلم نیز شهرت یافته است یکی از مهمترین کتب کلامی سید مرتضی محسوب می شود. سید مرتضی این کتاب را بعد از دیگر کتاب کلامی خویش؛ یعنی الملخص فی اصول الدین نگاشته است. او کتاب اول را که درصدد بیان عقائد شیعه در اصول دین بود، نوشته که متاسفانه ناقص مانده است. لذا او در این کتاب قصد داشته آنچه را که در کتاب اول بیان ننموده است را بیان کند و در واقع این کتاب مکمل و متمم کتاب اول می باشد.
اهمیت این کتاب به این است که می توان گفت کتاب الذخیره، تنها کتاب مؤلف در کلام است که به عموم مسائل کلامی پرداخته و نظرات خود را در آنها بیان نموده است. این کتاب بعد از مؤلف مورد توجه علماء شیعه واقع شده است و از آن استفاده نموده اند و گاه بر آن شرح نوشته اند که از آن جمله، می توان به شرح شاگرد سید مرتضی یعنی حلبی بر این کتاب نام برد.
مطالب مطرح شده در کتاب هر چند از نظم و انسجام خاصی برخوردار نیست و به صورت کلام فی... هر بخش بدون حفظ تناسب با بخش قبل بیان شده است؛ اما همۀ مطالب را می توان طبق دسته بندی مشهور کتب کلامی در پنج بخش بیان نمود. مباحث مربوط به توحید(اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل(افعال و آجال و...) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، که تفصیل آنها براساس نظم کتاب چنین است.
اما اجزاء اصلیه حائز نیستند که از بین روند یا تبدیل به اجزاء دیگران شود.
از این رو اگر حیوانی آمد و از مردۀ کسی خورد یا مردۀ کسی تبدیل به خاک شد و اجزاء آن جسد به طریق نباتی بر بدن شخص دیگر ملحق شد، این جا باید بگوییم این ها اجزاء اصلیه نیستند که حیات آن شخص متقوم به اوست. این سخنان همه مبتنی بر این است که متکلمین معاد جسمانی را با معاد مادی اشتباه گرفته اند و اگر قائل به معاد جسمانی مأخوذ از روایات که جسم اخروی را متکامل از جسم دنیوی مادی می داند می شدند، مجبور نبودند این توجیه ها را بکنند.
اهمیت این کتاب به این است که می توان گفت کتاب الذخیره، تنها کتاب مؤلف در کلام است که به عموم مسائل کلامی پرداخته و نظرات خود را در آنها بیان نموده است. این کتاب بعد از مؤلف مورد توجه علماء شیعه واقع شده است و از آن استفاده نموده اند و گاه بر آن شرح نوشته اند که از آن جمله، می توان به شرح شاگرد سید مرتضی یعنی حلبی بر این کتاب نام برد.
مطالب مطرح شده در کتاب هر چند از نظم و انسجام خاصی برخوردار نیست و به صورت کلام فی... هر بخش بدون حفظ تناسب با بخش قبل بیان شده است؛ اما همۀ مطالب را می توان طبق دسته بندی مشهور کتب کلامی در پنج بخش بیان نمود. مباحث مربوط به توحید(اسماء و صفات)، مباحث مربوط به عدل(افعال و آجال و...) مباحث مربوط به نبوت، مباحث مربوط به امامت و مباحث مربوط به معاد، که تفصیل آنها براساس نظم کتاب چنین است.
اما اجزاء اصلیه حائز نیستند که از بین روند یا تبدیل به اجزاء دیگران شود.
از این رو اگر حیوانی آمد و از مردۀ کسی خورد یا مردۀ کسی تبدیل به خاک شد و اجزاء آن جسد به طریق نباتی بر بدن شخص دیگر ملحق شد، این جا باید بگوییم این ها اجزاء اصلیه نیستند که حیات آن شخص متقوم به اوست. این سخنان همه مبتنی بر این است که متکلمین معاد جسمانی را با معاد مادی اشتباه گرفته اند و اگر قائل به معاد جسمانی مأخوذ از روایات که جسم اخروی را متکامل از جسم دنیوی مادی می داند می شدند، مجبور نبودند این توجیه ها را بکنند.
wikinoor: الذخیرة_فی_علم_الکلام
[ویکی فقه] الذخیره فی علم الکلام (کتاب). کتاب الذخیرة فی علم الکلام نوشته علی بن حسین موسوی، معروف به شریف مرتضی علم الهدی (م ۴۳۶ ق) به زبان عربی، یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده است.
مولف کتاب الذخیرة فی علم الکلام، علی بن حسین موسوی، معروف به شریف مرتضی علم الهدی (م ۴۳۶ ق) است.
← زندگینامه و اظهار نظرها
مؤلف در این کتاب یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده و بدین جهت، از دو بحث کلامی مربوط به اصول معتزلی یعنی وعده و وعید و امر به معروف و نهی از منکر سخن به میان آورده است.عناوینی که در این کتاب از آنها بحث کرده، به این قرار است: استطاعت، تکلیف، اعاده، نظر، لطف، اصلح، آلام، اعراض، دفع ضرر، آجال، ارزاق، اسعار، افعال، عقاب، نبوات، اخبار، نسخ، امامت، وعید، امر به معروف و نهی از منکر.
شروح و تعلیقات
این کتاب توسط شاگرد مولف، ابوالصلاح حلبی شرح شده است.
وضعیت نشر
...
مولف کتاب الذخیرة فی علم الکلام، علی بن حسین موسوی، معروف به شریف مرتضی علم الهدی (م ۴۳۶ ق) است.
← زندگینامه و اظهار نظرها
مؤلف در این کتاب یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده و بدین جهت، از دو بحث کلامی مربوط به اصول معتزلی یعنی وعده و وعید و امر به معروف و نهی از منکر سخن به میان آورده است.عناوینی که در این کتاب از آنها بحث کرده، به این قرار است: استطاعت، تکلیف، اعاده، نظر، لطف، اصلح، آلام، اعراض، دفع ضرر، آجال، ارزاق، اسعار، افعال، عقاب، نبوات، اخبار، نسخ، امامت، وعید، امر به معروف و نهی از منکر.
شروح و تعلیقات
این کتاب توسط شاگرد مولف، ابوالصلاح حلبی شرح شده است.
وضعیت نشر
...
wikifeqh: الذخیرة_فی_علم_الکلام